Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result
KONTAKT
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë
Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result

VOA: Shqipëri, debate rreth projektligjit “për shkencën dhe kërkimin shkencor”

2024/10/13 at 6:36 PM
në Aktualitet, Te Fundit
Kohë leximi: 5 min
A A
VOA: Shqipëri, debate rreth projektligjit “për shkencën dhe kërkimin shkencor”

Në Shqipëri projektligji “Për Shkencën dhe kërkimin shkencor” i hedhur për konsultim publik nga qeveria po ngjall diskutime mes studiuesve dhe autoriteteve zyrtare, në një kohë kur financimet për të janë të ulëta, dhe produktet shkencore, nuk depërtojnë në fusha të ndryshme të jetës në vend. Zëri i Amerikës arriti të mësojë detajet e oponencës prej 24 faqesh të konferencës së rektorëve mbi këtë projektligj, ku nënvizohet mes të tjerash se ai bie ndesh me kushtetën, me Ligjin e Arsimit të Lartë dhe cënon lirinë akademike. Por në të kundërt sipas autoriteteve zyrtare projektligji e hap kërkimin shkencor përtej botës akademike universitare dhe i jep rëndësinë e duhur atij, me ngritjen e një këshilli kombëtar të kryesuar nga Kryeministri.
Në Shqipëri qeveria synon ta fusë kërkimin shkencor në një kornizë të re ligjore dhe të zgjerojë subjektet që mund të kryejnë kërkimin shkencor përmes një projektligji “Për shkencën dhe kërkimin shkencor”. Universitetet kanë një peshë me rëndësi në këtë drejtim, ndaj dhe ky draft ka nxitur diskutime në qarqet akademike.


Një prej pikave më të debatueshme të projektligjit lidhet me krijimin e Këshillit Kombëtar të Shkencës me 14 anëtarë, pesë ministra, nën drejtimin e Kryeministrit. Synimi i këtij këshilli mendohet të jetë orientimi dhe miratimi i politikave dhe fushave priortare të shkencës dhe kërkimit shkencor, por studiuesi Arjan Gjonça vë në dukje se ky këshill ka një shumicë qeveritare në përbërje.

“Ky është më tepër një bord qeveritar, sepse shumicën e këtij bordi e ka qeveria direkt me anëtarët e saj, ministrat dhe me ndonjë përfaqësues të ndonjë agjensie, institucion në varësi të qeverisë. Pra qeveria po këshillon qeverinë dhe qeveria po i bën politikat me njerëzit e qeverisë”- thotë për Zërin e Amerikës Arjan Gjonça, profesor.

Edhe studiuesja Nevila Xhindi sheh rritje të ndikimit politik mbi shkencën në këtë përkufizim të projektligjit.

“Nuk justifikoj që në krye të këshillit të shkencës të jetë kryeministri me gjithë rëndësinë që ka dashur t’i japë faktit që e kthen të rëndësishëm duke vënë veten. Pra pa vënë emra e bën të rëndësishëm. Të lutem ta lëshojë këtë lloj rëndësie. T’ia lërë komunitetit shkencor rëndësinë e kësaj gjëje”- u shpreh për Zërin e Amerikës Nevila Xhindi, studiuese.

Autoritetet zyrtare thonë se Këshilli Kombëtar për Shkencën ka rol këshillimor dhe se qeveria përmes tij tregon rëndësinë që po i kushton kërkimit shkencor, me qëllim për ta kthyer atë në shërbim të fushave të ndryshme të jetës në vend.

“Kjo është një çështje këndvështrimi në fakt. Unë gjykoj se përafrimi i shkencës me vendimarrjen i sjell të mira të dy anëve. Shkenca ka një produkt shkencor që mund t’i shërbejë vendimarrjes si evidencë për të bërë politika më të mira publike. Nga ana tjetër, afrimi i shkencës tek vendimarrja mund të zgjidhë probleme shumë të rëndësishme që ka aktualisht në këtë fushë” – argumenton Mirela Muça, Drejtore e përgjithshme e Akkshi-it.

Edhe Konferenca e Rektorëve, pritet ta shprehë qëndrimin zyrtar mbi projektligjin “Për shkencën dhe kërkimin shkencor” të hënën në komisionin parlamentar të edukimit. Zëri i Amerikës arriti të mësojë se në opinionin prej 24 faqesh qëndron kërkesa për rishikim të këtij projektligji, pasi siç thuhet bie ndesh me kushtetutën, me vetë direktivën e BE të cilës i referohet, dhe se ka përplasje normash juridike me ato ekzistuese. Konferenca e Rektorëve veçon se projektligji cënon autonominë e institucioneve të arsimit të lartë dhe lirinë akademike, të parashikuara në kushtetutë dhe në Ligjin për Arsimin e Lartë. Por sipas

drejtueses së Agjensisë Kombëtare të Kërkimit Shkencor dhe Inovacionit projektligji në asnjë rast nuk e cënon lirinë akademike, por e bën kërkimin shkencor gjithpërfshirës.

“Nuk atakon autonominë e universiteteve për të bërë kërkim shkencor, përkundrazi fryma është liria për të bërë kërkim shkencor, por jo vetëm në universitete. Ne po kuptojmë që univesitetet sigurisht që janë aktorë të rëndësishëm në kërkimin shkencor dhe aktualisht pjesa më e madhe e kërkimit shkencor vërtet zhvillohet në auditorët dhe laboratorët e universiteteve. Ligji i Arsimit të Lartë, vërtet nxit, rregullon dhe promovon kërkimin shkencor, por brenda territorit të Universitetit. Por meqë kemi dhe aktorë të tjerë shumë të rëndësishëm, do t’i lëmë jashtë ata? Jo sigurisht. Ky ligj këtë bën pra e bën gjithpërfshirës procesin dhe aktivitetin e kërkimit shkencor”- sqaron Znj. Muça drejtore e përgjithshme e Akkshi-it.

Sipas studiuesit të pavarur ish pjestar të grupit të punës për hartimin e reformes në arsimin e lartë, Arjan Gjonça, nëse qeveria thotë se synon një ligj gjjithpërfshirës, ligji ekzistues nuk ndalon askënd, siç thotë ai, të aplikojë në projektet e kërkimit shkencor të Universiteteve.

“Ka një mospërputhje në vizion. Nëse në ligjin e Arsimit të Lartë u mendua që puna kërkimore shkencore të jetë pjesë shumë e rëndësishme e universiteteve në Shqipëri në projektligjin e hedhur për diskutim, “Për shkencën dhe kërkimin shkencor” ka një lëvizje dhe një shkëputje, dhe kryesisht vendoset vëmendja tek institucionet jashtë universiteteve. Kjo s’do të thotë që institucionet jashtë universiteteve nuk duhet ta bëjnë punë shkencore, por kjo ka të bëjë me atë se ku shkon financimi”- vijon Z. Gjonça.

Kërkimi shkencor në Shqipëri ka një buxhet prej 5.5 milionë euro, që zë vetëm 0.08% të PBB. Zyrtarët thonë se synojnë ta rrisin në 1% në vitin 2030, ndërkohë mesatarja e buxhetit të vendeve të BE për kërkime

shkencore është 3%. Rritja e përpjekjeve për kërkimin shkencor është dhe një prej kërkesave të BE për integrimin.

Por një prej shqetësimeve kryesore sot lidhet me kapacitetet e kërkimit shkencor me qëllim thithjen e fondeve të BE, ku një prej programeve kryesore, ai i Horizont Europa, ka një buxhet prej 100 miliardë euro për këtë qëllim. Ndaj dhe studiuesit vënë theksin në rritjen e kapaciteteve të kërkimit shkencor në vend.

“Kur flasim për kërkim shkencor duhet të kemi kapacitete për t’i thithur këto fonde. Duhet të mendojmë tani. Do jetë vonë pas një apo dy vitesh. Shqipëria pas dy vitesh do të ketë akses të plotë në fondin e Kohezionit të BE. Dhe për të hyrë atje përveç të tjerave duhet të kesh grup dhe ekip pune që do t’i shkruajë këto projekte. Duhen përkthyer fuqimisht në rritjen e kapaciteteve në universitete për kërkimin shkencor”- thotë Znj. Xhindi.

Projektligji për shkencën vjen në një kohë kur diskutimet për të shtuar kapacitetet dhe financimet për kërkimin shkencor jane forcuar. Gjatë ditëve në vazhdim kjo nismë ligjore pritet të zgjojë debate të reja në tryezat parlamentare dhe qarqet akademike./VOA



Ju sugjerojmë

“Krimet zgjedhore,“zonat më të nxehta”/ 44 kallëzime për parregullsi, 20 procedime
Aktualitet

Krimet zgjedhore, Prokuroria e Përgjithshme: 107 kallëzime, për 47 u nis procedimi

24 Maj, 2025 11:26 am
Fier/ Grabiti 4 biznese brenda natës, arrestohet 28-vjeçari
Aktualitet

Fier/ Grabiti 4 biznese brenda natës, arrestohet 28-vjeçari

24 Maj, 2025 11:16 am
Studimi: Martesa rrit rrezikun për demencë
-Jetë dhe Stil

Studimi: Martesa rrit rrezikun për demencë

24 Maj, 2025 11:07 am
Tiranë/ Ndalohet shtetasi turk, kreu i një organizate kriminale. Ja pse  akuzohet
Aktualitet

Tiranë/ Ndalohet shtetasi turk, kreu i një organizate kriminale. Ja pse akuzohet

24 Maj, 2025 10:39 am
Gjermania forcon kthimin e emigrantëve të paligjshëm
Bota

Gjermania forcon kthimin e emigrantëve të paligjshëm

24 Maj, 2025 10:18 am
‘Dikush më pyeti:Si i more 4 mandate?’/Rama:Ndoshta fitoj se s’jam socialist i mirë!
Aktualitet

‘Dikush më pyeti:Si i more 4 mandate?’/Rama:Ndoshta fitoj se s’jam socialist i mirë!

24 Maj, 2025 10:14 am
Fier/Automjeti i Policisë Bashkiake përplaset me autobusin, 6 persona të lënduar
Aktualitet

Fier/Automjeti i Policisë Bashkiake përplaset me autobusin, 6 persona të lënduar

24 Maj, 2025 9:59 am
Vlorë/ Theu arrestin e shtëpisë dhe goditi me thikë një 34-vjeçar, arrestohet i riu
Aktualitet

Vlorë/ Theu arrestin e shtëpisë dhe goditi me thikë një 34-vjeçar, arrestohet i riu

24 Maj, 2025 9:50 am
Hapet për qarkullim tuneli i Llogarasë, do jetë pa pagesë gjatë sezonit veror
Aktualitet

Hapet për qarkullim tuneli i Llogarasë, do jetë pa pagesë gjatë sezonit veror

24 Maj, 2025 9:29 am
Vendi ynë si një “Itali e re”, Rama: Na ka bekuar Zoti, por na ka mallkuar historia
Aktualitet

Vendi ynë si një “Itali e re”, Rama: Na ka bekuar Zoti, por na ka mallkuar historia

24 Maj, 2025 9:20 am
Para
Harris mobilizon demokratët, por a mund t’i fitojë zgjedhjet?

Zgjedhjet në SHBA/ Ja si renditen dy kandidatët në shtetet e fushëbetejës

Dënimi i Salianjit, Berisha thirrje demokratëve: Të bashkohemi në betejën për qeverinë teknike

Berisha për ligjin i ri të arsimit të lartë: Pedagogë dhe studentë, mbroni lirinë akademike! Garantoj se do të përgjysmojmë tarifat

“Shteti të miratojë një ligj për shtetin e ri bektashi”, Baba Mondi: Jam vëlla i popullit të Izraelit

“Shteti të miratojë një ligj për shtetin e ri bektashi'', Baba Mondi: Jam vëlla i popullit të Izraelit
















TE FUNDIT

Krimet zgjedhore, Prokuroria e Përgjithshme: 107 kallëzime, për 47 u nis procedimi

“Krimet zgjedhore,“zonat më të nxehta”/ 44 kallëzime për parregullsi, 20 procedime
24 Maj, 2025

Është bërë bilanci nga ana e Prokurorisë së Përgjithshëm sa i takon krimeve zgjedhore deri më datë 22 maj. Në...

Lexo më shumë

Fier/ Grabiti 4 biznese brenda natës, arrestohet 28-vjeçari

Fier/ Grabiti 4 biznese brenda natës, arrestohet 28-vjeçari
24 Maj, 2025

Dyshohet se kreu 4 vjedhje brenda një nate, arrestohet nga policia 28 vjeçari në Fier. ‘Zbardhen 4 vjedhje në subjekte...

Lexo më shumë

Studimi: Martesa rrit rrezikun për demencë

Studimi: Martesa rrit rrezikun për demencë
24 Maj, 2025

Martesa dëmton rëndë shëndetin mendor. Për më ironikët kjo do të ngjallte reagime natyrisht, por në fakt eksistojnë studime të...

Lexo më shumë

Tiranë/ Ndalohet shtetasi turk, kreu i një organizate kriminale. Ja pse akuzohet

Tiranë/ Ndalohet shtetasi turk, kreu i një organizate kriminale. Ja pse  akuzohet
24 Maj, 2025

Ishte akuzuar në Turqi për disa vepra të rënda penale, ndër to tentativë vrasjeje kapet në Tiranë, kreu i një...

Lexo më shumë
Opinion.al

Kategoritë

Kryesore

Aktualitet

Unë Shkruaj

Komente

Bota 

Sport 

Instabiz

Opinion Web Tv

Lifestyle

Galeri

Rreth Nesh

ON AIR: E hene – E marte – E merkure – 22:15 E ejnte – 21:00

OPINION nga Blendi Fevziu. Emisioni politik me i ndjekur dhe me i preferuar ne ekranet shqiptare.
“Opinion” vjen ne kater takime cdo jave – e hene, e marte, e merkure dhe takimi tradicional i te ejntes mbrema.
Cdo jave ne studion e Tv Klan, komente, analiza, debate, komente, intervista, personazhe, deshmi dhe fakte konkrete. Ngjarjet me te fundit dhe me te rendesishme ne jeten politike dhe sociale te vendit, me debatet, opinionet dhe analizat e te ftuarve ne studio.
Salloni i politikes dhe aktualitetit hap dyert 4 mbremje ne jave, per te degjuar opinionet e politikaneve dhe analisteve. Padron i shtepise, gazetari dhe analisti Blendi Fevziu.

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com

Nuk ka rezultat
View All Result
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com