Moska po lobon që SHBA të hapë territorin e saj ajror për linjat ruse si pjesë e një marrëveshjeje armëpushimi me Ukrainën.
Por ka një problem të madh me atë skemë, sipas Politico-s, që thotë se BE-ja nuk është e prirur dhe pa Evropën në bord nuk do të jetë e lehtë për transportuesit rusë të fluturojnë drejt Shteteve të Bashkuara.
“Së pari, sanksionet e BE-së qëndrojnë të patundura kundër Rusisë, e cila përfshin një ndalim të linjave ajrore ruse që të fluturojnë mbi hapësirën ajrore të BE-së”, tha një zyrtar i Komisionit Evropian duke folur në kushte anonimiteti.
Përtej vendimeve politike për sanksionet, zyrtari i BE-së gjithashtu vuri në dukje “çështjet kryesore të sigurisë dhe sigurisë” në lidhje me rihapjen e mundshme të hapësirës ajrore të BE-së për avionët rusë, pasi “nuk dihet nëse operatorët ajror rusë dhe shërbimet e trafikut ajror janë mirëmbajtur siç duhet gjatë tre viteve të fundit, duke vënë seriozisht në pikëpyetje aftësinë ajrore të flotës ruse”.
Që nga pushtimi i Ukrainës nga Moska në shkurt 2022, linjave ajrore ruse u është ndaluar të zbarkojnë dhe fluturojnë mbi territorin e BE-së dhe SHBA-së, si dhe të kenë akses në pjesë rezervë për avionë nga prodhuesit perëndimorë si Boeing ose Airbus. Kremlini u hakmor duke bllokuar linjat ajrore perëndimore nga hapësira e tij ajrore.
“Si rezultat, ka një probabilitet të lartë që pjesë të falsifikuara të instalohen në avionë që operojnë brenda tregut të brendshëm rus. Të lejosh që këta avionë të operojnë komercialisht në Evropë, jo vetëm që është e pasigurt, por rrezikon edhe futjen e pjesëve të falsifikuara në Union,” tha Sander Starreveld, drejtor i konsulencës SIG Aviation, duke paralajmëruar për rreziqet për sigurinë e aviacionit.
Qiej të pasigurt
Në terma praktike, rihapja e territorit arjor të Evropës për linjat ajrore ruse si transportuesi flamur Aeroflot do të sillte gjithashtu një barrë masive për Agjencinë e Sigurisë së Aviacionit të BE-së (EASA).
“Agjencisë do t’i kërkohet të sigurojë që aeroplanët rusë të kenë një nivel sigurie që është ekuivalent me avionët që operojnë tashmë në BE. Ky proces kërkon kohë, veçanërisht duke marrë parasysh ngarkesën e punës së përfshirë”, tha Starreveld.
Përveç çështjeve të sigurisë dhe certifikimit, shumë avionë rusë mund të mos mund të zbresin më në Evropë, sepse në fakt nuk janë rusë, por u vodhën nga qiradhënësit e avionëve pas pushtimit.
Presion nga Moska
Pavarësisht problemeve të tilla, Rusia po kërkon rifillimin e fluturimeve direkte për në SHBA si pjesë e çdo marrëveshjeje për të ndaluar luftimet. Një hap i tillë “duhet të jetë pasojë e heqjes së sanksioneve ndaj Aeroflot”, tha Ministri i Jashtëm rus Sergej Lavrov më 11 prill.
“Amerikanët e konsideruan atë, por deri më tani nuk kemi parë asnjë hap reciprok”, tha ministri rus.
Të mërkurën, Rusia thuhet se i kërkoi Uashingtonit që të lejohej të blinte avionë të ndërtuar nga prodhuesi amerikan Boeing dhe të paguante për ta me asetet shtetërore ruse që janë ngrirë që nga fillimi i luftës, me kusht që të arrihet një armëpushim.
Deri më tani, administrata Trump nuk ka hequr asnjë sanksion ndaj Rusisë, por disa sinjale po i japin shpresë Kremlinit.
Në mars, kreu i Dhomës Amerikane të Tregtisë në Rusi, Robert Agee, bëri thirrje publike për heqjen e sanksioneve në sektorin e aviacionit.
“Rusia ka një flotë të madhe avionësh perëndimorë, kryesisht Boeing. Ne besojmë se duhet të ofrojmë pjesë rezervë dhe mbështetje teknike për ta, kështu që do të përpiqemi t’i heqim këto sanksione,” i tha Agee të përditshmes ruse të biznesit RBC , duke shtuar “Kjo është më pak një dëshirë biznesi dhe më shumë një domosdoshmëri humanitare, pasi qytetarët e zakonshëm vuajnë kryesisht nga kjo.”
Çdo përpjekje për të lehtësuar kufizimet ndaj linjave ajrore amerikane dhe ruse do të rriste presionin për hapa të ngjashëm nga transportuesit evropianë. Këta të fundit janë ankuar prej kohësh për koston shtesë të shmangies së hapësirës së madhe ajrore të Rusisë kur fluturojnë drejt Azisë, gjë që i ka dhënë një avantazh linjave ajrore kineze .
Pavarësisht këtyre shqetësimeve konkurruese, Brukseli është i kujdesshëm për të hyrë në negociata me Moskën për aksesin në hapësirën e saj ajrore, pjesërisht për shkak të natyrës së pasigurt të qiellit rus.
Zyrtari i Komisionit e quajti sigurinë e hapësirës ajrore ruse “problematike”, duke përmendur rrëzimin e një fluturimi të Azerbajxhanit Airlines në ditën e Krishtlindjeve – gjoja pasi u godit nga një raketë ruse e mbrojtjes ajrore – që bëri që EASA të këshillonte linjat ajrore të shmangnin të gjithë Rusinë perëndimore.
Presidenti rus Vladimir Putin kërkoi falje për rrëzimin, por nuk tha se Rusia ishte përgjegjëse.
