Nga Artur ZHEJI
Dy temat më të nxehta të kësaj jave janë intervista e Arditit me Marian Rrokajn dhe projekti i Bashkisë së Tiranës për një park të rëndësishëm lodrash te Liqeni artificial i Tiranës.
Të dyja këto evente kanë shkaktuar “skandale mediatike”që vështruar nga pikëpamja e audiencës së lartë dëshmojnë se kanë prekur dhe rigjallëruar ndjeshmërinë e ngurtë të mjaft shqiptarëve.
Të dyja debatet, ndonëse krejt larg nga njeri tjetri, nga çfarë kanë në fokus, kanë krijuar një dyzim apo një tërmet ndërgjegjeje dhe kanë përfshirë mijëra vetë në debate të zjarrta.
Dhe kjo në vetvete është një gjë e mirë.
Sepse është kurdoherë më pozitive që gjërat të thuhen, madje dhe të bërtiten publikisht, se sa të ndryhen si një sëmundje e pashërueshme, brenda shpirtërave të kapitur dhe të pafuqishëm të opinionit publik.
Rasti i Arditit, një nga më të mirët e medias shqiptare, duke filluar nga kompozimet brilante, interpretimet dhe talk show, që ideon dhe drejton vetë, është një rast tipik i keqkuptimit të natyrshëm që krijon në publik e më gjerë, një krijim atipik si edhe ishte intervista melodramatike me Marian Rrokun.
Më kujtoi personalisht intervistën time me Kristo Papas, një nga liderët karizmatikë të partisë neofashiste të Agimit të Artë, antishqiptarin më elokuent të Eladhës, që intervistova në Janar të vitit 2013 në Athinë. Batërdia që pasoi këtë intervistë ishte e tmerrshme.
Sharjet dhe fyerjet që mora si shpërblim, thjesht sepse bëra të zëshme dhe nxorra në dritë, tezat, opinionet dhe fyerjet antishqiptare të neofashistit grek ndaj Shqipërisë dhe shqiptarëve, teza dhe fyerje të cilat qarkullonin dhe qarkullojnë në një rreth të mbyllur të shoqërisë Helene, ishin nga më të ndryshmet. Akoma edhe sot, ato mbijetojnë në rrjetet sociale, agresive dhe gojështhurura.
Madje pretendonin nga unë, që të përleshesha live me Papas dhe të fortit e tij të padukshëm, me në krye rrahësin profesionist, deputetin Kasidiaris, që qëndronin mbas kamerave.
Dhe ky është një keqkuptim i madh. Qëllimi im ishte krejt tjetër. Unë doja të transmetoja me zë dhe figurë, errësirën dhe paranojën që kishte truri i neofashistit, ta nxirrja këtë errësirë në dritë dhe ta bëja pronë publike të shqiptarëve. Në këtë, Papas u tregua shumë bashkëpunues, duke dhënë një ndihmë të parrëfyer ndaj opinionit publik shqiptar, duke dëshmuar se deri ku shkon, platforma, paranoja apo histeria e nacionalizmit, të atij grek të tipit Papas, me këtë rast.
Të njejtin rrëfim të errësirës së botës së brendshme njerëzore, perceptova edhe tek intervista e Arditit gazetar, por gjithmonë më shumë artist se ne të tjerët. Rroku, sado dinak dhe hipokrit të rezultojë, në thelb është një i dëshpëruar. Ndoshta tinzar, ndoshta manipulator, ndoshta vrasës realisht jo i penduar, porse, gjithësesi edhe ai, është një krijesë e Zotit, si gjithë të tjerët.
Që të kuptohemi, në të gjitha manualet moderne që shpjegojnë qëllimin e burgut, lidhen me izolimin e individit të rrezikshëm dhe me reahabilitimin e tij.
Burgu nuk është dhe nuk duhet të jetë sot, një institucion i hakmarrjes së shoqërisë, apo të palës së lënduar. Edhe ky është një keqkuptim tjetër i madh.
Nga ana tjetër, edhe qëllimi i Gjebresë, nuk ishte ta rehabilitonte, por thjesht ta rrëfente Rrokun. Me dritëhijet e tij.
Dhe kush priste që ai ti thoshte: “more maskara, more vrasës, çfarë ke bërë kështu 15 vjet më parë?!”, nuk kupton se çfarë është media, që buron nga termi “mediare”, e që do të thotë ndërmjetësim.
Ndërmjetësim midis asaj që është apo ndodh dhe atyre që nuk e dinë dhe nuk e shohin. Media është pra në thelb, një shërbim, është një dritare, është një sy dhe një vesh, që ai, ata, ato, nuk e kanë. Dhe jo një kategori detyrimisht interpretative apo moralizuese.
Debati tjetër për parkun e fëmijëve të Veliajt tek Liqeni, ka gjithashtu në bazë të vet një keqkuptim të madh, të qëllimshëm apo të paqëllimshëm. Jam vetë e personalisht një “ecës” dhe paksa vrapues te kodrat e Parkut të gjelbërt të Tiranës.
Madje, në shkollë të mesme me “punë vullnetare”, kemi mbjellë pemë dhe kemi shtruar rrugë, ne si qemalstafas si dhe petroninsat me kazma e lopata. Është e vërtetë që Parku është kafshuar dhe përdhunuar shumë rëndë, vende vende, nga kafenetë dhe ndërtimet, por a është zgjidhja lënia në egërsi të tij, apo zgjimi i interesit sa më të madh publik për të?
Lënia e paprekur dhe në degradim natyral e Parkut është më e rrezikshme se sa përkujdesja për të ngritur aty një park lodrash për fëmijët.
Pavarësisht që presioni i ambientalistëve është i shëndetshëm, në të njëjtën kohë ky presion, e vendos Veliajn në qendër të një sfide publike shumë ineteresante. Ai duhet të demostrojë nën reflektorët e një vëmendjeje të eksituar të opinionit publik, se do të ndjekë linjat më të mira të arkitektit Peter Wilson, një gjerman i famshëm dhe i padyshueshëm në dashurinë dhe vlerësimin profesional të ambientit, ku gjermanët në Europë janë kampionë.
Dhe nëse do të rehabilitohet dhe do të shndërrohet në Liqen, pellgu i stërmadh, që aktualisht thirret Liqeni artificial, kjo, në të kundërt të frikës së përgjithshme e mbron më shumë se sa lënia në degradim natyral, këtë mushkëri të fundit të gjelbërt që i mbetet kryeqytetit.
Ambientalistët pra, e ndihmuan bukur mirë Erion Velinë, që të nxirrte më mirë në pah dhe në dritë, jo rrezikun, por mosrrezikun që ky projekt për fëmijët ka në të vërtetë. Dhe edhe kjo është një gjë e mirë. Shumë më e mirë se sa heshtja apo demagogjia.
Të besosh është një gjë e mirë, të mos besosh është një gjë edhe më e mirë, thonë italianët (credere e’ bene, non credere e’ meglio), dhe këtu gjej një pikë të fortë takimi me ambientalistët shqiptarë, ku kam qenë dhe mbetem bashkë me ta prej vitesh.
Porse përleshjet në rojë të ambientit, janë një luftë e gjatë dhe jo thjesht një betejë dhe thjesht për një park, brenda parkut.
Aq më tepër kur garant është një arkitekt si Peter Wilson.
Arditi dhe Erioni, në mënyrë fare të rastësishme, ishin dhe ndoshta mbeten akoma, e me të drejtë në qendër të një debati të stërmadh mediatik. Por edhe ata, që e mendojnë krejt ndryshe nga Arditi, se si duhej të trajtohej Marian Rroku, duhet së paku t’i falenderohen kësaj inetrviste që u dha shkak të flasin e të dëgjohen, për një dosje të mbyllur prej vitesh.
Sulmet ndaj kryebashkiakut Veliaj, ndihmojnë edhe ato, që ai, të rrëfejë deri më tani anën e vet më të mirë të projektit të tij, nënshkruar nga Wilson.
Dhe është pra ky rasti, kur mediat, shpesh të përdhunuara sistematikisht, nga lart dhe nga poshtë, nga politika apo prej komenteve monstruoze të rrjeteve sociale, që edhe janë nga konsumatorët më të zellshëm të tyre, fshehur mbas anonimatit, të duartrokiten si provokatore të ca “skandaleve të shëndetshme” që zgjojnë dhe gëlltisin në polemikë, mendjet e fjetura dhe horizontale, të jo pak njerëzve në këtë vend, ende pa tradita të mirëfillta të trysnisë së opinionit publik.
