Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result
KONTAKT
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë
Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result

Analiza e REL: Kosova, larg Lindjes së Mesme, por afër pasojave

2025/06/23 at 7:47 PM
në Rajoni, Te Fundit
Kohë leximi: 5 min
A A
Analiza e REL: Kosova, larg Lindjes së Mesme, por afër pasojave

Në kohën kur bota rri pezull nga përshkallëzimi i tensioneve në Lindjen e Mesme dhe pasojat e mundshme të një konflikti me përmasa globale, shtetet e vogla si Kosova gjenden përballë disa pyetjeve thelbësore: sa të përgatitura janë për të përballuar një krizë që mund t’i lëkundë themelet më të qëndrueshme të sigurisë ndërkombëtare, dhe çfarë rreziqesh konkrete u kanosen atyre?


Sipas ekspertit të sigurisë, Adrian Shtuni, natyra e një krize globale është e tillë që askush nuk mbetet imun ndaj pasojave të saj, por jo të gjithë preken njësoj.

“Kosova është e cenueshme përgjithësisht në mënyrë të moderuar, por krahasimisht më shumë sesa vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor”, thotë ai, duke përmendur arsyet ekonomike, politike dhe të sigurisë.

Për ekspertin e politikave ndërkombëtare, Gëzim Visoka, armiqësia e vazhdueshme e Serbisë përbën kërcënimin më të madh për stabilitetin e Kosovës – një rrezik që, në kohë krizash globale, mund të amplifikohet dhe të shfrytëzohet nga aktorë me interesa destabilizuese.

Pasojat ekonomike dhe sfidat e sigurisë për Kosovën

Adrian Shtuni, nga Qendra Ndërkombëtare kundër Terrorizmit, thekson se Kosova është veçanërisht e ndjeshme ndaj pasojave ekonomike që mund të shkaktojë kjo krizë.

Ai shpjegon se situata do të përkeqësohej ndjeshëm në rast se Irani vendos të mbyllë Ngushticën e Hormuzit, nga kalon rreth 20 për qind e konsumit global të naftës dhe gazit natyror.

Për një vend si Kosova, i cili tashmë ka përjetuar një rritje të ndjeshme të çmimit të energjisë elektrike me 16% këtë vit, “rritja e mëtejshme do të ishte një shok për ekonominë”, thotë Shtuni për Radion Evropa e Lirë.

Ai nënvizon se, me një ekonomi të mbështetur fort në importe dhe remitenca – të cilat përbëjnë rreth 13% të Prodhimit të Brendshëm Bruto – çdo tronditje në ekonominë globale do të përkthehej menjëherë në presion mbi familjet kosovare.

“Gjithashtu, fakti që Kosova ka një deficit tregtar të konsiderueshëm, që në dhjetor të vitit 2024 u rrit me 17.5% krahasuar me një vit më parë, e ekspozon atë akoma edhe më shumë ndaj një krize globale, që do të rriste jo vetëm çmimin e energjisë, por edhe të ushqimeve dhe mallrave të konsumit, që vendi kryesisht i importon”, thotë Shtuni.

Eksperti me seli në Uashington paralajmëron se pasojat ekonomike nuk mund të shkëputen nga sfidat politike dhe të sigurisë.

Në kohë krizash, kur vëmendja e partnerëve strategjikë është e shpërndarë, ai thotë se Kosova rrezikon të dalë edhe nga radari i aleatëve të saj më të rëndësishëm.

Gëzim Visoka, profesor i Studimeve të Paqes dhe Konfliktit në Universitetin e Qytetit të Dublinit, ndan shqetësim të ngjashëm.

Ai thekson se krizat globale krijojnë vakume gjeopolitike që mund të shfrytëzohen nga aktorë destabilizues për të dobësuar Kosovën.

Visoka e sheh armiqësinë e vazhdueshme të Serbisë si “kërcënimin më të madh për stabilitetin e brendshëm të vendit”.

Ai, po ashtu, paralajmëron se varësia e theksuar e Kosovës nga prania ushtarake e NATO-s, e bën atë veçanërisht të cenueshme, në rast se Aleanca detyrohet të zhvendosë trupa drejt zonave më të nxehta të konfliktit global.

“Rreziqe të tjera mund të jenë sulmet e fshehta nga qeveri joperëndimore dhe grupe joshtetërore ndaj pranisë ushtarake të NATO-s dhe SHBA-së në Kosovë”, thotë Visoka për Radion Evropa e Lirë.

Në të njëjtën linjë, Shtuni shton se aktorët me qëllime jomiqësore ndaj Ballkanit Perëndimor, veçanërisht ata që tradicionalisht janë kundër anëtarësimit të vendeve të rajonit në BE dhe NATO, mund të shfrytëzojnë amullinë e krizave globale për të destabilizuar rajonin.

Sipas tij, këto kërcënime synojnë dy pika të dobëta, Bosnje e Hercegovinën dhe Kosovën, duke instrumentalizuar përçarjet dhe tensionet ndëretnike në këto dy vende.

Mungesa e integrimit ndërkombëtar, pengesë për menaxhimin e krizave

Të dy ekspertët theksojnë se izolimi ndërkombëtar e bën Kosovën më të pambrojtur ndaj krizave globale.

Mungesa e anëtarësimit në OKB, BE apo Interpol, thonë ata, e përjashton vendin nga mekanizmat kolektivë të reagimit dhe mbështetjes ndërkombëtare.

Kjo, sipas Shtunit, “përbën pengesë për bashkëpunimin sa më të fortë dhe efikas në përballjen me terrorizmin apo krimin kibernetik – probleme që mund të shtohen nëse kriza në Lindjen e Mesme përshkallëzohet më tej”.

Edhe Visoka paralajmëron se, përderisa Kosova mbetet jashtë organizatave ndërkombëtare vendimmarrëse, ajo nuk ka mundësi reale të ndikojë në proceset globale apo të mbrojë interesat e veta.

“Zëri i Kosovës mbetet kryesisht i padëgjuar”, thekson ai.

Çfarë mund të bëjë Kosova?

Radio Evropa e Lirë kontaktoi Qeverinë në detyrë të Kosovës për të pyetur nëse janë marrë masa konkrete për të mbrojtur ekonominë dhe sektorin e energjisë nga një krizë globale e mundshme, por nuk mori përgjigje.

Në këtë kontekst sfidues, ekspertët nënvizojnë nevojën urgjente për forcimin e institucioneve dhe për thellimin e bashkëpunimit rajonal dhe ndërkombëtar.

Shtuni thekson se fakti që Kosova, edhe më shumë se katër muaj pas zgjedhjeve, nuk ka një kuvend të konstituuar dhe qeveri funksionale, e dobëson rëndë kapacitetin e saj për të përballuar sfidat e sigurisë.

Ai e quan këtë një “dobësi të vetëshkaktuar” nga mungesa e vullnetit politik.

“Kjo përbën çarmatosjen më të dëmshme të lidershipit në Kosovë, çarmatosjen nga përgjegjshmëria politike dhe mendimi praktik për zgjidhje kompromisi. Nëse nuk ka vetëdijesim të shpejtë, kjo krizë rrezikon të sjellë pasoja të kushtueshme dhe afatgjata për vendin”, thotë Shtuni.

Visoka thekson, gjithashtu, rëndësinë e ndërtimit të qëndrueshmërisë institucionale dhe thellimit të marrëdhënieve të sigurisë me aleatët kryesorë të Kosovës.

Ai shton se vëmendja duhet përqendruar edhe në forcimin e sigurisë kibernetike dhe në krijimin e platformave dhe mekanizmave, për të shmangur, siç thotë, “rreziqet që vijnë nga shpërbërja e rendit ndërkombëtar, siç janë çrregullimet me tregti ndërkombëtare, energji, shëndetësi, mjedis, si dhe konflikte kulturore dhe fetare”.

Përvoja nga lufta në Ukrainë

Se si krizat globale mund të prekin drejtpërdrejt edhe vende të vogla dhe gjeografikisht të largëta si Kosova, u dëshmua qartë pas pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës nga Rusia në shkurt të vitit 2022.

Kosova u përball menjëherë me shtrenjtimin e energjisë elektrike, rritjen e inflacionit dhe ngritjen e çmimeve të produkteve bazë – pasoja këto të drejtpërdrejta të krizës globale të furnizimit.

Me një ekonomi të mbështetur fuqishëm në importe dhe me kapacitete të kufizuara prodhuese, vendi kishte pak hapësirë për të zbutur efektet.

Qeveria ndërhyri me subvencione për kategori të caktuara të qytetarëve, por goditja ekonomike u ndje gjerësisht.

Kriza ekspozoi, gjithashtu, brishtësinë në fushën e sigurisë: Kosova, ende jashtë NATO-s, mbeti pa garanci të plota në një Evropë që po hynte në një fazë të re pasigurie.

Në këtë situatë, presidentja Vjosa Osmani kërkoi përshpejtimin e anëtarësimit të Kosovës në NATO, duke paralajmëruar se mungesa e integrimit e lë vendin të pambrojtur ndaj ndikimeve ruse dhe tensioneve rajonale.

Sot, Kosova vazhdon të mbetet jashtë NATO-s, BE-së, Interpolit, Kombeve të Bashkuara dhe organizatave të tjera, dhe bllokimi i anëtarësimit lidhet kryesisht me mungesën e një marrëveshjeje për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë.

“Për rindezjen e motorit të integrimit në organizatat ndërkombëtare dhe përfitim nga avantazhet që ato ofrojnë, Kosovës do t’i duhet të adoptojë një qasje më proaktive dhe praktike, pa vonesë”, përfundon Shtuni./ REL



Ju sugjerojmë

Gjenocidi i Srebrenicës, Marta Kos: Plagë e thellë në historinë europiane!
Politikë

Gjenocidi i Srebrenicës, Marta Kos: Plagë e thellë në historinë europiane!

11 Korrik, 2025 8:24 pm
Mjekët pa Kufij: Ka rritje të madhe të kequshqyerjes në Gazë
Bota

Mjekët pa Kufij: Ka rritje të madhe të kequshqyerjes në Gazë

11 Korrik, 2025 8:08 pm
Ministria e Drejtësisë e Serbisë thotë se ishin në shënjestre të sulmi hakerësh
Rajoni

Ministria e Drejtësisë e Serbisë thotë se ishin në shënjestre të sulmi hakerësh

11 Korrik, 2025 7:57 pm
Incidenti në Theth,përfaqësuesi i IKMT-banorëve:S’ka Zot të vrasë punonjësit e…
Aktualitet

Incidenti në Theth,përfaqësuesi i IKMT-banorëve:S’ka Zot të vrasë punonjësit e…

11 Korrik, 2025 7:35 pm
Bundestagu Gjerman shtyn votimin për emërimin e gjyqtarëve
Bota

Bundestagu Gjerman shtyn votimin për emërimin e gjyqtarëve

11 Korrik, 2025 7:19 pm
Mbi 1300 punonjës shkarkohen nga detyra në Departamentin Amerikan të Shtetit
Bota

Mbi 1300 punonjës shkarkohen nga detyra në Departamentin Amerikan të Shtetit

11 Korrik, 2025 7:00 pm
Ukraina: Goditëm fabrika avionësh dhe raketash në Rusi
Bota

Ukraina: Goditëm fabrika avionësh dhe raketash në Rusi

11 Korrik, 2025 6:57 pm
700 udhërrëfyes pajisen me certifikata pa afat
Aktualitet

700 udhërrëfyes pajisen me certifikata pa afat

11 Korrik, 2025 6:56 pm
OKB: 798 të vdekur pranë qendrave të ndihmës në Gazë në gjashtë javët e fundit
Bota

OKB: 798 të vdekur pranë qendrave të ndihmës në Gazë në gjashtë javët e fundit

11 Korrik, 2025 6:47 pm
Hetimet për rrëzimin e avionit zbulojnë se motorët e Air India u fikën nga pilotët
Bota

Hetimet për rrëzimin e avionit zbulojnë se motorët e Air India u fikën nga pilotët

11 Korrik, 2025 6:40 pm
Para
Rinumërohen rreth 47% të votave të Tiranës

Rinumërohen rreth 47% të votave të Tiranës

Sulmi me raketa, Irani: Objektivi është SHBA, jo Katari

Sulmi me raketa, Irani: Objektivi është SHBA, jo Katari

Meri Shehu bën parashikimin e yjeve: Një nga javët më të bukura, ku triumfon…

Meri Shehu bën parashikimin e yjeve: Një nga javët më të bukura, ku triumfon…
















TE FUNDIT

Gjenocidi i Srebrenicës, Marta Kos: Plagë e thellë në historinë europiane!

Gjenocidi i Srebrenicës, Marta Kos: Plagë e thellë në historinë europiane!
11 Korrik, 2025

Komisionerja për Zgjerimin e Bashkimit Europian, Marta Kos, ka përkujtuar viktimat e gjenocidit të Srebrenicës, në 30-vjetorin e masakrës që...

Lexo më shumë

Mjekët pa Kufij: Ka rritje të madhe të kequshqyerjes në Gazë

Mjekët pa Kufij: Ka rritje të madhe të kequshqyerjes në Gazë
11 Korrik, 2025

Mjekët pa Kufij kanë paralajmëruar se popullsia në Rripin e Gazës, që po përjeton luftime të rënda, po vuan gjithnjë...

Lexo më shumë

Ministria e Drejtësisë e Serbisë thotë se ishin në shënjestre të sulmi hakerësh

Ministria e Drejtësisë e Serbisë thotë se ishin në shënjestre të sulmi hakerësh
11 Korrik, 2025

Ministria e Drejtësisë e Serbisë tha të premten se ka qenë shënjestër e sulmeve nga hakerët që nga 4 korriku,...

Lexo më shumë

Incidenti në Theth,përfaqësuesi i IKMT-banorëve:S’ka Zot të vrasë punonjësit e…

Incidenti në Theth,përfaqësuesi i IKMT-banorëve:S’ka Zot të vrasë punonjësit e…
11 Korrik, 2025

Një ditë e tensionuar ka qenë kjo e sotmja në Theth, ku nuk kanë munguar përplasjet e herëpashershme mes banorëve...

Lexo më shumë
Opinion.al

Kategoritë

Kryesore

Aktualitet

Unë Shkruaj

Komente

Bota 

Sport 

Instabiz

Opinion Web Tv

Lifestyle

Galeri

Rreth Nesh

ON AIR: E hene – E marte – E merkure – 22:15 E ejnte – 21:00

OPINION nga Blendi Fevziu. Emisioni politik me i ndjekur dhe me i preferuar ne ekranet shqiptare.
“Opinion” vjen ne kater takime cdo jave – e hene, e marte, e merkure dhe takimi tradicional i te ejntes mbrema.
Cdo jave ne studion e Tv Klan, komente, analiza, debate, komente, intervista, personazhe, deshmi dhe fakte konkrete. Ngjarjet me te fundit dhe me te rendesishme ne jeten politike dhe sociale te vendit, me debatet, opinionet dhe analizat e te ftuarve ne studio.
Salloni i politikes dhe aktualitetit hap dyert 4 mbremje ne jave, per te degjuar opinionet e politikaneve dhe analisteve. Padron i shtepise, gazetari dhe analisti Blendi Fevziu.

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com

Nuk ka rezultat
View All Result
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com