“The Guardian”, i ka kushtuar një editorial situatës pas zgjedhjeve në Serbi dhe pozicionit të presidentit të këtij vendi, Aleksandar Vuçiç, në raport me fqinjët.
Duke iu referuar deklaratës së presidenti serb për zgjedhjet, gazeta britanike, shkruan se partia fituese e zgjedhjeve, ajo e presidentit Vuçiç, SNS, quhet gabimisht Parti Progresiste.
“Sondazhi i 17 dhjetorit, tha një deklaratë nga ekipi i tij ndërkombëtar i vëzhguesve, u zhvillua në “kushte të padrejta”, të dëmtuara nga “anshmëria në media, presioni ndaj punonjësve të sektorit publik dhe keqpërdorimi i burimeve publike”. U vunë re raste të frikësimit dhe “parregullsive serioze” duke përfshirë blerjen e votave dhe mbushjen e votave. Janë bërë akuza të tjera se serbët e Bosnjës u futën me autobus në masë për të votuar me mashtrim në Beograd”, shkruan “The Guardian”.
Kryeministrja serbe në detyrë, Ana Brnabiç, ka falënderuar shërbimet ruse të sigurisë, për siç tha ajo, informimin që iu dhanë për atë që po përgatitej në Beograd të dielën, gjegjësisht protestat e dhunshme. Kësisoj, Brnabiç ka vënë në pah edhe njëherë lidhjen mes shërbimeve sekrete të Rusisë dhe BIA-s serbe, pasi huliganët e Vuçiçit ishin ata që kishin synuar të paraqisnin ndryshe protestat e opozitës në Serbi.
Sipas gazetës britanike, shkelja e normave demokratike dhe e shtetit të së drejtës në Serbi është përshpejtuar gradualisht që kur SNS mori pushtetin mbi një dekadë më parë – një proces tekstual i kapjes së shtetit, i mbikëqyrur nga presidenti që nga viti 2017.
“Një nacionalist autokratik, instinktet politike të të cilit u farkëtuan në epokën e Millosheviçit Vuçiç përdor gjithashtu fuqinë dhe ndikimin e tij për të nxitur mosmarrëveshje në Ballkanin Perëndimor, ku fushatat secesioniste serbe etnike mbështeten nga Beogradi. Por ambicia për ta tërhequr Serbinë brenda orbitës së BE-së – dhe larg ndikimit rus – ka zbutur kritikat perëndimore në një shkallë komprometuese, veçanërisht që nga pushtimi i Ukrainës”, shkruan ‘The Guardian’.
Intimidimet e konfliktit të rinovuar rajonal premtojnë të detyrojnë një linjë më të ashpër në Bruksel dhe Uashington.
Në nëntor, Vuçiç parashikoi në mënyrë ogurzezë se “viti 2024 do të sjellë “shumë më shumë konflikte dhe trazira” si në Kosovë ashtu edhe Serbi, entitetin etnik serb në Bosnje-Hercegovinë. Në këtë të fundit, udhëheqësi separatist serb i Bosnjës, Milorad Dodik, ka kërcënuar se do të prishë marrëveshjen e paqes të Dejtonit të vitit 1995 në emër të bashkimit kombëtar serb. Në Kosovë pavarësinë e së cilës Beogradi vazhdon të refuzojë ta njohë – shpërthimet serioze të konfliktit në veri kanë ngritur frikën për një përpjekje të ardhshme shkëputjeje.
“Shpresat se perspektiva e anëtarësimit në BE do ta bindë qeverinë e Serbisë që t’u përmbahet normave demokratike në vend dhe të përmbahet nga minimi i shteteve fqinje, kanë rezultuar të pabaza. Por qëllimi strategjik i izolimit të Rusisë – gjithashtu i paplotësuar – do të thotë se perëndimi vazhdon t’i lejojë Vuçiqit shumë licencë për të ndjekur agjendën e tij autoritare, etno-nacionaliste”, shkruan “The Guardian”.
“Deri më tani, BE ka zgjedhur të mos e bëjë këtë, përmes një frike të kuptueshme – të ndarë nga administrata e Joe Biden-it – për ta lënë Ballkanin edhe më të hapur ndaj ndikimit të Moskës dhe Pekinit. Por, ndërsa ai ngulitet akoma më tej në oborrin e shtëpisë lindore të BE-së, trajtimi i Vuçiçit si një lloj djali planprishës që përfundimisht do t’i përmirësojë rrugët e tij nuk funksionon”, shkruan “The Guardian”.
