Rrëshqitja nga qytetërimi në barbarizëm, është më e shpejtë nga sa mund të dëshirojmë të imagjinojmë. Çdo krim i dhunshëm e njollos idealin e një shoqërie të rregullt, por kur krimi kryehet kundër njerëzve që janë përzgjedhur në mënyrë paqësore për të shkruar rregullat, atëherë fyerja është shumë më e madhe. Vrasja dhe britmat e përsëritura në rrugë të Xho Koks, janë më së pari një poshtërsi jashtëzakonisht e urryer. Ajo ishte nënë e dy fëmijëve të vegjël, të cilët tani do të duhet të rriten pa të.
Megjithatë ky krim është në një mënyrë kuptimplotë një sulm ndaj vetë demokracisë. Dhuna ndaj deputetëve në Britani është fatmirërisht e rrallë. Vetëm 3 prej tyre janë vrarë në historinë e kohëve të fundit:Ajri Niv, Toni Beri dhe Jan Gau, të gjithë nga republikanëte irlandezë të IRA-s. Dy të tjerë, Najxhëll Xhons dhe Stefën Tims, janë plagosur rëndë, ky i fundit nga një grua që ishte e frymëzuar nga xhihadistët dhe e mllefosur në lidhje me luftën në Irak.
Cilido qoftë shkaku, sulmi ndaj një deputeti është gjithmonë një sulm ndaj parlamentit, dhe kjo ka qenë aq e qartë në rastin e djeshëm, ashtu si edhe më herët. Në këtë rast kemi të bëjmë me një deputete, të cilën qytetarët e Betlit dhe Spenit i kishin besuar voltën për t’i përfaqësuar, dhe ajo me një energji të spikatur kryente misonin e saj për të zgjidhur problemet praktike të qytetarëve të zonës së vet zgjedhore. Ta veçosh në rrugë dhe ta ekzekutosh në mënyrë makabre, është si t’i drejtosh armën çdo vlere, për të cilën britanikët e denjë janë me të drejtë krenarë.
Megjithatë Xho Koks, nuk qe vetëm një deputete që bënte detyrën e saj. Ajo ishte gjithashtu një deputete, e cila ishte frymëzuar nga një ideal. Ish-punonjësja në një organizatë bamirëse, shpjegoi në mënyrë shumë elokuente vitin e shkuar gjatë një fjalimi se cili qe ai ideal. “Komunitetet tona janë rritur shumë nga emigracioni”- këmbënguli ajo, “qofshin këta katolikët irlandezë, apo myslimanët nga Gujarati i Indisë apo Kashmiri i Pakistanit. Ndërsa ne kremtojmë diversitetin tonë, ajo që më befason kohë pas kohe ndërsa shëtis nëpër zonën time elektorale, është se ne jemi shumë më të bashkuar dhe kemi shumë më tepër gjëra të përbashkëta me njëri-tjetrin, se sa ato që na ndajnë”.
Çfarë vizioni fisnik mund të ketë më shumë, se sa ajo e një shoqërie ku njerëzit mund të ndihen rehat me dallimet e tyre? Dhe cila është norma me themelore e mirësjelljes dhe humanizmit, se sa të vësh në plan të parë dhe çmosh gjithçka na bën njerëz, në krahasim me atë që ndan një grup nga një tjetër? Këto janë idealet që shpesh sulmohen si antivlera, kur përshkruhen si multikulturalizëm, por pavarësisht nga kjo ato janë të çmuara.
Pasi janë idealet që e çuan zonjën Koks të ndërmerrte një fushatë të pa lodhur në ndihmë të popullit të dhunuar dhe të zhvendosur të Sirisë dhe – mendimi më i dhimbshëm – idealet për të cilat ajo tashmë mund të ketë vdekur. Kjo nuk ishte një ngjarje e rastit, ndërsa policia po heton pretendimet se sulmuesi bërtiti “Britania e para!” gjatë sulmit.
Kjo frazë nuk është thjesht një parullë shoviniste, por emri i një partie politike të ekstremit të djathtë politik, kandidati për kryebashkiak i të cilës i ktheu shpinën me neveri Sadik Khanit gjatë procesit të numërimit të votave, në zemëratën e tij sektare kundër vendimit të një qyteti të madh kozmopolit si Londra për të bërë kryetarin e saj të ri një mysliman.
Dhe ai e denoncoi vrasjen e zonjës Koks, siç qe i detyruar ta bënte. Por marka e tyre e zemëratës, mundet shumë mirë mund të shërbejë për të bindur individëve të veçantë – veçanërisht ata që janë tashmë buzë një ezaurimi nervor, sikurse është raportuar edhe në rastin e vrasësit të zonjës Koks – se disa njerëz janë më pak se njerëzorë, dhe se sulmi ndaj tyre është pjesë e një loje të ndershme politike.
Retorika e racizmit perëndimor dhe islamofobisë, është pasqyrë e ideologjisë me të cilën ISIS-i dhe Al-Kaeda kanë siguruar rekrutët e tyre, duke i bindur ata të vendosin në trup rripat me eksploziv, dhe të vetëvriten në mënyrë që të vrasin njerëz të tjerë. Kjo mund të jetë veçanërisht e fuqishme në Britani, në një kohë kur urrejtja dhe alarmizmi përçarës, ka depërtuar në rrjedhat kryesore të jetës politike dhe shoqërore në vend.
Ne gjendemi në mesin e asaj që rrezikon të bëhet një plebishit mbi emigracionin dhe emigrantët. Toni i përdorur në fushatë është përçarës dhe i ndyrë. Najxhëll Fareixh zbuloi dje një poster të një neverie të paparë. Sfondi që një turmë e madhe rrefugjatësh. Mesazhi:”BE-ja na ka dënuar të gjithëve me dështim!”. Titulli:Pika e kthesës!”. Koha për të imagjinuar që eurofobët mund të jenë të angazhohen në fushatën Brexit mbi bazën e fakteve – ashtu siç është realitet se për krizën e refugjatëve që filloi në Siri dhe në veri të Afrikës, vështirë se mund të fajësohet BE-ja, apo se detyrimet në bazë të konventës së refugjatëve nuk varen nga anëtarësimi në BE – ka kaluar.
Megjithatë, dikush mund të ketë shpresuar ende se edhe tregtarët e politikës së post të vërtetës, mund të distancohen nga lloji i politikës tërësisht post-morale, që është e përfshirë në trajtimin e krizës së madhe humanitare të kohës sonë, dhe që pastaj ushqen armiqësi ndaj viktimave si një mjet për t’i bindur votuesit t’i kthejnë shpinën botës. Idealizmi i zonjës Koks, qe antiteza e një cinizmi të tillë brutal. Ne nderojmë kujtimin e saj. Pasi vlerat dhe angazhimi që ajo të përfaqësonte, janë të gjitha ato që na kanë mbetur në betejën për të mbajtur larg nesh barbarizmin. /“The Guardian” – Në shqip nga www.bota.al
