Imagjinoni sikur të jeni duke i telefonuar një mikut tuaj dhe në vend të dëgjoni zilen e zakonshme, papritur dëgjoni një sirenë policie dhe më pas një zë që thotë, “Kujdes me bisedën që bëni me këtë person.”
Si mendoni, a do t’ju bënte kjo dyshues në lidhje me raportet që keni me këtë person? Në fakt ky është edhe qëllimi i “Sistemit të Kreditimit Social” në Kinë, që i cakton çdo njeriu pikë dhe nëse ndodh që keni pak pikë kjo mund t’ju dëmtojë jetën në shumë mënyra.
Ta zëmë se sapo arritët në aeroportin e Pekinit dhe keni për të kapur një fluturim për në Kanton, rreth 1200 milje në jug. Punonjësi në sportelin e biletave papritur ju kthen mbrapsht, pikërisht sepse krediti juaj social rezulton se është i ulët. Jo vetëm që kjo gjë do t’ju poshtëronte publikisht në radhën e biletave, por do të detyroheshit që udhëtimin ta bënit me një tren të ngadaltë. Ai që supozohej pra të ishte një udhëtim prej 3 orësh, kthehet në një makth 30 orësh, ec e ndalo.
Të gjitha ato që u përmendën më sipër do ju ndodhin sepse qeveria ju ka shpallur person jo të besueshëm. Mos pagimi në kohë i një kredie, kritika ndaj politikave të qeverisë ose thjesht shpenzimi i kohës duke luajtur video-lojëra online, janë arsye më se të mjaftueshme për t’ju ulur pikët tuaj.
E gjitha kjo ka si pasojë futjen tuaj në kastën shoqërore më të ulët në Kinë, ‘laolai’ (ekuivalenti i të deklasuarve në Shqipërinë komuniste). Ndëshkimet janë nga më të ndryshmet. Algoritmi i qeverisë arrin deri aty sa vendosë në telefonin e një ‘laolai’ një zile “të turpshme”në mënyrë që t’i turpërojë ata sa herë që marrin një telefonatë kur janë mes njerëzve.
Një zile e papërshtatshme ose ndalimi i mënyrave të udhëtimit janë thjesht maja e ajsbergut e realitetit të frikshëm ku jetojnë tashmë dhjetëra milionë njerëz në Kinë.
Nëse keni pak pikë në sistemin e kreditimit social do ta keni të pamundur të keni një punë të mirë, nuk do mund të merrni një kredi për të blerë një shtëpi ose makinë, madje as nuk prenotoni dot një dhomë hoteli. Qeveria do t’ju ngadalësojë shpejtësinë e lidhjes së internetit, do t’ju ndalojë t’i regjistroni fëmijët në shkolla private dhe do të postojë një rezyme të profilit tuaj në një listë të zezë publike.
Agjencitë e qeverisë kanë krijuar nëpërmjet një aplikacioni në WeChat, një hartë e cila funksionon si radar për të shënjuar vendndodhjen e të gjithë ‘laolaive’ në afërsi të përdoruesit.
Në hartë ju mund të klikoni te këta persona dhe do ju shfaqen informacionet e tyre personale, numri i kartës së identitetit, adresa e shtëpisë, numri i dosjes që kanë në gjykatë dhe arsyeja se pse janë shpallur ‘të deklasuar’”.
Ata që kanë pak pikë në disa raste arrestohen dhe dërgohen në kampe ri-edukimi, jo sepse kanë kryer një krim por sepse mendohet se mund të kryejnë një krim. Sistemi është funksional në të gjithë Kinën dhe algoritmi i cili proçeson të dhënat thuhet se do mbulojë çdo cep të vendit në 2020.
Sipas qeverisë ky sistem ka për qëllim përmirësimin e stabilitetit shoqëror duke krijuar një “kulturë sinqeriteti” e cila “do të kthejë besimin shoqëror”. Padyshim që kjo do të krijojë një ndjenjë frike të përgjithshme dhe do të rrisë shumë numrin e informatorëve në gjithë vendin.
I gjithë vendi rrezikon të transformohet në një ‘popullsi spiunësh’ sepse një nga mënyrat kryesore për të rritur pikët është duke raportuar sa më shumë sjellje ‘të pahijshme’ të të tjerëve.
Nëse raporton se disa të krishterë po mblidhen ilegalisht për tu lutur në shtëpitë e tyre, ose myslimanë të cilët bëhen bashkë për tu lutur dhe festuar Ramazanin, do të rrisje konsiderueshëm pikët në sistem. Madje në rastin e myslimanëve edhe rritja e një mjekre përbën rast për raportim.
Sigurisht që ndërsa qeveria bën progres në qëllimin e saj për të monitoruar cdo individ në cdo moment të ditës, vetë shoqëria nis të kthehet në një burg virtual. Vendet perëndimore e kanë kritikuar ashpër gjithë këtë furi, kurse vëzhguesit e të Drejtave të Njeriut e kanë etiketuar këtë sistem si “të frikshëm deri në palcë”.
Nga ana tjetër Partia Komuniste Kineze i është përgjigjur këtyre kritikave duke i quajtur tepër sipërfaqësore dhe perëndimorët të pa aftë për të kuptuar benefitet e këtij sistemi.
Por nuk ka shumë për të kuptuar nga ky sistem. Ai vjen si një impuls totalitar nga e shkuara e Kinës e përshtatur në botën moderne.
Policia e shtetit të Kinës ka shfrytëzuar përdorimin e një sasie shumë të madhe të dhënash, përparimin në fushën e inteligjencës artificiale, skanimin e tipareve të fytyrës, për ta kthyer atë në një “Cyborg” të kontrollit të shtetit. PKK-ja padyshim që ka arritur të krijojë diktaturën e parë dixhitale ‘high-tech’ në botë.
Madje këtë ide liderët e Kinës po e propagandojnë edhe nëpër botë duke kërkuar ‘klientë’ të cilët mendojnë në të njëjtën mënyrë për shoqërinë. Shembulli i parë i këtij marketing është Maduro i Venezuelës./ Opinion.al
