Ato quhen “Clavel”, “Forest”, “Faxon”, “Fortune” dhe “Petunia”. Këto nuk janë emra anijesh luksoze të lundrimit, por të pesë cisternave të naftës që aktualisht po shkaktojnë një konfrontim tjetër diplomatik midis Shteteve të Bashkuara dhe Iranit. Arsyeja: ato janë nisur drejt Venezuelës, e cila ndodhet nën një embargo tregtare të SHBA. Secila prej këtyre pesë anijeve thuhet se ka në bord benzinë në shumën për më se 45 milionë dollarë.
Venezuala vuan nga mungesa e gazit
Cisternat e naftës janë në rrugë që nga java e dytë e majit dhe gjithnjë e më shumë po shkaktojnë nervozizëm në kryeqytetin e Venezuelës, Caracas. Për shembull, për udhëheqësin e opozitës së Venezuelës Juan Guiadó, të cilin më shumë se pesëdhjetë vende, përfshirë Gjermaninë, e njohin si president në tranzicion. Ai shpjegon se furnizimi me naftë iraniane është i paligjshëm dhe i bën thirrje komunitetit ndërkombëtar që të parandalojë mbërritjen e anijeve në Venezuelë.
“Unë e konsideroj gabim të madh të kërkosh nga bashkësia ndërkombëtare që t’i ndalojë këto anije,” i tha DW Benedicte Bull, ekspert për studimet e Amerikës Latine në Universitetin e Oslo-s. “Asambleja Kombëtare nuk ka asnjë autoritet të parandalojë hyrjen e cisternave të naftës.” Për më tepër, kërkesa është mjaft çnjerëzore, sepse popullsia po vuan shumë nga mungesa e gazit në vend.
Venezuela, si shumë vende të tjera të Amerikës Latine, është goditur nga pandemia e virusit Corona, dhe kriza e vazhdueshme ekonomike është përkeqësuar nga sanksionet ekonomike të SHBA. Që nga marrja e detyrës, Presidenti amerikan Donald Trump ka ndërmarrë një kurs të ashpër kundër qeverisë së Nicolás Maduro në Venezuela, edhe nëse SHBA nuk ka arritur ta rrëzojë Maduron. Irani, i cili po vuan gjithashtu nga sanksionet e Uashingtonit, tani po ndihmon të përjashtuarin e Amerikës Latine.
Solidaritet apo provokim?
Ndihmë altruiste apo provokim i vetëdijshëm? “Ka sigurisht disa faktorë,” mendon Victor Mijares, politolog në Universitetin e Andeve në Kolumbi, DW. Nga njëra anë, është një ndihmë për një aleat të vjetër, sepse Venezuela dhe Irani kanë pasur lidhje shumë të ngushta që nga qeverisja e Hugo Chavez-it, d.m.th. prej rreth 20 vjetësh. “Por kjo është gjithashtu një mundësi për të ruajtur një treg të fundit të shitjeve, pasi Irani gjithashtu vuan nga situata në tregun e naftës,” tha Mijares. Nuk mund të bëhet fjalë për sjellje altruiste.
Për Leonardo Bandarra-n, ekspert i politikës së sigurisë në Institutin GIGA të Hamburgut, afrimi midis Caracasit dhe Teheranit është një pasojë logjike e politikës së Uashingtonit, e cila distancohet qartë nga kursi i shtensionimit i ish-presidentit amerikan Barack Obama. “Duke pasur parasysh politikat armiqësore të Uashingtonit, dy kundërshtarët e Uashingtonit po afrohen për të mbështetur njëri-tjetrin,” i tha Bandarra Deutsche Welle-s. Administrata e Trumpit është kështu sponsorja dhe nxitësja e kësaj lëvizjeje.
E panjohura e madhe tani është se si do të sillet Trumpi në këtë konflikt të pafund me Teheranin, këtë herë me Maduron si përbërës. “Ai protestoi ashpër, por dyshoj se nuk do të bëjë asgjë”, thotë Bennedicte Bull. “Nga këndvështrimi amerikan, këtu përzihen dy fusha konflikti, përkatësisht ajo e Gjirit Persik me atë në Karaibe”, thekson Mijares. Pasojat në politikën e jashtme të një hakmarrjeje të nxituar do të ishin “të pallogaritshme dhe të rrezikshme politikisht për SHBA”.
Nëse dhe kur do të mbërrijnë cisternat në Venezuelë, kjo është pjesë e lojës gjeostrategjike të shahut midis këtyre tri kombeve dhe e ndryshon pak situatën në Venezuelë, thotë politologu Mijares. “Me ose pa cisterna iraniane, situata politike në Venezuelë është mjaft e bllokuar.”. /DW
