Njerëzit kanë gishta të ndryshëm në krahasim me gjallesat e tjera. Në fakt, ndërsa gishtat e disa njerëzve janë më të hollë dhe më të gjatë, gishtat e disa të tjerëve mund të jenë më të shkurtër ose më të mëdhenj. Por, si shpjegohet kjo gjë?
Duart tona janë të vetmet organe, përdorimi i të cilave ndryshon sipas qëllimit që i shërben. Themi dorën kur duam të mbajmë diçka dhe grushtojmë kur e përdorim për t’u mbrojtur.
Dora e njeriut është shumë e ndryshme nga gjallesat e tjera. Në krahasim me krijesat e tjera, njerëzit kanë gishta dhe pëllëmbë më të vogla.
Gishtërinjtë e mëdhenj janë dukshëm më të fortë se gishtat e tjerë dhe janë gjithashtu të strukturuar për të prekur gishtat e tjerë.
Nuk dihet saktësisht se kur dora e njeriut mori për herë të parë formën e saj aktuale. Primatologët vlerësuan se duart tona morën formën e tyre aktuale 800,000 vjet më parë.
Por 1.5 milion vjet më parë, ky informacion ndryshoi si rezultat i një zbulimi për kockën e tretë të trakesë, stiloidin (protrusion në kockë).
Tani besohet gjerësisht se evolucioni i dorës së njeriut daton më shumë se 1 milion vjet më parë.
Duart e njerëzve që kanë jetuar miliona vjet më parë ishin të ngjashme me duart e shimpanzeve, ndryshe nga sot. Strukturat e gishtërinjve të tyre ishin më të gjata se trupat e tyre dhe pëllëmbët e tyre ishin më të gjera. Gishti i madh ishte më i dobët dhe më i shkurtër se sa sot.
I mungonin majat e gishtave të sotëm të butë dhe mishi dhe pjesa apikale e tufës së kockës që quhet hark.
EKZISTOJNË TRE TEORI PËR ZHVILLIMIN E DUARVE TË NJERIUT
- Prodhimi i mjeteve dhe pajisjeve
Një nga teoritë më të vlefshme është zhvillimi i aftësive të duarve gjatë prodhimit të mjeteve. Ajo bazohet në faktin se tiparet strukturore që janë më të aftë në zhvillimin e mjeteve dhe pajisjeve krijojnë një avantazh në mbijetesë, dhe kështu ata me këto karakteristika janë më të suksesshëm në kalimin e gjeneve të tyre tek brezat e rinj.
Për shembull, 1.5 milion vjet më parë, njerëzit që kishin një dorë që lejonte përdorimin e sëpatës dhe mjeteve të ngjashme më të avancuara, arritën të transmetonin gjenet e tyre. Me kalimin e kohës, mjetet janë zhvilluar dhe duart tona gjithashtu kanë evoluar dhe kanë marrë formën e tyre aktuale.
- Gjuajtja, hedhja dhe mbajtja
Një tjetër teori është se duart tona evoluuan përmes veprimeve të tilla si gjuajtja dhe mbajtja. Gishtat e shkurtër dhe pëllëmbët e vogla të duarve tona e bënë më të lehtë hedhjen dhe mbajtjen.
- Mbrojtja
Kur bëjmë grushte me duar, gishtat mbyllen në mënyrë të tillë që të mos ketë boshllëk në mes. Arsyeja për këtë është se gishtat tanë nuk kanë gjatësi të barabartë.
Nëse gishtat tanë do të kishin të njëjtën gjatësi, ata do të mbeteshin të hapur ndërsa grushtonim dhe ndoshta do të thyheshin gjatë mbrojtjes. Disa studiues mendojnë se grushtet, arma jonë e parë, luajtën një rol të rëndësishëm në evolucionin tonë.
