Instituti Ndërkombëtar për Reduktimin e Katastrofave ka hartuar një guidë se si mund të operojnë dhe ringrihen bizneset në vendet që janë prekur nga tërmete të ngjashme me atë të Durrësit. Guida thotë se tërmetet kanë ndikime të rënda të bizneset, së pari në fuqinë punëtore, në prona dhe në mjete. Por të gjithë pronarët e bizneseve, menaxherët, mbikëqyrësit dhe punonjësit duhet të jenë të vetëdijshëm se tërmeti përveç ndikimit emocional bëhet shkak për humbjen e vendit të punës.
Tërmeti i Loma Prieta në 1989 në Zonën e Gjirit të San Franciskos i dëmtoi përgjithmonë 50% të bizneseve të vogla. Mijëra vende punë u mbyllën si rezultat i tërmetit në periudhat ë mëvonshme. Në Kobe, Japoni në vitin 1995, humbjet direkte të pronat e biznesit ishin 147 miliardë dollarë, pa përfshirë pajisjet dhe inventarët. Vlerësohet se më pas bizneset në këto zona humbën edhe 150 miliardë dollarë të tjera si pasojë e ndërprerjes së prodhimit. Më shumë se, 1000 biznese të vogla dhe të mesme u mbyllën përgjithmonë.
Në Kanada dhe Shtetet e Bashkuara, përvoja me tërmetet ka treguar se shumica e ndërtesave të biznesit në zonat e prekura i përballojnë tërmeteve të mëdha, por dëmtimi jo-strukturor shpesh i bën ndërtesat të mos funksionojnë për një periudhë të pacaktuar.
Përvoja në juridiksione të tjera tregon se shumë biznese janë të papërgatitur për shumicën katastrofave, veçanërisht tërmetet, sidomos në zonat me prani të lartë sizmike.
Qëllimi i planifikimit të tërmetit për biznesin është promovimi i sigurisë, minimizimi i ndikimit dhe plani për rikuperim të shpejtë. Planifikimi duhet të ketë për qëllim të sigurojë që punonjësit, objektet dhe aktivitetet e biznesit të jenë të përgatitur për të përmbushur kushtet e urgjencës.
“Nëse jeni pronar i një biznesi, punonjësit tuaj janë aseti juaj më i rëndësishëm dhe duhet të jetë
mbrojtur. Në mënyrë të ngjashme, nëse zotëroni një ndërtesë, ajo duhet të testohet nga ana sizmike para se ngjarja të ndodhë” thuhet në manualin, i cili përqendrohet ndër të tjera në masat që duhet të merren nga bizneset që ushtrojnë aktivitet në zona sizmike.
Bizneset udhëzohen në rast tërmeti të vlerësojnë situatën dhe kontrollojnë për rreziqet.
Duhet të kontrollojnë për dëmtimet dhe të japin ndihmën e parë sipas nevojës.
Punonjësit nuk duhet të zhvendosen, përveç nëse veprimi i tillë është mënyra e vetme për të shmangur rreziqe të mëtejshme.
Manuali rekomandon të kontrolloni për dëmtime strukturore dhe rreziqet e tjera të lidhura, si zjarret, rrjedhje gazi, sistemet elektrike, kanalizimet, orenditë.
Inxhinierë profesioniste duhen të inspektojnë dëmet e objekteve, të cilët duhet të ripërcaktojnë nëse mund të shfrytëzohen për prodhim apo jo.
Punonjësit duhet të aftësohen që të mos vrapojnë jashtë gjatë lëkundjeve. Ata duhet të qëndrojnë të qetë dhe të mos përdorin shkallët ose ashensorët deri sa të njoftohen. Në rast dëmesh ja si veprohet:
-Të përcaktohen zona të reja montimi në rast dëmi për evakuim
– Informoni punonjësit për vendndodhjet e zonave të reja.
- Bëni plane për strehim alternative të përkohshëm.
- Informoni punonjësit të bëjnë një thirrje telefonike pasi të kenë mbërritur në zona të sigurta
- Udhëzoni personelin që të bëjë një listë të punonjësve që kanë humbur, si dhe një listë të ata që janë të pranishëm
- Bëni dispozita për të përcjellë listat e personave të zhdukur,
Rimëkëmbja
Efektiviteti i një plani rimëkëmbjes për biznesin pas një tërmeti mund të nënkuptojë ndryshimin
midis suksesit ose dështimit të biznesit . Operacionet e rifillimit të biznesit duhet të jenë
iniciuar sa më shpejt në praktikë, pas shqetësimeve të sigurisë së jetës dhe vlerësimit paraprak të dëmeve. Duhet një vlerësim i shpejtë nëse biznesi mund të vazhdojë. Nëse po duhet të vlerësoni se mund të përshtatni biznesin tuaj me nevojat e pas tërmetit.
Duhet të vlerësoni se cilët punonjës, procedura, materiale dhe pajisjet janë thelbësore për të mbajtur biznesin tuaj në punë. Duhet të bëni një listë të prioriteteve emergjentë të tilla si pagat emergjente, sisteme të vendimmarrjeve të shpejta në aspektin financiar dhe sistemeve të kontabilitetit për të përballuar, dokumentuar dhe ndjekur kostot e një fatkeqësie. Nëse diçka mund të ndodhë me ju, duhet të caktoni të paktën një person që mund të marrë përsipër biznesin në mungesën tuaj.
Ju gjithashtu mund t’u drejtoheni klientëve dhe klientëve kryesorë dhe t’ju shpjegoni se si do t’iu shërbeni atyre gjatë dhe pas një katastrofe, nëse është e nevojshme. Duhet të mbani një komunikim me furnitorët jetikë dhe të ndërveproni rregullisht.
Gjithmonë duhet të siguroni në një vend shumë të mbrojtur dokumente të rëndësishme të biznesit tuaj. Mbani kopje të dokumenteve dhe regjistrave parësor në mjete të papërshkueshëm nga zjarri dhe nga uji. Këto dokumente përfshijnë deklaratat e llogarisë bankare, politikat e sigurimeve, listat e kontakteve të furnizuesve dhe të dhënat kryesore kompjuterike. Do të ishte mirë që të dhënat kompjuterike të ruheshin në cloud./ Burimi: Monitor
