Nga Frank–Walter Steinmeier*
Për mua nuk ka dyshim: qytetaret dhe qytetarët e Shqipërisë e shohin të ardhmen e vendit të tyre në Bashkimin Evropian. Ne në Gjermani ndajmë të njëjtin vizion. Perspektivën Evropiane të Shqipërisë dhe shteteve të saj fqinje në Ballkanin Perëndimor e kemi nënvizuar herë pas here në mënyrë mjaft të qartë, edhe në kuadër të Procesit të Berlinit.
Edhe për këtë arsye gjendem sot në Tiranë. Por ne të gjithë e dimë që për të arritur këtë qëllim, ka vetëm një rrugë, e cila është ajo e reformave të thella e rrënjësore. Që zbatimi i reformave është një rrugë hera-herës me gurë e pengesa dhe që për këtë nevojitet forcë dhe rezistencë politike, kjo është më se e vërtetë. Askush nuk e di këtë më mirë se sa ne. Por ne dimë gjithashtu, se ia vlen! Ndaj populli shqiptar dhe udhëheqja politike kanë vendosur të ndërmarrin këtë rrugë jo dhe aq të thjeshtë.
Në këtë kontekst, nuk ka shkurtime apo favore. Por unë jam i sigurt: Shqipëria dhe qytetaret e qytetarët e saj do të dinë t’i përmbushin detyrat, që kanë përpara. Në këtë rrugë, Gjermania do të vazhdojë të jetë në krah të Shqipërisë, dhe kjo ka traditën e vet: në 25 vitet e fundit, me angazhimin tonë politik dhe një bashkëpunim të gjerë ekonomik, kemi kontribuuar në stabilizimin e një rendi të ri demokratik dhe në përmirësimin e kushteve konkrete të jetesës së qindra mijëra qytetareve dhe qytetarëve shqiptarë. Shqipëria mund të vazhdojë të mbështetet te ne edhe në të ardhmen. Dhe unë mendoj, se arritjet janë të dukshme.
Shqipëria ka bërë një progres mbresëlënës në transformimin e institucioneve të saj demokratike, të shtetit ligjor dhe ekonomisë. Ne i kemi perceptuar këta hapa të rëndësishëm të Shqipërisë – ndaj edhe përpara dy vitesh u angazhuam për t’i dhënë Shqipërisë statusin e vendit kandidat për Bashkimin Evropian. Kësisoj, u arrit objektivi i një etape të rëndësishme.
Por Shqipëria nuk duhet të pushojë! Tani është edhe më e rëndësishme, që të gjitha përpjekjet të orientohen për nga hapi i ardhshëm, dhe çelja e bisedimeve për anëtarësim të bëhet realisht e mundur. Për këtë, ka një itinerar të mirëpërcaktuar. Duhet të përmbushen ende pesë prioritetet kyçe dhe të zbatohen në mënyrë të qëndrueshme dhe të plotë reformat që lidhen me to. Kjo vlen për të gjithë sektorët, qoftë për atë të administratës publike, Reformën në Drejtësi, luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, respektimin e të drejtave të njeriut.
Ristrukturimi i sistemit të drejtësisë, të cilit i duhet të përballet me shumë probleme, veçanërisht me korrupsionin e rrënjosur thellë, përbën aktualisht projektin më të rëndësishëm reformues në Shqipëri – e në të njëjtën kohë kockën më të fortë për t’u bluar. Shteti ligjor është çelësi për suksesin e të gjithë rrugës së reformave. Në këtë kontekst, Shqipëria ka mbërritur në pikën vendimtare, e ndoshta edhe historike, para një rruge të dydegëzuar. Personat përgjegjës në qeveri dhe parlament, tani duhet të pyesin veten: A duam ta bëjmë hapin tjetër të madh në përafrimin me BE, apo ta lëmë këtë mundësi të kalojë?
Komisioni Evropian ka bërë mjaft të qartë një gjë: Ai mund të japë rekomandimin për çeljen e bisedimeve të anëtarësimit në vjeshtë, vetëm nëse Reforma në Drejtësi do të miratohet në një të ardhme shumë të afërt nga parlamenti shqiptar. E thënë ndryshe: nëse me gjithë përpjekjet e shumta nuk do të arrihet që Reforma në Drejtësi të miratohet tani, atëherë shpresat e Shqipërisë për nisjen e bisedimeve të anëtarësimit do të zhvendosen sërish në një distancë të largët.
Në tryezë janë shtruar reformë-propozime gjithëpërfshirëse, si produkt i këshillimit intensiv me ekspertët me përvojë, evropianë dhe amerikanë, gjatë dy viteve të fundit. Ai gëzon edhe mbështetjen e juristëve mjaft të vlerësuar të Komisionit të Venecias pranë Këshillit të Evropës. Shumica dërrmuese e popullsisë shqiptare e do këtë reformë. Ajo dëshiron një shtet ligjor funksional me gjykata efektive, që punojnë në mënyrë të pavarur. Kjo përbën në të njëjtën kohë bazën për zhvillimin e mëtejshëm ekonomik të Shqipërisë. Edhe sipërmarrjet gjermane ngurrojnë mjaft të investojnë në vende, ku nuk ka shtet ligjor dhe një sistem drejtësie, që të funksionojë në mënyrë të besueshme.
Unë besoj: Me këtë projekt-reformë, Shqipëria mund të bëhet në rajon, pararendësi i ristrukturimit të sektorit të drejtësisë në kuptimin e shtetit të së drejtës. Ky do të ishte një sinjal mbresëlënës drejt BE-së në dëshmi të gatishmërisë së Shqipërisë për politika të thella reformuese. Për reformën është diskutuar gjatë dhe hollësisht në parlament dhe në opinionin publik shqiptar. Të gjitha forcat politike kanë pasur rastin të sjellin idetë e tyre në përballjen për të gjetur zgjidhjen më të mirë të mundshme.
Tani ka ardhur momenti i vendimit. Tani është e rëndësishme, që politikanët shqiptarë të tregojnë forcë drejtuese në të mirë të vendit të tyre dhe në interes të perspektivës evropiane të Shqipërisë. Për Shqipërinë, ka shumë gjëra në lojë, që ajo të lejojë dështimin e këtij projekti të madh. Iu bëj thirrje të gjitha forcave politike, që tani dhe në të mirë të interesit të përgjithshëm, të marrin përsipër përgjegjësi mbarështetërore dhe të miratojnë pa vonesë reformën në parlament.
*Ministër i jashtëm i Gjermanisë
