Francesco Ronchi *
Vendimet e vogla dhe gabimet e vogla mund të ndryshojnë historinë. Vendimi i presidentit italian Sergio Mattarella për të hedhur poshtë përpjekjen e koalicionit të krahut të djathtë populist për të formuar një qeveri në Itali mund të jetë një pikë kthese për Evropën. Ndërsa dëshira e zotit Mattarella për të mbrojtur vendin nga trazirat është pa dyshim e sinqertë, veprimi i tij mund të përfundojë me rezultat të kundërt.
Pas disa javë negociatash mes grupeve politike jo-tradicionale nuk arritën të nxjerrin një qeveri të re koalicioni. Kriza politike po rrezikon të dëmtojë përpjekjet për rindërtimin e bankave të vendit, duke minuar vlerën e kapitaleve të tyre, dhe duke rindezur frikën e daljes nga Eurozona. Këto dyshimet kanë tronditur tregjet e bonove të thesarit të Italisë. Italia u detyrua sot të ngrejë interesat për bonot 10 vjeçare në nivelin më të lartë në katër vjetët e fundit, për t’i bërë ato tërheqëse për investitorët. Tregu i bonove u trondit nga kriza politike. Shqetësimet rreth planeve të shpenzimeve të qeverisë së re janë pasuar me shpejtësi nga frika e largimit të Italisë nga Eurozona.
Kryeministri i caktuar i Italisë, Carlo Cottarelli pritet të takojë presidentin Sergio Mattarella, mes raporteve se ngërçi politik mund të zgjidhet vetëm me mbajtjen e zgjedhjeve të reja.
Ish-ekonomisti i FMN-së nuk arriti të siguronte mbështetjen e partive kryesore politike, e ka gjasë të mos e bëjë dot betimin.
Tani, sytë janë kthyer nga Mattarella, që në këtë situatë mund të vendosë ta anashkalojë ngritjen e një qeverie të përkohshme dhe të kërkojë përsëritjen e votimeve në muajin korrik.
Perspektiva e zgjedhjeve të reja në Itali dhe mundësia që partitë euroskeptike t’i forcojnë pozicionet e tyre ka trazuar tregjet financiare, e ka ngritur shqetësime mbi stabilitetin e Eurozonës.
Ekonomia e katërt më e madhe e bllokut europian është pa qeveri që prej zgjedhjeve të përgjithshme të muajit mars, dy fituesit e mëdhenj të të cilave, “Lëvizja 5 yjet” dhe “Lega Nord” arritën të gjenin gjuhën e kompromisit dhe të tentonin krijimin e ekzekutivit, por i braktisën këto përpjekje kur kreu i shtetit i vuri veton ministrit të tyre të Ekonomisë.
Mattarella e bëri të qartë se nuk do ta pranonte emërimin e euroskeptikut, Paolo Savona, në këtë post, me argumentin se një lëvizje e tillë shqetësonte investitorët, si brenda ashtu edhe jashtë kufijve. Lëvizja e rrallë e presidentit shkaktoi zemërimin e të dyja forcave politike, që u kundërpërgjigjën duke thënë se do ta refuzojnë nga ana e tyre në Parlament “dritën jeshile” për Cottarellin.
Një qeveri populiste e djathtë -majtë, e bazuar në një shumicë të qëndrueshme në Parlament, mund të krijohet ende nëse presidenti Mattarella, dhe dy partitë gjejnë një kompromise të arsyeshëm që i lejon të dyja palët të shpëtojnë imazhin e tyre. Votuesit pastaj do të gjykojnë qeverinë e re bazuar në veprimet e saj. Nëse kjo nuk ndodh, Italia mund të përjetojë një krizë të madhe kushtetuese. Mund të përfundojë si një rast studimi në atë se si demokracitë liberale kryejnë vetëvrasje.
/Përshtatur për opinion.al
