Në librat e lashtë klasikë kinezë, opinioni i “ruajtjes së shëndetit” është paraqitur më parë në librin “Zhuangzi”. Zhuangzi është edhe filozofi i njohur i “Taoizmit” të Kinës. Origjina e shumë ideve të ruajtjes së shëndetit dhe metodave të stërvitjes tradicionale kineze vjen nga libri i tij “Zhuangzi”.
Sipas këtij filozofi, rëndësia e jetës personale është më e lartë se ngritja në karrierë dhe fama. Respektimi i jetës dhe ruajtja e rendit natyral të jetës janë përmendur shpesh në artikujt e ndryshëm të “Zhuangzi”t. Por, ai kundërshton përpjekjet e veçanta për zgjatjen e jetës, duke paraqitur opinionin e respektimit të rregullave natyrore të jetës si “ruajtja e shëndetit”.
Ai theksoi qëndrimet e lehta ndaj mbijetesës dhe vdekjes. Zhuangzi i kushtoi vëmendje të veçantë shëndetit shpirtëror, duke paraqitur metodat për ruajtjen e tij, si “koncentrimi i vëmendjes tek e tashmja” dhe “harrimi i vetes në meditim”. Në kohët e mëvonshme, thelbi i shëndetit shpirtëror u bë një nga karakteristikat e filozofisë së lindjes për shëndetin. Në artikull “shpirti i brendshëm” të Zhuangzit, është paraqitur dialogu mes Zhuangzit dhe mikut të tij Huizi, ku grumbullohet esenca e ideve të ruajtjes së shëndetit të Zhuangzit.
Huizi kërkoi të dinte se sipas teorisë Zhuangzi, njeriu duhet të largohet nga kontrolli i humorit? Zhuangzi u përgjigj po. Huangzi e pyeti përsëri se si mund të qëndrojmë në një gjendje të palëkundur humori? A ka mundësi të ndodhë kjo gjë? Zhuangzi shpjegoi se nëse një person nuk dëmton shëndetin e trupit kur përjeton ndjenja të ndryshme si gëzim, pikëllim, dashuri, urrejtje etj, ai pranon natyrisht lëvizjet e ndryshme të humorit dhe nuk prish ekuilibrin e ndjenjave dhe të jetës.
Kjo mund të quhet gjendja e pakontrolluar nga lëvizjet e humorit, pra nuk përpiqet për gëzime të jashtme ose jetëzgjatësi të veçantë. Idetë e Zhuangzit shpjegohen me pak fjalë, “më pak pretendime në jetë”. Sipas filozofisë së Kinës së lashtë si dhe të të gjitha elementeve të natyrës, njeriu përbëhet nga dy forca të “chisë”: “Yin” dhe “Yang”.
Zhuangzi shpjegoi se: kur lind një njeri, chija e tij do të grumbullohet. Kur shpërndahet chija e njeriut, jeta e tij do të përfundohet. Ai theksoi se trupi ynë nuk është pronë private, por një pjesë e natyrës. Prandaj, Zhuangzi përmban një ide shumë të hapur për lindjen dhe vdekje. Ai beson se pleqëria dhe vdekja janë procese të pashmangshme të jetës dhe koha kur cikli i jetës përfundon. Si rezultat, është e panevojshme që të shqetësohemi për vdekjen.
Zhuangzi tha se në jetë njeriu kalon nëpër 4 faza, vegjëlinë, adoleshencën, plegërinë dhe vdekjen, duke bërë analogji me 4 stinët pranvera, vera, vjeshta dhe dimri. Vdekja sipas tij i ngjan gjumit të përheshëm në natyrë. Zakonisht njerëzit e sotëm janë shumë të ndjeshëm ndaj vdekjes dhe mun ta kenë të vështirë të mabjnë qëndrimin e Zhuangzit ndaj jetës dhe vdekjes. Por nëse mësojmë pak mbi shpirtin e filozofisë së tij dhe të reduktojmë ankthin ndaj vdekjes, duke ruajtur gjithashtu një qëndrim optimist, do të kemi një shëndet të mirë. Shkrihemi me ligjet e natyrës dhe gëzojmë jetëgjatësi të duhur .
Ndër parimet e ruajtjes së shëndetit të Zhuangzit, përputhja e ligjit natyror është më e rëndësishmja. Zhuangzi ka bërë shumë tregime interesante dhe shumë filozofike. Youshi ka vetëm një këmbë. Kur Gong ëenxuan i shikoi Youshit pse ndodhi, nëse e kishte të lindur apo kishte pësuar ndonjë aksident gjatë jetës, Youshi u përgjigj me qetësi se kjo është dhurata e Zotit.
Sipas mendimit të Zhuangzit, aftësia e kufizuar e dikujt është formuar nga arsyet e natyrës, prandaj duhet të përmbajmë një qëndrim të qetë për ta pranuar këtë gjendje. Shpendët e egra edhe pse duhet të fluturojnë apo ecin me gjatësira të shumë rruge për të pirë ujë dhe ushqim përsëri atyre nuk u pëlqen të ushqehen brenda kafazit.
Shumë legjenda të ngjashme mund të lexohen në artikujt e Zhuangzit. Për shembull, markezi Lu e ushqen një shpend detar me mish më të mirë të qengjit, derrit dhe lopës në kafazin e tempullit. Por ky shpend detar është shumë i dëshpëruar dhe nuk ha aspak ushqim dhe pas 3 ditësh ngordhi. Nga këto legjenda, Zhuangzi shpreh opinionet e tij të respektimit të ligjit të natyrës.
Çdo kafshë dhe bimë pëlqen i përshtatet mjedisit të vet natyror dhe ndërhyrja në këtë ligj dëmton jetën. Përkujdesja ndaj shëndetit shpirtëror Ndër metodat e ndryshme për ruajtjen e shëndetit, Zhuangzi i kushton vëmendje më të madhe shëndetit shpirtëror, që është më i rëndësishëm se shëndeti i trupit sipas tij.
Zhuangzi vuri në dukje se shpirti dhe trupi nuk duhet të lodhen shumë. Duhet të shmanget harxhimi i tepërt i energjisë shpirtërore dhe trupore. Ai përshkruan karakteristikat e ujit për të paraqitur rëndësinë e pushimit shpirtëror si: Uji i papërzier është më i pastër, uji i palëvizshëm është më i qetë. Njerëzit duhet të ruajnë një gjendje të thjeshtë dhe të qetë shpirtërore, duke lëvizur natyrshëm.
Nëse mund ta bëni këtë, atëherë shqetësimet e tjera nuk do t’ju bezdisin, influenca e keqe e jashtme nuk do të ndikojë. Në fakt, Zhuangzi ka shprehur idetë e asgjësimit të famës, të autoritetit, të përftimeve, duke synuar lirinë shpirtërore. Zhuangzi ka përshkruar shumë legjenda të dorëheqjes së fronit nga mbretërit për të mbrojtur jetën e tyre.
Zhuangzi u shpreh se kontributi i mbretërve dhe perandorëve është tepër i rëndësishme për shoqërinë dhe popullin, por është në dëm të shëndetit të tyre. Sot, shumë njerëz shpërfillin shëndetin e trupit për të kërkuar famë, status dhe pasuri, duke harxhuar tepër energjinë shpirtërore. Kjo nuk është mënyra e përshtatshme e jetës. Zhuangzi ka shpjeguar më tej metodën e ruajtjes së shëndetit shpirtëror: “koncentrimi i vëmendjes tek e tanishmja”. Në fakt, metoda e tij ngjan me meditimin. Por Zhuangzi ka përhapur këtë metodë në çdo punë dhe në çdo kohë, duke asgjësuar ndikimet e jashtme ndaj shëndetit shpirtëror dhe trupor. Kjo metodë e paraqitur nga Zhuangzi praktikohet nga budizmi “Zen” dhe stërvitjet e Kinës tradicionale “Qigong. /CRI
