Nga Kastriot Dervishi
Mersin Vlashi (1938-2010) nga Lisi i Matit, i njohur si personi që dizenjoi flamurin kombëtar pa yll të kuq është ndër personat që kanë vuajtur dënime të gjata gjatë komunizmit. I nisi dënimet qysh në moshën 20 vjeçare. I etiketuar si armik i pushtetit, nuk do t’i ndaleshin vuajtjet e burgimet gjatë gjithë jetës. Dy herë u dënua për orvatje arratisje pa u nisur për t’u arratisur shumë kilometra larg kufirit, ndërsa dy herë të tjera u ridënua gjatë vuajtjes së dënimit.
-Periudha e vuajtjes së burgimit:
1958-1965: 6 vjet, 10 muaj, 16 ditë
1966-1991: 24 vjet, 4 muaj, 10 ditë
-Mosha në fillim të dënimit: 20 vjeç
-Mosha në mbarim të dënimit: 53 vjeç
Dënimi i parë
Ishte duke kryer shërbimin ushtarak së bashku me shokun e tij Daut Selim Kurpali në repartin nr.4001 Pogradec, teksa biseduan për arratisje jashtë shtetit, veprim që nuk e realizua. Meqë bisedën ia kishin treguar edhe një shokut të tyre ky i raportoi në komandë. Të dy shokët u arrestuan më 23.4.1958, të akuzuar për një vepër penale në tentativë. Çështja u gjykua nga Gjykata Ushtarake e Tiranës e përbërë nga kolonel Mit’hat Goskova e ndihmësgjyqtarët kapitenë Shefqet Llanaj e Vasil Qako, duke pasur pranë ndihmësprokurorin ushtarak major Tase Koroveshi.
Me vendimin nr.73, datë 24.7.1958 gjykata i deklaroi fajtor dhe në bazë të nenit 64/10 të Kodit Penal, Mersinin e dënoi me 10 vjet burgim, ndërsa Dautin me 7 vjet. U la në fuqi me vendimin nr.96, datë 10.9.1958 të Kolegjit Penal të Gjykatës së Lartë. Dauti u lirua nga kampi nr.309 Tiranë më 6.7.1962, ndërsa Mersin Vlashi u lirua më 13.3.1965 kur i njëjti kamp gjendej në Laç. Në fletën e lirimit shkruhej se kishte fituar në burg zanatin e elektricistit dhe normën e kishte realizuar 120%.
Dënimi i dytë
Teksa duhej të ishte anëtar i kooperativë bujqësore në vendlindje, në kohën që përpiqej në Burrel e Laç për të gjetur punë, si elektricist, bojaxhi e piktor, Mersin Vlashi u arrestua në Laç më 26.10.1966, me të njëjtën akuzë si herën e parë, pra për tentativë arratisje, ngelur në fazën e përgatitjes, që do të thotë pa u nisur gjëkundi. Çështja u gjykua nga Gjykata e Qarkut Tiranë me veprim në Peshkopi e përbërë nga Kostaq Mano dhe ndihmësgjyqtarët Hafsa Stafhasani e Qamil Allushi, duke pasur pranë prokurorin Rexhë Metra.
Dolën disa dëshmitarë si dhe u paraqitën si “prova” disa lëndë helmuese që Vlashi do i përdorte për vetëvrasje nëse kapej nga forcat e kufirit. Me vendimin nr.2, datë 28.1.1967 gjykata e deklaroi fajtor në bazë të nenin 64/10 dhe e dënoi me 10 vjet burgim.
Dënimi i tretë
Mersin Vlashi vuante dënimin në kampin nr.303 në Spaç, teksa u ridënua si pjesëmarrës në revoltën e 21 majit 1973, i cili me bojën e dhënë nga Dervish Bejko dizenjoi flamurin kombëtar pa yll të kuq, si veprimi më i spikatur politik i asaj revolte. U gjykua nga Gjykata Popullore e Rrethit Mirditë e përbërë nga Filip Lako dhe ndihmësgjyqtarët Gjin Pali e Pjetër Nikolli, duke pasur pranë prokurorin Zef Deda. U pyet nga hetuesi Vangjel Kote në prani të hetuesit tjetër Llambi Bako. U akuzua në bazë të neneve, 72, 73, 76 të Kodit Penal. Me vendimin nr.29, datë 30.6.1973, gjykata e dënoi me 23 vjet burgim në grupin ku ishin 16 të pandehur.
Dënimi i katërt
Nuk ngopeshin së dënuari komunistët Mersin Vlashin, e ridënojnë sërish në Spaç. Gjykohet nga Gjykata Popullore e Rrethit Mirditë e përbërë nga Arqile Lole, e ndihmësgjyqtarët Mark Suli e Drane Zefi, duke pasur pranë prokurorin Ilir Marko. Akuzohej në bazë të nenit 55 të Kodit Penal për agjitacion e propagandë. Po provonte kështu nenet e reja të kodit në fjalë.
Gjykata e akuzonte se në burg ishte shprehur me këto fjalë: “Vetëm kur të përmbyset ky pushtet ne do të shpëtojmë dhe do fitojmë lirinë e vërtetë”, “Udhëheqja që është në Shqipëri sot, është një udhëheqje ushtarake dhe e mban pushtetin me dhunë”, “Këta janë prishur me të gjithë dhe nuk është se partitë e botës janë të këqija, janë këta të këqij”. Gjykata e deklaroi fajtor dhe me vendimin nr.47, datë 20.10.1979 e dënoi me 19 vjet e 8 muaj burgim, duke urdhëruar që përllogaritja e vuajtjes së dënimit të bëhej në datën shpalljes së këtij akti. U lirua më 26.3.1991.
