Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result
KONTAKT
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë
Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result

Kush po e fiton Luftën e Ftohtë të Lindjes së Mesme

2016/06/23 at 3:15 PM
në Komente, Te Fundit
Kohë leximi: 4 min
A A
Kush po e fiton Luftën e Ftohtë të Lindjes së Mesme

Nga Robert Harvey


Një luftë e ftohtë po ndodh në një vend shumë të nxehtë. Një përbërës kyç i garës fanatike mes islamit shiit dhe suni në Lindjen e Mesme është gjeopolitika, ku Irani përballet kundër Arabisë Saudite dhe me aleatët e Gjirit në përpjekje për dominim rajonal

Ashtu si me Luftën e Ftohtë mes Bashkimit Sovjetik dhe Shteteve të Bashkuara, konflikti nuk përfshin drejtpërdrejt përballje ushtarake mes rivalëve kryesorë, të paktën ende jo. Po luftonte diplomatikisht, ideologjikisht dhe ekonomikisht – sidomos në tregjet e naftës – dhe përmes luftërave të deleguara si konflikti në Siri dhe Jemen. Ka pak probleme në Lindjen e Mesme që nuk mund të vijnë prej rivalitetit për pushtet të Arabisë Saudite dhe Iranit.

Për momentin, iranianët duket se po shkojnë mirë. Duke ndjekur vendimin e liderit suprem Ayatollah Ali Khamenei për të rënë dakord me një marrëveshje ndërkombëtare që kufizon kapacitetin bërthamor të Iranit për qëllime paqësore, sanksionet e perëndimit janë hequr të gjitha. Tani është sërish e pranueshme të bëhet biznes me Iranin, ekonomia e tij e sëmurë pritet të gjallërohet. Ndërkohë, aneksimi i çuditshëm de fakto nga Irani i pjesëve të Irakut, – çuditërisht me pranimin amerikan – vazhdon sepse askush përveç të ashtuquajturit “Shtet Islamik” nuk ka stomak t’i bëjë ballë.

Irani gjithashtu ka një avantazh të madh në numër, me një popullatë të vlerësuar prej 77 milionë banorësh, krahasuar me 28 milionë të Arabisë Saudite. Ndërsa ushtria e tij është më pak e pajisur se ajo e kundërshtarit, ajo është më e madhe. Për më tepër, aleati kryesor arab i Iranit, presidenti sirian Bashar al-Assad, ka marrë një jetëgjatësi ndërsa konflikti në vendin e tij vazhdon të zvarritet.

Kjo i ka bërë sauditët të ndihen të braktisur dhe të dobët. Ata besojnë se aleati i tyre më i madh deri më tani, SHBA-ja, i ka tradhtuar duke përfunduar një marrëveshje bërthamore në Iranin. Ndërkohë, ata kanë frikë se mos kaosi në Irakun fqinj i ka ekspozuar ata ndaj rreziqeve strategjike kronike.

Sauditët gjithashtu kanë hasur një seri kritikash të llojin e tyre të Islamit Vahabit, i cili fajësohet gjerësisht për nxitje të ekstremizmit dhe frymëzim të terrorizmit. Ndërkohë, historia e të drejtave të njeriut në Arabinë Saudite, përfshirë mohimin e të drejtave elementare të grave – është në analizë të vazhdueshme.

Në këtë kuadër, Mbretëria po lufton kundër armiqve të vet. Mbreti Salman bin Abdulaziz Al Saud është në krye të shtetit, por djali i tij, princi Mohammad bin Salman Al Saud, mban shumicën e pushtetit.

Si ministër i mbrojtjes, Mohammad ka vazhduar politikën saudite të mbështetjes së rebelëve anti-Assad në Siri, ashtu sikurse Turqia, ndërsa ka nisur një luftë kundër fiseve pro-iraniane në Jemen (me një kosto të madhe humanitare). Ai gjithashtu ka mbështetur, në mos nxitur, një rritje të shtim të dhunës në atdhe dhe ka lançuar një sulm ekonomik kundër Iranit – pasojat e të cilit janë parë, deri së fundmi, në çmimet globale të naftës.

Në fillim të majit, ministri i naftës i Arabisë Saudite, Ali al-Naimi, u zëvendësua nga Khalid al-Falih, një aleat i Mohammad. Ky ndryshim është një tregues i vendosmërisë së Mohammad për të përdorur çmimet e naftës si një armë kundër Iranit dhe aleates së tij, Rusisë. Si prodhuesja  më e rëndësishme e naftës me rezerva të lira, Arabia Saudite mund të vendosë vetë se ç’pasojë tregu do të ketë.

Dhe për tani, Sauditët po e lundrojnë tregun. Ata po kërkojnë të sundojnë në Iran dhe Rusi, të cilat kanë nevojë të dyja për çmime më të larta të naftës për të ruajtur zhvillimin e qëndrueshëm ekonomik. Ata po shpresojnë të falimentojnë prodhuesit amerikanë të naftës që kanë reduktuar varësinë e Amerikës për naftën e Lindjes së Mesme. Siç deklaroi Mohammad së fundmi, Mbretëria nuk i ka problem çmimet e naftës; “30 apo 70 dollarë – njëlloj është për ne”. Irani dhe Rusia, përkundrazi kanë nevojë që një fuçi nafte të vlejë të paktën 70 dollarë.

Industria amerikane e naftës ka provuar ka provuar se është më rezistente dhe më freksibël nga sa pritej, fusha më të lira të nxjerrjes së naftës janë hapur ndërsa të vjetrat janë mbyllur. Por ofensiva saudite e naftës ka ndihmuar në bindjen e Iranit dhe Rusisë për të tërhequr Assadin, me shkelma dhe ulërima për të negociuar.

Plani i ri ekonomik i Mohammad, Vision 2030, zbuluar në maj, është një tjetër front në luftën ekonomike, projektuar për të treguar se Arabia Saudite është imune ndaj presioneve ekonomike vendase që prekin Iranin dhe Rusinë. Plani bën thirrje për diversifikim ekonomik dhe parashikon krijimin e një fondi të madh sovraniteti për të mbrojtur ndikimin e uljes së të ardhurave nga nafta që klasa sunduese e ka përdorur zakonisht për të blerë paqe sociale.

Strategjia saudite nuk është pa kosto. Remitancat e Gjirit prej rreth 10 miliardë dollarë në vit në Egjipt (edhe vetë në presion gjithnjë e më të madh ekonomik dhe në një rënie të turistëve pas sulmeve terroriste) kanë shkuar në rreth 3 miliardë dollarë. Dhe financimi i Libanit ka rënë thuajse plotësisht.

Ende, rezultati afatgjatë i kësaj lufte të ftohtë nuk është i vështirë për t’u parashikuar. Irani dhe Rusia nuk mund të jenë më shumë se fuqi mbështetëse në botën arabe. Shiitët mund të arrijnë ta ruajën ndikimin në Irak, Siri dhe Liban (përmes Hezbollahut), por ata nuk mund të konkurrojnë më gjerësisht. Rreth 90 për qind e arabëve janë suni myslimanë dhe kështu aleatë të mundshëm sauditë.

Sauditët mund të përballojnë të jenë më të pjekur dhe më pak dyshues nga sa kanë qenë. SHBA duhet të ndërmarrë hapa për t’i siguruar ata për këtë – ndërsa nuk e ul presionin për përmirësimin e të drejtave të njeriut dhe zbatimin e reformave politike dhe ekonomike.

Marrë me autorizim nga Project Syndicate, 2016. Ripublikimi mund të bëhet vetëm me lejen e Project Syndicate. Who’s Winning the Middle East’s Cold War

/Reporter.al

 



Ju sugjerojmë

Urimet për fitore nga Zelensky dhe Starmer, Rama falenderon homologët
Politikë

2.45 mln turistë në 4 muaj, Rama: Shqipëria, surpriza e destinacioneve europiane!

23 Maj, 2025 5:50 pm
Begaj në SHBA, komuniteti shqiptar i rezervon një pritje të veçantë në Filadelfia
Kryesore

Begaj në SHBA, komuniteti shqiptar i rezervon një pritje të veçantë në Filadelfia

23 Maj, 2025 5:28 pm
Gjermania forcon politikën e kthimit të migrantëve të paligjshëm
Bota

Gjermania forcon politikën e kthimit të migrantëve të paligjshëm

23 Maj, 2025 5:16 pm
Tare zgjidhet drejtori i ri sportiv i Milanit, Duka: Sfidë e madhe, por do ia dalësh
Sport

Tare zgjidhet drejtori i ri sportiv i Milanit, Duka: Sfidë e madhe, por do ia dalësh

23 Maj, 2025 5:08 pm
Kallas në Shkup: Po punojmë për zhbllokimin e procesit të integrimit në BE
Rajoni

Kallas në Shkup: Po punojmë për zhbllokimin e procesit të integrimit në BE

23 Maj, 2025 4:43 pm
“Tirana Moons”, projekti i ri që i shtohet kryeqytetit/Veliaj: Xhevahir arkitekturor
Aktualitet

“Tirana Moons”, projekti i ri që i shtohet kryeqytetit/Veliaj: Xhevahir arkitekturor

23 Maj, 2025 4:34 pm
Hapet nesër tuneli i Llogarasë, do të jetë pa pagesë gjatë sezonit veror
Aktualitet

Hapet nesër tuneli i Llogarasë, do të jetë pa pagesë gjatë sezonit veror

23 Maj, 2025 4:17 pm
Pse grupkapitulli i 3-të i negociatave është nga më të rëndësishmit?Zbulohen detajet
Aktualitet

Pse grupkapitulli i 3-të i negociatave është nga më të rëndësishmit?Zbulohen detajet

23 Maj, 2025 4:11 pm
Harvardi padit administratën Trump për ndalimin e regjistrimit të studentëve të huaj
Bota

Harvardi padit administratën Trump për ndalimin e regjistrimit të studentëve të huaj

23 Maj, 2025 4:03 pm
GJKKO dënon 2 persona për trafik droge në Norvegji dhe pastrim parash në Shqipëri
Aktualitet

GJKKO dënon 2 persona për trafik droge në Norvegji dhe pastrim parash në Shqipëri

23 Maj, 2025 3:58 pm
Para
Tornado e frikshme, vdesin 51 njerëz në Kinë

Tornado e frikshme, vdesin 51 njerëz në Kinë

Berisha: Rama i pashpirt fut në burg nënën e pesënjakëve

Berisha: Rama i pashpirt fut në burg nënën e pesënjakëve

2po2 sulmon “Top Awards”, nesër publikon klipin si revoltë

2po2 sulmon "Top Awards", nesër publikon klipin si revoltë

Please login to join discussion















TE FUNDIT

2.45 mln turistë në 4 muaj, Rama: Shqipëria, surpriza e destinacioneve europiane!

Urimet për fitore nga Zelensky dhe Starmer, Rama falenderon homologët
23 Maj, 2025

Kryeministri Edi Rama ndau pasditen e sotme me ndjekësit shifrat e turistëve të huaj në Shqipëri. Përmes një postim në...

Lexo më shumë

Begaj në SHBA, komuniteti shqiptar i rezervon një pritje të veçantë në Filadelfia

Begaj në SHBA, komuniteti shqiptar i rezervon një pritje të veçantë në Filadelfia
23 Maj, 2025

Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bajram Begaj, teksa ndodhet në Shtetet e Bashkuara për të marrë pjesë në Asamblenë Parlamentare...

Lexo më shumë

Gjermania forcon politikën e kthimit të migrantëve të paligjshëm

Gjermania forcon politikën e kthimit të migrantëve të paligjshëm
23 Maj, 2025

Gjermania kthen pas më shumë migrantë ilegalë. Kancelari Merz thekson politikën e mikpritjes, por refuzon spostimin në Gjermani të problemeve...

Lexo më shumë

Tare zgjidhet drejtori i ri sportiv i Milanit, Duka: Sfidë e madhe, por do ia dalësh

Tare zgjidhet drejtori i ri sportiv i Milanit, Duka: Sfidë e madhe, por do ia dalësh
23 Maj, 2025

Igli Tare do të jetë drejtor i ri sportiv te klubi i Milanit. Njoftimi zyrtar nga klubi kuqezi mungon ende,...

Lexo më shumë
Opinion.al

Kategoritë

Kryesore

Aktualitet

Unë Shkruaj

Komente

Bota 

Sport 

Instabiz

Opinion Web Tv

Lifestyle

Galeri

Rreth Nesh

ON AIR: E hene – E marte – E merkure – 22:15 E ejnte – 21:00

OPINION nga Blendi Fevziu. Emisioni politik me i ndjekur dhe me i preferuar ne ekranet shqiptare.
“Opinion” vjen ne kater takime cdo jave – e hene, e marte, e merkure dhe takimi tradicional i te ejntes mbrema.
Cdo jave ne studion e Tv Klan, komente, analiza, debate, komente, intervista, personazhe, deshmi dhe fakte konkrete. Ngjarjet me te fundit dhe me te rendesishme ne jeten politike dhe sociale te vendit, me debatet, opinionet dhe analizat e te ftuarve ne studio.
Salloni i politikes dhe aktualitetit hap dyert 4 mbremje ne jave, per te degjuar opinionet e politikaneve dhe analisteve. Padron i shtepise, gazetari dhe analisti Blendi Fevziu.

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com

Nuk ka rezultat
View All Result
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com