Nga: Nima Elbagir, Bharati Naik and Laila Ben Allal, CNN
CNN – Brukseli është një qytet i çuditshëm, por aktiv, I famshëm për sheshet e mbushura me postera, çokollatat dhe birrat. Por ai është duke u shëndërruar më shpejtësi në një zonë pjellore të rekrutimit të luftëtarëve xhihadistë. Sipas policisë, masakra e sulmeve të Parisit u përgatit këtu dhe pikërisht në këto rrugë Salah Abdeslam u fsheh në një apartament, pasi brakstisi misionin e tij duke hedhur brezin e vetvrasës në rrugët parisiane dhe duke kërkuar ndihmë tek shokët e tij, pasi në dukje I kishte çuar bashkëpunëtorët drejt vdekjes së tyre.
Që Abdeslam u kap duket se ka qenë një çështje fati. Pavarësisht një operacioni masiv sigurimi, shtegu do të kishte mbetur I siguritë, deri në momentin që policia, teksa kryente një patrullim në zonën ku ndodhej shtëpia e Abdeslam, vuri re një barrierë me armë zjarri, çka I bëri të besojnë se aty brenda duhet të ishte një njeri I rëndësishëm.
Abdeslam dhe një njeri tjetër besohet se ia mbathën, teksa një djalosh u përpoq ta hutonte policinë; ai u qëllua për vdekje, por Abdeslam fluturoi, përmes majave të çative.
Tri ditë më pas, të premten, oficerët më në fund e rrethuan atë në një bastistje që I bënë shtëpisë ku jetonte, duke I dhënë fund një kërkkimi ndërkombëtar që zgjati të paktën 4 muaj.
Por autoritetet në Bruksel ende nuk e dinë, nëse kishte ndonjë plan tjetër terrorizmi, edhe pse Abdeslam u kap I gjallë në pritje për t’u ekstraduar drejt Francës.
Belgjika mbetet ende nën alarm, në shkallën e dytë të lartësisë, me forcat e sigurisë në gatishmëri për një sulm të mundshëm.
Vatra e ideologjisë xhihadiste
Në javët e shkuara CNN shkoi në Molenbeek, një zonë punëtorësh dhe vatër e nxehtë e famshme për ideologjinë xhihadiste, për të kuptuar nëse diçka ka ndryshuar që nga koha e sulmeve në Paris, 4 muaj më parë.
U deshën muaj për t’I bindur njerëzit të takoheshin me ne. Shumë prej tyre kishin marrë kërcënime në telefona, për të mos folur me mediat, nga terroristet e vetëshpallur ekstremistë.
Zyrtarët belgë nuk kanë qenë në gjendje të ndalin udhëtimet e luftëtarëve drejt territorit të ISIS dhe ndoshta me më shumë shqetësim autoritetet janë të tmerruar se luftëtarët do të sjellin një tjetër sulm të stilit të Parisit në Europë.
Brukseli është shumë pranë qyteteve kryesore të Europës: Parisi, sigurisht, por edhe Amsterdami, Strasburgu, Frankfurti, Berlini; mjafton një makinë ose tren dhe kushdo mund të gjendet në mes të qytetarëve europianë Brenda pak orësh. Vetëm pas sulmeve të Parsit, disa qytete Europiane kanë vendosur kontrollin e emigracionit.
Belgjika ka numrin më të lartë të fluturimeve të huaja në Siri, krahasauar me çdo shtet tjetër europian. Ekspertët thonë se rreth 500 persona kanë udhëtuar nga Blegjika drejt Sirisë dhe Irakut në vitin 2012.
Në të njëjtën kohë, ata thonë se më shumë se 100 belgë janë kthyer në vend nga territoret e ISIS, shumica e të cilëve janë arrestuar menjëherë.
Rekrutimi i antërëve të rinj të ISIS
Ministri I Brendshëm i Belgjikës , Jan Jambon tregoi për ne se puna e forcave të sigurisë kundër terroristëve ka patur impact, por pranon se rekrutuesit e ISIS janë ende në gjendje të kryejnë aktivitetin e tyre ekstremist në Blegjikë.
“Rekrutimet vazhdojnë, me një nivel më të ulët se sa më parë, megjithatë vazhdojnë,” ka treguar ai. “Është e vështirë të gjesh se cilët njerëz janë përgjegjës”.
“Jetojmë në një kohë, kur çdokush që përpiqet të flasë dhe të thotë të vërtetën do të përballet me njerëz që përpiqen ta ndalojnë”, thotë imami belg Sheikh Sulayman Van Ael.
Sipas Van Ael, për dikë që flet mbi çështjet e xhihadizimit, rreziqet janë reale; ne takohemi në fshehtësi, ndërsa truproja e tij qëndron aty pranë.
Sensi i marxhinalizimit
Geraldine Henneghien gjithashtu mori përsipër rrezikun për të folur me ne. Djali I saj Anis ishte një nga ata që u rekrutuan nga ISIS: më vonë ai u vra në Siri.
Për të, rreziku është bërë një realitet I jetës; kur ne pyesim nëse ka frikë ajo qeh hidhur: “Çfarë tjetër mund të humbas? Unë kam humbur tim bir. Tani nuk mund të më bëjnë asgjë tjtër”.
Henneghien thotë se të njohësh tiparet e dikujt që është radikalizuar nuk është e lehtë.
“Çdo shenjë është e ndryshme dhe kur shikoni secilin prej tyre të ndarë nga të tjerët, nuk e kupton që janë radikalizuar. Por kur e shikon të gjithë panoramën, e kupton se këto janë shenja të një procesi rekerutimi.”
Ali (ky nuk është emri i tij i vërtetë) pranoi të flasë në kushtet e anonimatit. Ai bashkë me dy vëllezërit, anëtarë të grupit radikal Sharia4Belgium, udhëtuan drejt Sirisë, ku njëri prej tyre u vra në front.
Ai beson se diskriminimi I tij dhe mungesa e mundësive në Blegjikë kanë ndodhur poër shkak të faktit se ata nuk kanë qenë të mirëpritur në shtëpi dhe kjo ka çuar shumë të rinj në hakmarrje, sepse rekrutimet e xhihadit e përdorin këtë sens marxhinalizimi.
Një sy qorr
Aliu beson se shërbimet secrete belge e kanë bërë një sy qorr për njerëzit që shkojnë në Siri, sepse duan të shpëtojnë prej tyre. “Ata duan t’I heqin qafe këta të rinj, duke I lejuar të shkojmë”.
Henneghien tregon se kur djali I saj u largua drejt Sirisë ajo shkoi tek autoritet për të kërkuar ndihmë, por ata I thanë që ai ishte më shumë se 18 vjeç dhe mund të vendoste vetë se ku do shkonte dhe kur do shkonte.
Përgjigja e ashpër
Vëllai I mbijetuar I Aliut u kthye në Belgjikë, ku u burgos. Por Aliu tregon se e gjithë familja u trajtua sit ë ishin kriminelë pasi policë të armatosur kontrolluan shtëpinë dhe I trajtuan si kriminelë radikalë, edhe gruan e fëmijët.
“Ishte si nëpër filma… Ishin 10 prrej tyre e ndoshta edhe më shumë, të gjithë të aramatosur… Përse kaq shumë dhunë? Nuk gjetën asgjë, as armë, as eksplozivë, por erdhën në shtëpinë tonë, sikur ne të ishim të aramatosur deri në dhëmbë.”
Yassine Boubout, gjithashtu tregon sde policia belge gjithmonë e më tepër po I provokon muslimanët që të veprojnë kundër vendit të tyre.
Racizmi, një faktor shtytës
Jambon thotë se shumica e të rinjve muslimanë janë të mirintegruar në Belgjikë, por pranon se qeveria ka ende më shumë ëpr të bërë.
“Jemi duke folur për gjeneratën e tretë ose të katërt të emigrantëve, këta të rinj janë të lindur në Belgjikë dhe janë ende të hapur kundrejt këtyre mesazheve. Kjo nuk është normale. Në SHBA, gjenerata e dytë bëheshin presidentë, ndëërsa këtu gjenerata e katërt lufton për ISIS. Kjo është diçka për të cilën duhet të punojmë”.
Van Ael thotë se edhe muslimanët duhet të bëjnë pjesën e tyre.
“Nuk ka arsye përse nuk duhet të ndjehen belgë, ky është vendi ku ata janë rritur, janë ushqyer dhe shkolluar, kanë miqtë dhe praktikojnë sporte. Përse papritur nuk ndjehen belgë?” pyet ai.
