Nga Reldar Dedaj
Vrasja e ambasadorit rus në Ankara, Andrei Karlov, diplomat karriere, na tregoi se Perëndimi pa të ardhmen e vet dhe kjo është diçka e frikshme. Diplomati i një vendi të madh, kishte shkuar për të prezantuar një ekspozitë fotografike. Një impenjim i zakonshëm, në fakt, përmes asaj ekspozite, ai donte të tregonte se si turqit e shohin Rusinë. Karlov mendonte se po fliste në një vend të qetë dhe të sigurtë. Aty ishin truprojet e tij, zgjedhur me kujdes të madh, kur bëhej fjalë për njerëz të rëndësishëm. Pas shpinës së tij qëndronte një djalë i ri vetëm 22-vjeçar edhe ai ishte një truproje. I veshur me një kollare të hollë dhe kostum të zi, Altinas dukej si një model H&M.
Imazhet janë tronditëse: “Ambasadori rus po flet dhe polici 22-vjeçar e vëzhgon. Pastaj nxjerr pistoletën, qëllon në ajër dhe në fund duke thirrur; “hakmarrje për Aleppo”, qëllon dhe vret. Kjo ngjarje na tregoi se ankthi terrorist duhet të konsiderohet me patjetër shprehje e një ankthi të vjetër dhe një protest kundër këtij ankthi. Terrorizmi është psherëtima e krijesës së shtypur, zemra e një bote pa zemër, dora e një trupi pa dorë dhe shpirti i një bote pa shpirt.
Të gjithë ne duhet ta kuptojmë njëherë e përfundimisht se bashkëkohësit tanë, qoftë se jetojnë në anën tjetër të rrugës, a në fund të botës, prapë dy hapa larg i kemi; qëndrimet tona i ndjejnë në mish, e edhe ne të tyre.
Pamjet tragjike të vrasjes, të shpërndara kudo pa censurë, nuk mund të jenë diçka e veçuar nga pjesa tjetër e botës. Këtu nuk flitet për një tragjedi që i ndodhi vetëm një personi apo një shteti, por përtej kësaj, për atë se si do të jetë bota nesër.
Sigurisht, ajo do jetë krejt ndryshe nga një ditë më parë.
Dhe me të drejtë, sot ajo shihet e ndarë në qytetërime rivale, këto “qytetërime” ndeshen së pari në mendjen e të shtypurve, gra e burra.
Nuk është e rastit që atentatet më vrastare dhe më të bujshme të këtyre viteve të fundit, ata të Nju Jorkut, të Madritit, të Londrës, të Parisit, Nises dhe për të ardhur deri tek ai i dy ditëve të fundit, Berlinit, janë bërë prej të mërguarish, militanti islamik që udhëhoqi sulmin ndaj kullave binjake të World Trade Center, po mbaronte tezën e doktoraturës për urbanizëm në një universitet gjerman, ishte një prej tyre.
Mirëpo, vrasja e ambasadorit rus në Ankara ishte një gjë ndryshe. Jo pa qëllim, metafora që disa analistë dhe vëzhgues nxorrën menjëherë nga sirtarët, ishte vrasja më shumë se 100 vjet më parë e Dukës Franc Ferdinand, një vrasje e cila shkaktoi Luftën e Parë Botërore. Eshtë një krahasim i sforcuar, por gjithësesi një që vë theksin mbi ndjesinë mbizotëruese sot, se rendi global ekzistues e ka kaluar kohën e vet dhe është shumë pranë shembjes.
Por ta themi troç, bota sikur ka rënë preh e plogështisë, përtacërisë, e ngadaltë dhe me shumë gjasa, vështirë të ndryshojë sjellje dhe shije.
Megjithatë, ajo nuk duhet të harrojë se beteja e madhe që lipset për të shpëtuar duhet bërë së pari atje, tek të shtypurit, atje do të fitohet ose do të humbet.
Gjithashtu, me shumë gjasa, beteja do të jetë e ashpër dhe shtetet më të fuqishme të botës s’duken fort në gjendje që mund ta fitojnë. Dje veprimet e tyre pengoheshin nga shtrëngimet ekonomike dhe nga vetë paragjykimet kulturore. Sot, ato duhet të bëjnë mirë llogaritë me një kundërshtar të rëndësishëm, me identitetet e tij të lënduara për një kohë të gjatë, të cilat tani janë bërë lënduese nga ana e tyre.
Ndoshta, dikur bota u nis të ndërtojë një ide efikase, por me siguri, sado që pak e ngadaltë makina e humanizmit diku ka ngecur.
Dhe nganjëherë është sabotuar me qëllim.
