Armët kimike apo bakteriologjike janë makthi për kundërshtarët e Rusisë. Qoftë një element i vetëm për t’u “neutralizuar” apo një qytet, ushtria ruse nuk ka frikë nga shkelja e rregullave ndërkombëtare kundër përdorimit të armëve jokonvencionale.
Nuk ka të dhëna të caktuara për arsenalin kimik të zotëruar nga Rusia, edhe sepse Moska, pasi iu bashkua Konventës për Ndalimin e Armëve Biologjike të vitit 1972 dhe Konventës për Armët Kimike të vitit 1993, e cila parashikon eliminimin e stoqeve të zotëruara, pretendoi të ketë shkatërruar të 40 mijë ton gaz, nga gazi mustardë deri te agjentët nervorë, të trashëguar nga koha sovjetike. Në realitet, sipas zyrtarëve të SHBA dhe NATO-s, Rusia ka vazhduar programet e saj të zhvillimit për armët e ndaluara dhe disa qendra kërkimore ku prodhohen Novichok dhe Sarin janë ende aktive.
Përdorimi i toksinave vdekjeprurëse ose sporeve bakteriale për t’u përhapur në atmosferë, sipas hulumtimit të Archivio Disarmo, përfaqëson metodën e sulmit më të studiuar në vende të ndryshme. Pothuajse dhjetë mijë shkencëtarë rusë punuan deri në vitin 1992, për armë të afta për të shkatërruar të korrat dhe bagëtinë e një vendi armik, dhe madje edhe sot ushtria vazhdon të trajnojë mijëra ushtarë në përdorimin e gazit. Rusia është akuzuar për përdorimin e armëve kimike në Siri në luftë në mbështetje të Bashar al Asadit, i cili dyshohet se goditi civilët me bomba klori dhe i mbyti ata me Sarin në të paktën treqind sulme.
Sarin është një armë e shkatërrimit në masë
Sarin është një agjent nervor shumë toksik që mund të shkaktojë dëme serioze në sistemin nervor. Ajo është klasifikuar si një armë kimike e shkatërrimit në masë nga Konventa e Armëve Kimike. Sarin është një lëng pa ngjyrë, pa erë që mund të përthithet përmes lëkurës, syve dhe rrugëve të frymëmarrjes. Pasi përthithet, sarini prish komunikimin midis nervave dhe muskujve, duke çuar fillimisht në paralizë dhe më pas në vdekje. Sarin është një agjent nervor shumë i fuqishëm dhe mund të jetë fatal edhe në doza të vogla. Nuk ka antidot specifik për sarinin, por trajtimi në kohë me atropinë dhe pralidoksime mund të përmirësojë shanset tuaja për të mbijetuar. Sarin është përdorur në disa sulme terroriste, duke përfshirë sulmin në metronë e Tokios në vitin 1995, në të cilin 13 njerëz vdiqën dhe më shumë se 6,000 u plagosën. Është e rëndësishme të mbani mend se sarini është një armë kimike e rrezikshme dhe nuk duhet të trajtohet nga njerëz të patrajnuar.
Substanca më e frikshme: Novichock
Një nga substancat më të frikshme të prodhuara në Rusi është Novichok, i përdorur në helmimin e kundërshtarit të regjimit Alexei Navalny dhe ish-spiunit të inteligjencës ushtarake të Moskës, Sergei Skripal. Këto janë gaze nervore, të cilat mund të zbërthehen në disa komponime jo-vdekjeprurëse dhe për këtë arsye transportohen në mënyrë më të sigurt. Ekspertët pajtohen, se nëse do të ketë një sulm kimik në Ukrainë, do të jetë përmes armëve të zakonshme për të lënë dyshime për autorësinë e tij.
Novichok shfaqet në vitet 1990
Në fillim të viteve 1990, me rënien e Bashkimit Sovjetik, Perëndimi u bë i vetëdijshëm për një klasë të re të agjentëve nervorë: Novichok, që do të thotë “i ardhur” në rusisht. Një shkencëtar që kishte marrë pjesë në prodhimin e tyre në vitin 1987, duke pësuar dëmtime të përhershme, zbuloi ekzistencën e tyre pak para vdekjes së tij. Në fakt, do të ishte më e saktë të flitej për “agjentë nervorë të tipit Novichok”, në shumës, sepse këto janë disa variante të zhvilluara në fshehtësi. Përdorimi aktual i tyre mbetet i mbuluar me mister, me disa hipoteza në lidhje me rastet e dyshimeve të helmimit. Simptomat e helmimit nga Novichok mund të imitojnë ato të një ataku në zemër, duke e bërë të vështirë identifikimin.
Antidotë për Novichok
Për fat të mirë, ekzistojnë antidote si atropina dhe oksima që mund të përdoren për të trajtuar helmimin nga Novichok, megjithëse nuk përjashtojnë mundësinë e dëmtimit të përhershëm. Një aspekt i veçantë i këtyre agjentëve është struktura e tyre kimike. Novichok mund të ndahet në përbërës më të qëndrueshëm dhe më pak të rrezikshëm, të cilët bëhen vdekjeprurës vetëm nëse përzihen. Kjo lehtëson transportin dhe menaxhimin e tyre, duke i bërë ato edhe më tinëzare.
