Ministria e Shëndetësisë ka miratuar një plan pune në bazë të të cilit do të administrohet pandemia COVID-19 deri në vitin 2023.
Plani, i cili nuk është bërë publik dhe është vetëm në pak duar, merr në konsideratë shtimin e kapaciteteve spitalore dhe numrin e shtretërve pikërisht për shkak të presioneve që mund të krijojë COVID-19 në të ardhmen.
Sipas këtij plani, besohet se deri në vitin 2023 do të jenë në dispozicion të paktën 1800 shtretër në vend. Spitali infektiv, i cili ka rol kryesor në trajtimin e sëmundjes për pacientët e sëmurë rëndë, është në fazë rikonstruksioni, për të rritur standardet dhe kapacitetet.
Plani për dy vitet në vijim synon t’u përgjigjet infektimeve të reja me COVID-19, por edhe ndikimit post-COVID në sistemin shëndetësor. Ministrja e Shëndetësisë, Ogerta Manastirliu, ka sqaruar më parë në lidhje me këtë plan se, strategjia do të përshtatet me ndryshimet që mund të ketë, me evidencat e reja shkencore që mund të dalin, me situata që mund të krijohen.
Plani 2021-2023 përmban vaksinimin, si më të rëndësishmin, duke theksuar se fokusi kryesor në muajt në vazhdim është rritja e mbulesës vaksinale.
Për shkak të COVID-19, plani merr në konsideratë ridimensionimin e sistemit shëndetësor me fokus kujdesin parësor, plani synon integrim të shërbimeve sociale dhe shëndetësore, pasi përvoja ka treguar se shëndeti mendor është cenuar rëndë nga COVID-19.
Do të vihen në dispozicion 1800 shtretër të dedikuar për çdo skenar për përballimin e situatës. Investimet do të fokusohen tek Urgjenca Kombëtare, duke përfshirë fuqizimin e flotës së autoambulancave në funksion të mbulimit edhe më të mirë të territorit, por edhe shërbimit në familje.
Tek Instituti i Shëndetit Publik do të ketë investime direkte në fuqizimin me aparatura laboratorike dhe do të përmirësohet sistemi i survejancës.
Mjekët në Poliklinikën e Mushkërive pohojnë se janë duke punuar mbi kapacitet që kur nisi pandemia. Nga 11 vizita në ditë që është zakonisht norma për mjek, gjatë kohës së COVID-19, vizitat janë katër-pesëfishuar.
Parashikimet globale
Njësia “Health Data” e Kombeve të Bashkuara zbuloi së fundmi se vala e vazhdueshme e Omicron e pandemisë COVID-19 dhe nënvarianteve të tij ka rezultuar në nivele të paprecedentë të transmetimit të popullsisë, për shkak të nivelit të lartë të përhapjes.
Studimi global, që parashikon trajektoren e pandemisë COVID-19, sipas skenarëve të mundshëm të varianteve dhe ndërhyrjeve, që u publikua në qershor 2020 vë në dukje se, karakteristikat epidemiologjike të varianteve të reja mund të kenë ndikime të thella në rezultatet e shëndetit global, dhe ndërkohë karakteristikat e këtyre varianteve të reja janë të vështira për t’u parashikuar përpara shfaqjes së tyre.
Parashikimet globale morën në konsideratë një model dinamik, efektivitetin e vaksinës, variantet e reja dhe zvogëlimin e mbrojtjes nga imuniteti, si nga infeksioni, ashtu edhe nga vaksina.
Në nivel global, nga 15 nëntori 2021, deri më 31 maj 2022, kishte 3.83 miliardë infeksione SARS-CoV-2 (me 95% siguri), nga të cilat 10.4 milionë ishin shtrime në spital dhe 2.4 milionë vdekje, shumica e të cilave lidheshin me variantin Omicron.
Vala masive e Omicron dhe nivelet relativisht të larta të vaksinimit në shumë vende me të ardhura të larta kanë kontribuar në nivele të larta të imunitetit të pjesshëm ose të plotë kundër infeksionit SARS-CoV-2. Vlerësohet se në gjysmën e parë 2022, vetëm 4,48% e popullsisë globale ishte pa mbrojtje. Skenari i ardhshëm konsideron më të besueshëm një variant të ri të Omicron që shfaqet në nivele të larta përhapje.
Ekspertët e OBSH në Kombet e Bashkuara parashikojnë se, nëse mbrojtja që rrjedh nga infeksioni zvogëlohet, infeksionet do të rriten. Duke pasur parasysh përqindjen e madhe të popullsisë që ka njëfarë niveli imuniteti ndaj SARS-CoV-2, që nga 1 qershori 2022, përveç parashikimeve më pesimiste nuk parashikohet rritje masive globale.
Të gjitha shenjat tregojnë drejt kalimit të COVID-19 në një regjim transmetimi më endemik (barrë më e ulët, por e qëndrueshme e sëmundjes).
Studimet e OBSH-së tregojnë se me prezantimin dhe përhapjen e ndërhyrjeve të reja terapeutike që priten deri në mes të vitit 2022, gjasat për t’u rikthyer në nivelet e mëparshme të vdekshmërisë nga COVID-19 janë të ulëta.
Karakteristikat e varianteve të ardhshme të COVID-19 janë të vështira për t’u parashikuar, po përvoja tregon disa ndryshime të konsiderueshme të pasojave në shëndet, në varësi të vetive të varianteve të reja.
“Duke pasur parasysh pasigurinë rreth llojit të variantit që do të shfaqet më pas, ne duhet të qëndrojmë vigjilentë, ndërsa kalojmë në fazën tjetër të pandemisë COVID-19”, – thonë ekspertët e OBSH-së.
Pavarësisht rolit shumë të rëndësishëm të vaksinave dhe rolit të mundshëm të terapive të reja, kontributi i përdorimit të maskave në parandalimin e infeksionit dhe vdekjes nuk mund të nënvlerësohet.
Pritshmëritë
Ekspertët e OBSH në Kombet e Bashkuara parashikojnë se, nëse mbrojtja që rrjedh nga infeksioni zvogëlohet, infeksionet do të rriten. Duke pasur parasysh përqindjen e madhe të popullsisë që ka njëfarë niveli imuniteti ndaj SARS-CoV-2, që nga 1 qershori 2022, përveç parashikimeve më pesimiste nuk parashikohet rritje masive globale.
Si mund përshtaten shërbimet mjekësore në kushtet e pandemisë
Shumica e mjekëve dhe ofruesve të tjerë të shërbimeve ishin të mendimit se komunikimi online është i përshtatshëm për ruajtjen e vijimësisë në kushtet e një pandemie apo emergjence tjetër të ngjashme në të ardhmen, thotë eksperti Alban Ylli.
Megjithatë ai vëren se, megjithëse një zgjidhje e mirë në kushtet emergjente, komunikimi përmes ëhatsapp ka një prirje për t’u përdorur më shumë se sa është e nevojshme edhe pas përfundimit të pandemisë, duke cenuar standardet e vizitës mjekësore dhe duke shmangur në mënyrë artificiale vizitat në qendër.
Për këtë arsye, kjo formë komunikimi duhet dekurajuar në kushte normale, vë në dukje ai. Për zbatimin e protokolleve të veçanta në kushtet e emergjencës, është thelbësore vendosja e një bashkëpunimi më të ngushtë mes mjekëve jo specialistë me mjekët specialistë. Kjo është sidomos e nevojshme në kushtet e pandemive nga viruse të rinj, kur nuk njihen mirë pasojat e ndërhyrjeve tradicionale.
Sipas Yllit ka ende shumë hapësirë për të bërë një shpërndarje më të mirë të planifikimit të vizitave, duke i nxitur pacientët kronikë të përdorin më shumë oraret e pasdites apo mbrëmjes, kur fluksi i vizitave është shumë më i ulët.
Në këtë mënyrë mund të zgjidhet mbipopullimi dhe të ulet risku i infeksioneve në kushte emergjence pandemike, por edhe mund të rritet efektiviteti i vizitave klinike.
Ai këshilloi se sistemi i informacionit elektronik, me gjithë sofistikimin teknologjik të viteve të fundit, ende mund të përshtatet për të ndihmuar mjekun e familjes në ndjekjen afatgjatë të pacientit kronik dhe sidomos për të përmirësuar menaxhimin në kushte emergjencash.
Ndërkohë që variantet e reja të virusit e kanë shtyrë në kohë dhe e kanë bërë më kompleks kontrollin përfundimtar të pandemisë, ngelet e domosdoshme të vijohet me intensitet me fushatat e vaksinimit dhe përgatitjen afatgjatë të sistemit shëndetësor për sëmundjen akute dhe kronike, të lidhur me infeksionin nga SARS-COV-2.
Ylli vë në dukje se, është e rëndësishme që të mbështeten shërbimet në fushën e kontrollit të sëmundjeve jo të transmetueshme, për të arritur sa më shpejt treguesit e përdorimit të para pandemisë.
Me qëllim ruajtjen e shërbimeve shëndetësore në të ardhmen, gjatë krizave me natyrë të ndryshme apo emergjencave të tjera, rekomandohet që përpjekjet të përqendrohen në masat e mëposhtme:
Udhëzime të qarta mbi prioritizimin e shërbimeve esenciale në terma afatmesëm, përqendrim në terma afatshkurtër i shërbimeve në urgjencat, aplikim i komunikimit online, sa herë që është e mundur dhe rekrutim i personelit shtesë me kohë të pjesshme dhe të plotë./Monitor
