Ka shumë mënyra për të folur, por Boris Johnson, deputet anglez, shkrimtar, gazetar, ish-kryebashkiak i Londrës dhe ish-Ministër i Jashtëm, nuk i përdor gjysmë-fjalët. Ai e do Britaninë jashtë Bashkimit Europian, pa asnjë justifikim.
Marsi është një muaj i vështirë për qeverinë britanike si edhe për kryeministren Theresa May. Prej një dekade dihet se Boris Johnson dëshiron të jetë kryeministër, por tashmë dihet edhe platforma politike, që e sheh vendin e tij jashtë Bashkimit Europian. Nëse ndodh që May do të rrëzohet nga pushteti, dikush tjetër është gati të vërë në praktikë planin për daljen e Mbretërisë së Bashkuar nga Europa, pa shumë nostalgji.
Johnson, ju flisni për një “Global Britain”, pra një Britani globale. Çfarë nënkuptoni?
Që në ditën time të parë si Ministër i Jashtëm kam thënë qartësisht se politika jonë do të duhej drejtohej nga një Britani e Madhe globale, të gjithë më sulmuan, por jam i bindur se kështu duhet të jetë dhe duhet ta ruajmë historinë dhe instiktin e këtij vendi. Kam shumë besim në vendin tim, besim që e gjej përtej oqeanit por që e shoh shumë pak te njerëzit e vendit tim. Jemi vendi i dytë më i madh në NATO, një prej vendeve të pakta që mund të dërgojmë ushtarë deri në 7,000 milje prej këtu, por jemi një superfuqi edhe në “soft power”, me fuqinë tonë “të butë”, me aftësitë tona. Nëse bëni bashkë fuqinë tonë kulturore, diplomatike, universitare, impakti ynë intelektual në botë është i dyti më influencues pas Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Ne jemi një vend që vlerësohemi shumë nga bota, prandaj njerëzit janë në mëdyshje dhe konfuzë për mënyrën se si Mbretëria e Bashkuar po e menaxhon çështjen “Brexit”, nga paaftësia jonë për të qenë të lirë.
Flisni për liri? Cila liri?
Liri mendimi, liri shprehjeje, liri nga shtypja. Mendoj se është jetësore që Mbretëria e Bashkuar të vazhdojë t’u japë mundësinë të gjitha vajzave të planetit të kenë të paktën 12 vjet arsimim cilësor, me siguri është politika më efikase që po përçojmë në botë. Por mbi të gjitha, duhet të jemi kampionë të tregut të lirë dhe më vjen keq që nuk mund të jemi evangjelistë të tregut të lirë nëse vazhdojmë të qëndrojmë të burgosur kështu.
Partia Labursite si përgjigjet?
Është ky propozimi i çuditshëm i Jeremy Corbyn sipas të cilit Britania duhet të qëndrojë në unionin doganor me ndonjë formë përfaqësimi të vogël në tryezat e Brukselit, një lloj përfaqësimi që ai nuk e shpjegon. Mendoj se propozimi i Corbyn është çmenduri, unë nuk besoj se duhet të kthehemi pas. Prandaj është jetike që në javët e ardhshme kjo qeveri, qeveria jonë, kryeministrja jonë, të gjejë një rrugëdalje duke krijuar një “UK sized exit”, pra një dalje të Britanisë nga Bashkimi Europian sipas nevojave të Britanisë.
Dikush mendon se kryeministrja Theresa May po flirton me pozicionin që laburistët kanë mbi Brexit, a jeni i shqetësuar?
Nuk besoj se ka hapësirë për manovrat e kryeministres apo të qeverisë konservatore në kërkimin për një dakortësie me Partinë Laburiste, sepse e majta do të tërhiqet pas, do kërkojnë një marrëveshje që do të jetë toksike dhe do të ketë efekte shkatërruese për Partinë Konservatore. Në fakt, synimi i Corbyn është të na mbajë ende brenda unionit doganor, të burgosur brenda tregut të përbashkët e prandaj Brexit, pra premtimi që i kemi bërë njerëzve pas Referendumit për të dalë nga Europa, do të zhbëhej. Nëse një qëndron në tregun e përbashkët dhe ulet në tryezat e Brukselit, çfarë emri i vihet? Do të thotë që do të jemi ende anëtarë të Bashkimit Europian dhe Corbyn do të bëjë pikërisht këtë gjë
Po lëvizja e lirë e njerëzve?
Siç dihet, unë jam në favor të emigracionit në këtë vend, duke qenë se Britania e Madhe ka qenë e aftë për të marrë më të mirën nga njerëzit e talentuar që ka mirëpritur. Por ne duhet të ndërtojmë një mekanizëm kontrolli dhe duhet të jemi në gjendje të vendosim se çfarë trajtimi t’i bëjmë emigrantëve potencialë.
Britania e Madhe është pjesë e tregut të bashkuar nga gjysma e shekullit të shkuar, ç’do të ndodhë?
Po, por duhet thënë që prej vitit 1992, na kanë ftuar në Gjenevë në Organizatën Botërore të Tregtisë si 36 vende të tjera, ku përfshihen Zvicra e Japonia. Tek ato kemi parë një rritje më të madhe të eksporteve drejt 27 vendeve të Europës, në krahasim me eksportet tona drejt të njëjtave vende. Kjo mendoj është mungesë respekti ndaj nesh. Tani kemi më shumë mundësi për të rritur pasurinë tonë./Përktheu Erjon Uka, Opinion.al
