“Nëse Putini do, të shkatërron”. Kjo ka qenë një nga pjesët më dramatike të takimit që u zhvillua tre ditë më parë mes Donald Trump dhe Volodymyr Zelensky. Në të cilin presidenti amerikan ka qenë brutal me bashkëbiseduesin e tij. Një frazë që shpjegon më shumë se çdo gjë tjetër se sa shumë po këmbëngul Shtëpia e Bardhë që Kievi të pranojë kushtet e paqes së dëshiruar nga Kremlini. Domethënë që të dorëzojë të gjitha territoret e pretenduara nga Rusia, duke filluar nga Donbasi dhe Donetsku. Një hipotezë që do të përbënte një kapitullim të vërtetë, jo një kompromis.
Një presion i shoqëruar dje nga një tjetër mesazh shumë i qartë që erdhi nga Uashingtoni: “Nuk mund t’i japim të gjitha armët tona Ukrainës. Thjesht nuk mund ta bëjmë këtë. Kam qenë shumë i mirë me Zelensky dhe me Ukrainën, por nuk mund ta vë Amerikën në rrezik”. Kjo do të ishte, pra, justifikimi i përdorur nga Trump për të mohuar raketat Tomahawk, të premtuara fillimisht.
Në fund të fundit, që samiti i ardhshëm mes manjatit dhe “Carit” të Moskës është organizuar për të përgatitur një marrëveshje mbi kokën e institucioneve dhe popullit ukrainas, është tashmë e qartë. Jo rastësisht, i interesuari drejtpërdrejt, Zelensky, dje përsëriti se paqja nuk mund të bëhet pa Ukrainën: “Nëse duam vërtet një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme, kemi nevojë për të dyja palët e përfshira në këtë tragjedi”. Ai kujtoi se Putini “është një pushtues, Ukraina po vuan dhe po lufton”. Dhe vuri në tavolinë një kërkesë të qartë: të marrë pjesë në takimin e Budapestit. “Si mund të ketë marrëveshje që na prekin ne – pyeti ai – pa ne?” Dhe pavarësisht kërcënimeve të Trump, ai konfirmoi se “Ukraina nuk do t’u japë kurrë terroristëve asnjë shpërblim për krimet e tyre dhe ne llogarisim tek partnerët tanë që të mbajnë këtë qëndrim. Janë të nevojshme hapa vendimtarë nga Shtetet e Bashkuara, Evropa, vendet e G20 dhe të G7. Jetët duhet të mbrohen”.
Zelensky theksoi se “Ukraina kurrë nuk e ka kërkuar luftën. Ne kemi rënë dakord për një armëpushim të pakushtëzuar, kemi kërkuar mundësi paqeje dhe kemi ofruar vazhdimisht mënyra për t’i dhënë fund sulmeve në qiell, tokë dhe det. Por është Rusia ajo që pengon vazhdimisht këtë proces, duke manipuluar, zvarritur negociatat, duke terrorizuar popullin tonë me sulme ajrore dhe duke intensifikuar goditjet përgjatë vijës së frontit”. Sipas llogarive të tij, Rusia ka lëshuar mbi Ukrainën brenda një jave 3270 dronë, 1370 bomba dhe 50 raketa. Kievi u kundërpërgjigj dje duke goditur qendrën e gazit në rajonin e Orenburgut, duke e bllokuar përkohësisht aktivitetin e saj.
Është e qartë se tashmë Zelensky kërkon mbi të gjitha mbështetjen e Evropës, të cilës i këshillon të jetë “plotësisht e pavarur nga energjia ruse”. BE-ja, në fakt, është shumë e shqetësuar se mos arrihet një paqe “e padrejtë” që do të reflektohej mbi sigurinë tonë. Ajo vazhdon kështu të punojë për paketën e re të sanksioneve dhe sot në Këshillin e ministrave të Jashtëm do të shqyrtohet një kufizim i ri (duke goditur, për shembull, edhe kompanitë e sigurimeve) ndaj të ashtuquajturave “anije fantazmë” – ato anije me flamuj jo rusë që përdoren për të shmangur embargon, sidomos atë të naftës. Megjithatë, masa me gjasë nuk do të miratohet para fundit të nëntorit.
BE-ja, sidoqoftë, është rikthyer në gjendje alarmi pas kontakteve Trump-Putin. Mjafton të dëgjosh fjalët e ministrit gjerman të mbrojtjes, Boris Pistorius, i cili propozon rikthimin e detyrimit ushtarak, për të kuptuar sa shumë është rritur tensioni: “Do të dërgonte një sinjal parandalues ndaj Rusisë”. Ndërsa kolegu i tij suedez, Pal Jonson, paralajmëron se “agresioni i Rusisë kundër Ukrainës dhe Perëndimit e ka kthyer rajonin e Baltikut në një vijë të re fronti në luftën hibride”. Për kryeministrin polak Donald Tusk “asnjëri prej nesh nuk duhet t’i bëjë presion Zelenskyt kur bëhet fjalë për lëshime territoriale.Të gjithë duhet t’i bëjmë presion Rusisë që të ndalë agresionin e saj”.
Të gjitha këto janë sinjale që tregojnë se samiti i ardhshëm i Këshillit Evropian, i thirrur për të enjten e ardhshme, do të ketë si temë kryesore pikërisht paqen në Ukrainë dhe rreziqet që burojnë nga plani i sugjeruar nga Uashingtoni dhe Moska./La Repubblica
