Studiuesit deklarojnë se është gjetur një pllakë e vjetër prej guri e cila i përket epokës së bronzit në të cilën është e gdhendur edhe harta e vjetër e Evropës.
Me ndihmën e 3D me rezolucion të lartë dhe fotogrametri, studiuesit rishqyrtuan pllakën Saint-Bélec, një copë guri të gdhendur dhe pjesërisht të thyer që u zbulua në vitin 1900, por u harrua për gati një shekull.
Ndër të tjera mësohet se studiuesit nga Instituti Kombëtar Francez për Kërkime Arkeologjike Parandaluese (Inrap), Universiteti Bournemouth i Mbretërisë së Bashkuar, Qendra Kombëtare Franceze për Kërkime Shkencore (CNRS) dhe Universiteti i Britanisë Perëndimore, kanë bërë me dije se të dhënat e fundit në lidhje me kët gur tregojnë se ai është hartografia më e vjetër e përfaqësimit të një territori të njohur në Evropë.
Pllaka, e cila ka gdhendje të ndërlikuara dhe motive të shpërndara, ka pasur një jetë të ngarkuar, e zbuluar nga një tumë në Britaninë Perëndimore, mendohet se është ripërdorur në një varrim të lashtë drejt fundit të epokës së bronzit të hershëm (midis 1900 dhe 1649 p.e.s.
Ndërkohë në kohën e gërmimit, pllaka 12,7 metra e gjatë ishte thyer tashmë dhe i mungonte gjysma e saj e sipërme.
Në 1900, pllaka e zbuluar është zhvendosur në një muze privat ku ka qëndruar aty deri në vitin 1990, si objekt i veçantë në Muzeun Kombëtar të Arkeologjisë në kështjellën e Saint-Germain-en-Laye, në një vend në hendek i thellë kështjellë.
Ndërkaq në vitin 2014, ajo u rizbulua në një nga bodrumet e muzeut. Grupi i studiuesve vunë re ngjashmëri midis gravurave dhe elementeve të peizazhit të Britanisë perëndimore, me territorin e përfaqësuar në pllakë që dukej se tregon një rajon prej rreth 19 milje me 13 milje, përgjatë rrjedhës së lumit Odet.
Clément Nicolas, një studiues postdoktoraturë në Universitetin Bournemouth dhe autori i parë i studimit, tha se zbulimi “nxjerr në pah njohuritë hartografike të shoqërive parahistorike”. Por ka ende shumë të panjohura, duke përfshirë edhe pse pllaka ishte thyer në radhë të parë.
“Pllaka Saint-Bélec përshkruan territorin e një njësie politike fort hierarkike që kontrollonte fort një territor në epokën e bronzit të hershëm dhe thyerja e tij mund të ketë treguar dënim dhe dekonspirim,” tha Nicolas.
