Gjyqtarët e Apelit në Shqipëri kanë pesëfishuar pasurinë gjatë dekadës së fundit, duke grumbulluar në duart e tyre më shumë se 2 miliardë lekë të deklaruara në total.
Të dhënat e siguruara nga BIRN tregojnë se pasuria e gjyqtarëve të Apelit në Shqipëri vlen dhjetra milionë lekë më tepër se shuma e pagave që ata kanë përfituar së bashku gjatë 11 viteve të karrierës.
BIRN analizoi deklaratat e pasurisë së 81 gjyqtarëve të Gjykatave të Apelit në Shqipëri, pasi i administroi ato nga Inspektoriati i Lartë i Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive, ILDKPKI përmes një kërkese të bazuar në ligjin për të drejtën e informimit.
Të dhënat e siguruara nga BIRN tregojnë se në fillim të vitit 2004, pasuria e deklaruar e 81 gjyqtarëve të Apelit ishte vetëm 401 488 806 lekë (3.2 milionë USD). Në fillim të vitit 2015, gjyqtarët deklarojnë se pasuria e tyre dhe e rrethit të ngushtë familjar është 2 094 536 212 lekë (17 milionë USD) ose pesë herë më e lartë se në vitin fillestar të deklarimit.
Në fillim të vitit 2015, vlera e detyrimeve të të gjithë gjyqtarëve së bashku ndaj bankave, kompanive të ndërtimit ose familjarëve është 742 591 699 lekë. Pasuria e tyre neto, pas zbritjes së totalit të detyrimeve ende të pashlyera kap shifrën e 1.7 miliardë lekëve (14 milionë USD).
Në 11 vitet mes deklarimit të parë të pasurisë dhe vitit të fundit të marrë në analizë, pasuria e të gjithë gjyqtarëve të Apelit është rritur me rreth 10 milionë dollarë.
Mesatarisht, çdo gjyqtar ia ka dalë të shtojë pasurinë me 12 mijë USD në vit, pavarësisht se paga vjetore mesatare për gjyqtarët e Apelit varion nga 5500 në 9400 USD në vit.
Po si e justifikojnë 81 gjyqtarët e Apelit pasurinë totale prej rreth 2 miliardë lekësh në fund të vitit 2014?
Nga deklaratat e analizuara, pasuria e gjyqtarëve (asetet) pëbëhet kryesisht nga vlera të larta pasurish të luajtshme dhe të paluajtshme, si dhe shuma të mëdha likuiditetesh në llogari bankare ose cash, duke mos lënë pas edhe huadhëniet ndaj të tretëve dhe aksionet në kompani biznesi.
Të dhënat e siguruara nga BIRN tregojnë se gjyqtarët e karrierës në Shqipëri zotërojnë asete të konsiderueshme në tregun e pasurive të paluajtshme. Gjysma e pasurisë totale të gjyqtarëve përbëhet nga investimet në blerjen e shtëpive dhe dyqaneve, të cilat në fund të vitit 2014 kapin vlerën e mbi 1 miliardë lekëve (8.8 milionë USD). Pasuria e paluajtshme e gjyqtarëve është rritur në mënyrë progresive, duke u katërfishuar nga deklarata e vitit 2003, në deklaratën e fundit mbi asetet e zotëruara të vitit 2014.
Në zërin e pasurive të luajtshme, gjyqtarët deklarojnë përgjithësisht flotën e tyre të automjeteve. Në total, 81 gjyqtarët e Apelit në fillim të vitit 2015 zotërojnë automjete në vlerë rreth 187 milionë lekë (1.5 milionë USD).
Deklaratat e pasurisë së analizuara nga BIRN tregojnë se gjyqtarët qarkullojnë vlera të larta monetare si në sistemin bankar, ashtu edhe jashtë tij. Në total, në fund të vitit 2014 ata kanë deklaruar likuiditete në bankë në vlerën e 463 843 698 lekëve (3.8 milionë USD), të cilat janë pesëfishuar krahasimisht me vitin e parë të deklarimit të aseteve.
Vlera më të vogla parash janë deklaruar si huadhënie apo si pjesë aksionesh të gjyqtarëve dhe familjarëve të tyre në kompani të ndryshme biznesi. Në total, gjyqtarët deklarojnë se kanë dhënë 35 461 270 lekë borxhe (290 mijë USD) dhe zotërojnë 19 134 561 lekë (156 mijë USD) në aksione kompanish.
Duke përdorur teknikat e certifikuara të kontrollit aritmetik dhe logjik, BIRN arriti të zbulonte në një investigim të mëparshëm se 79 për qind e gjyqtarëve të Apelit rezultojnë se kanë pasur të paktën në një vit të karrierës së tyre diferenca të pajustifikuara midis pasurisë së krijuar dhe burimeve financiare të deklaruara.
Në total, shuma e pajustifikuar e përmbledhur tek 64 nga 81 gjyqtarët e Apelit me probleme është 332,426,031 lekë ose rreth 2.7 milionë USD.
