Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result
KONTAKT
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë
Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result

Befason studimi,kanceri nuk shkaktohet nga cigarja,alkooli apo trashëgimia

2018/10/14 at 7:06 PM
në -Shëndeti, Kryesore
Kohë leximi: 3 min
A A
Befason studimi,kanceri nuk shkaktohet nga cigarja,alkooli apo trashëgimia

“Pse mua, pse u sëmura me kancer kur duhanin s’e pi, kam bërë jetë të shëndetshme, praktikoj aktivitet fizik, nuk jam i shëndoshë dhe nuk kam as të afërm që kanë vuajtur nga kjo sëmundje?”


Përgjigja e kësaj pyetjeje jepet tashmë nga një studim i publikuar në “Science” e që mban firmën e Bert Vogelstein, onkolog me famë ndërkombëtare dhe Cristian Tomasetti, i diplomuar në Trieste, onkolog dhe ekspert i biostatistikës. Të dy punojnë pranë Universitetit “Johns Hopkins” të Baltimorës, Shtetet e Bashkuara.

Të dhënat e studimit tregojnë se të paktën dy të tretat e mutacioneve të ADN-së që vihen re gjatë formave më të zakonshme të kancerit nuk vijnë për shkak të ndikimit të faktorëve ambientalë (si duhani për shembull) dhe as trashëgimisë, por për shkak të gabimeve në kopjimin e ADN-së që ndodh gjatë shumimit qelizor.

“Dihet që duhet të evitohen faktorët ambientalë, si duhani, për të reduktuar rrezikun e një tumori”, komenton Tomassetti. “Por nuk është aq e ditur që, sa herë që një qelizë shumëfishohet dhe kopjon ADN-në e saj, mund të bëhen gabime. Këto gabime janë një burim potencial i mutacioneve kancerogjene”.

Teoria që kanceri varet nga një farë “fati i keq” nuk është e re. Volgestein dhe Tomassetti publikuan në 2015-ën punën e tyre, ku pohonin se si pjesa më e madhe e tumoreve lidhej me mutacionet e ADN-së si pasojë e gabimeve që gjenerohen gjatë shumëfishimit qelizor.

Studimi në atë kohë u kritikua nga disa hulumtues, sepse autorët nuk kishin marrë në konsideratë disa prej tumoreve më të shpeshta, si ai i gjoksit, dhe për shkak sepse kërkimi rrezikonte të vinte në dyshim efikasitetin e parandalimit.

Por tani dy studiuesit amerikanë kanë bërë kërkime më të thella. Kanë marrë në konsideratë 32 lloje të ndryshme kanceri, kanë analizuar 423 regjistra të pacientëve me kancer në 68 vende dhe kanë përdorur një model të ri matematikor për të analizuar sekuencat e tyre gjenetike.

Ja çfarë zbuluan për shembull në rastet e kancerit të pankreasit:

Një parantezë: Që kanceri të zhvillohet duhet të ndodhin mutacione në dy gjene të caktuara, të konsideruara si “kritike”.

Në rastin e pankreasit, në 77 % të rasteve mutacionet vijnë për shkak të gabimeve në kopjimin e ADN-së, në 18 % të rasteve për shkak të faktorëve ambientalë, si duhani. Dhe në 5 % për shkak të trashëgimisë.

Në lloje të tjera, si ai i prostatës, i trurit dhe i kockës më shumë se 90 % e mutacioneve vijnë për shkak të gabimeve të kopjimit të ADN-së.

Ndërsa tumori në mushkri ka një panoramë ndryshe: 65% e të gjitha mutacioneve i atribuohen faktorëve ambientalë (kryesisht duhani) dhe 35% gabimeve në kopjimin e ADN-së.

Si përfundim, duke parë 32 tipe tumoresh, hulumtuesit vlerësojnë se 66% e mutacioneve të vëzhguara vijnë nga gabimet në kopjimin e ADN-së, 29 % për shkak të stilit të jetës dhe ambientit dhe mbetet 5% për shkak të trashëgimisë.

Ky studim shpjegon, pse disa tumore janë më të shpeshta në organe ku shumimi qelizor është më aktiv, si zorrët për shembull ndryshe nga truri ku qelizat praktikisht nuk riprodhohen. Gjithashtu shpjegon se përse shpeshtësia e tumoreve lidhet me moshën.

Është e vërtetë që me kalimin e viteve rritet ekspozimi eventual ndaj faktorëve ambientalë kancerogjenë, por është gjithashtu e vërtetë që me moshën qelizat e organizmit vazhdojnë të shumëfishohen dhe kështu hasin mundësi gabimi në kopjimin e ADN-së.

Cilat janë pasojat e këtij studimi përsa i përket parandalimit? Pika e parë është se pavarësisht të gjithave: mos harroni parandalimin primar, pra eliminoni të gjithë faktorët ambientalë që mund të favorizojnë kancerin.

Dhe duke qenë se rezulton se kanceri është “çështje fati”, atëherë lind nevoja e diagnostikimit të hershëm. Duke qenë se nuk mund të parashikohen mutacionet e ADN-së (të paktën momentalisht) është e rëndësishme t’i nënshtroheni të gjithave testeve që janë në gjendje të zbulojnë disa lloje tumori.

Etiketa: cigarjakanceriStudimitrashegimia


Ju sugjerojmë

Dështon sërish të zgjidhet kryetari i Kuvendit në Kosovë
Aktualitet

Ngërçi politik në Kosovë/ Sot seanca e 44-të për konstituimin e Kuvendit

9 Korrik, 2025 8:39 am
“Nuk pi ujë diploma”/INSTAT:Rritet papunësia tek të rinjtë me arsim të lartë më 2025
Aktualitet

“Nuk pi ujë diploma”/INSTAT:Rritet papunësia tek të rinjtë me arsim të lartë më 2025

9 Korrik, 2025 8:34 am
Parashikimi i motit për sot, 9 korrik 2025
Aktualitet

Parashikimi i motit për sot, 9 korrik 2025

9 Korrik, 2025 8:30 am
Horoskopi, 7 shtator 2023
Aktualitet

Horoskopi për ditën e sotme, 9 korrik 2025

9 Korrik, 2025 8:15 am
Rama në Bashkinë e Durrësit, përfundon takimi për lirimin e hapësirave publike
Kryesore

Rama në Bashkinë e Durrësit, përfundon takimi për lirimin e hapësirave publike

8 Korrik, 2025 6:40 pm
Konferenca e parë pas fitimit të lirisë, Salianji: Bëra burg për arsye politike!
Kryesore

Konferenca e parë pas fitimit të lirisë, Salianji: Bëra burg për arsye politike!

8 Korrik, 2025 6:03 pm
Salianji mbërrin në selinë e Partisë Demokratike, përqafime me kolegët dhe gazetarët
Kryesore

Salianji mbërrin në selinë e Partisë Demokratike, përqafime me kolegët dhe gazetarët

8 Korrik, 2025 5:52 pm
Pas Fierit, kryeministri Edi Rama mbërrin në Durrës
Kryesore

Pas Fierit, kryeministri Edi Rama mbërrin në Durrës

8 Korrik, 2025 5:43 pm
Mbytet kapiteni i anijes turistike në liqenin e Shkodrës, tentoi të shpëtonte…
Aktualitet

Mbytet kapiteni i anijes turistike në liqenin e Shkodrës, tentoi të shpëtonte…

8 Korrik, 2025 5:35 pm
Rama në Fier, kërkon shkarkimin nga detyra e të gjithë drejtorëve të bashkisë
Kryesore

Rama në Fier, kërkon shkarkimin nga detyra e të gjithë drejtorëve të bashkisë

8 Korrik, 2025 4:51 pm
Para
Luana Vjollca na njeh me motrën e saj të preferuar, dhe nuk është Marina

Luana Vjollca na njeh me motrën e saj të preferuar, dhe nuk është Marina

Pas Adelina Ismailit, një tjetër këngëtare shqiptare mbështet grupin LGBT

Pas Adelina Ismailit, një tjetër këngëtare shqiptare mbështet grupin LGBT

Gjobë biznesmenit/ Kush është Lavdrim Tufa, që vrau “Mirin e Xhikës”

Dosja/ Si i vendosi gjobë Lavdrim Tufa biznesmenit të fasoneve
















TE FUNDIT

Ngërçi politik në Kosovë/ Sot seanca e 44-të për konstituimin e Kuvendit

Dështon sërish të zgjidhet kryetari i Kuvendit në Kosovë
9 Korrik, 2025

Kuvendi i Kosovës do të mblidhen sërish sot, më 9 korrik, në përpjekje për konstituimin e legjislaturës së nëntë. Ky...

Lexo më shumë

“Nuk pi ujë diploma”/INSTAT:Rritet papunësia tek të rinjtë me arsim të lartë më 2025

“Nuk pi ujë diploma”/INSTAT:Rritet papunësia tek të rinjtë me arsim të lartë më 2025
9 Korrik, 2025

Vështirësitë për punësimin e të rinjve me arsim të lartë janë rritur ndjeshëm më 2025. Të dhënat e INSTAT në...

Lexo më shumë

Parashikimi i motit për sot, 9 korrik 2025

Parashikimi i motit për sot, 9 korrik 2025
9 Korrik, 2025

Ditën e mërkurë vendi ynë do të jetë në ndikimin e kushteve atmosferike të paqëndrueshme. Moti parashikohet fillimisht ma vranësira...

Lexo më shumë

Horoskopi për ditën e sotme, 9 korrik 2025

Horoskopi, 7 shtator 2023
9 Korrik, 2025

Dashi Nxitimi juaj për të parë të kurorëzuara projektet e deritanishme, tregon paqëndrueshmërinë tuaj. Edhe në raport me partnerin do...

Lexo më shumë
Opinion.al

Kategoritë

Kryesore

Aktualitet

Unë Shkruaj

Komente

Bota 

Sport 

Instabiz

Opinion Web Tv

Lifestyle

Galeri

Rreth Nesh

ON AIR: E hene – E marte – E merkure – 22:15 E ejnte – 21:00

OPINION nga Blendi Fevziu. Emisioni politik me i ndjekur dhe me i preferuar ne ekranet shqiptare.
“Opinion” vjen ne kater takime cdo jave – e hene, e marte, e merkure dhe takimi tradicional i te ejntes mbrema.
Cdo jave ne studion e Tv Klan, komente, analiza, debate, komente, intervista, personazhe, deshmi dhe fakte konkrete. Ngjarjet me te fundit dhe me te rendesishme ne jeten politike dhe sociale te vendit, me debatet, opinionet dhe analizat e te ftuarve ne studio.
Salloni i politikes dhe aktualitetit hap dyert 4 mbremje ne jave, per te degjuar opinionet e politikaneve dhe analisteve. Padron i shtepise, gazetari dhe analisti Blendi Fevziu.

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com

Nuk ka rezultat
View All Result
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com