Zhdukja e Kim Jong-un nga syri i publikut ka ngjallur spekulime në lidhje me shëndetin e udhëheqësit të Koresë së Veriut, si dhe kush do të merrte drejtimin e vendit nëse ndonjë gjë i ndodhte atij.
Koreja e Veriut është një nga vendet më të izoluara dhe të fshehta në botë, dhe shëndeti i udhëheqësve të saj trajtohet si çështje e sigurisë shtetërore. Reuters nuk ka qenë në gjendje të konfirmojë në mënyrë të pavarur ndonjë detaj mbi vendndodhjen apo gjendjen e Kim.
Kim, që besohet të jetë 36, është zhdukur nga mbulimi i mediave shtetërore të Koresë së Veriut edhe më parë. Në vitin 2014, ai u zhduk për më shumë se një muaj dhe TV shtetëror i Koresë së Veriut më vonë i tregoi duke ecur me një shkop. Spekulimet për shëndetin e tij janë ngritur nga pirja e shumtë e duhanit, shtimi i dukshëm në peshë që nga marrja e fuqisë dhe historia familjare e problemeve kardiovaskulare.
Ja çfarë dimë – dhe nuk e dimë – për shëndetin e Kim
Kur u pa për herë të fundit Kim?
Mediat shtetërore të Koresë së Veriut raportuan për herë të fundit për vendndodhjen e Kim kur ai kryesoi një takim më 11 prill. Sipas Agjencisë Qendrore të Lajmeve Koreane të Lajmeve, ai diskutoi parandalimin e koronavirusit në mbledhje dhe zgjodhi motrën e tij, Kim Yo-jong, si një anëtar alternative të byrosë politike të Partisë në pushtet.
Pyetjet për shëndetin e Kim u ndezën pasi ai nuk mori pjesë në përkujtimin e 15 prillit të 108-vjetorit të gjyshit të tij të ndjerë, themeluesit të Koresë së Veriut, Kim Il-sung. Kim nuk e kishte humbur ngjarjen që nga trashëgimi i pushtetit nga babai i tij, Kim Jong-il, në fund të 2011.
Operacioni në zemër
Daily NK, një uebfaqe me seli në Seul, raportoi të hënën se Kim po shërohej pasi i ishte nënshtruar një ndëryrjeje kardiovaskulare më 12 prill. Ajo citoi një burim pa emër në Korenë e Veriut.
Një tren i veçantë që ndoshta i përket Kim është vërejtur këtë javë në Wonsan, një qytet turistik të Koresë së Veriut, sipas pamjeve satelitore të shqyrtuara nga një projekt monitorimi i Koresë së Veriut me qendër në Uashington.
Shëndeti i Kim është përkeqësuar në muajt e fundit për shkak të pirjes së duhanit dhe mbipeshes së tepërt, thuhet në një raport të Daily NK. “Ai ka qenë duke luftuar [me probleme kardiovaskulare] që nga gushti i kaluar, por u përkeqësua pas vizitave të përsëritura në malin Paektu,” u citua të thoshte një burim duke iu referuar malit të shenjtë të vendit. Kim u nis për në spital pasi kryesoi mbledhjen e 11 Prillit, thuhet në raport.
Ndonjë koment nga Koreja e Veriut?
Media e kontrolluar nga shteti në Korenë e Veriut ka heshtur për vendndodhjen e Kim, ndërsa zyrtarët e Koresë së Jugut nuk raportuan asnjë aktivitet të pazakontë në Korenë e Veriut të martën pas raporteve të pakonfirmuara të mediave.
Mediat shtetërore të Koresë së Veriut të mërkurën thanë që Kim dërgoi një mesazh duke falënderuar Presidentin Sirian Bashar al-Asad për përcjelljen e përshëndetjeve në ditëlindjen e gjyshit të tij, por nuk raportoi ndonjë aktivitet tjetër, ndërsa Koreja e Jugut përsëriti se nuk kishte zbuluar zhvillime të pazakonta në Veri .
Danny Russel, një ish drejtor i Këshillit të Sigurisë Kombëtare të SHBA dhe ndihmës sekretar i shtetit për Azinë që është marrë me Korenë e Veriut në të kaluarën, paralajmëroi se thashethemet kanë qenë për vite me radhë për Kim, babanë e tij dhe gjyshin e tij, dhe shumica rezultoi se ishin i rremë.
“Ndërsa shërbeja në qeveri, unë isha në përfundimin e marrjes së raporteve të shumta të inteligjencës në lidhje me aksidentet e pretenduara, sëmundjet dhe atentatet kundër udhëheqësve të Koresë së Veriut, vetëm se ata rishfaqeshin sërish në publik,” tha ai.
“Shpresoj që ai të jetë mirë” tha Trump
Të enjten, Presidenti i SHBA Donald Trump minimizoi raportet e mëparshme se Kim ishte i sëmurë rëndë. “Unë mendoj se raporti ishte i pasaktë,” u tha Trump gazetarëve, por ai nuk pranoi të thoshte nëse ai kishte qenë në kontakt me zyrtarët e Koresë së Veriut.
Trump mbajti samite të paprecedenta me Kim në 2018 dhe 2019 si pjesë e një përpjekje për ta bindur atë të hiqte dorë nga arsenali bërthamor i Koresë së Veriut.
Të Premten, një burim i se inteligjencës së Koresë së Jugut i tha Reuters se Kim ishte gjallë dhe ka të ngjarë të dalë në publik së shpejti. Personi tha se ai nuk kishte asnjë koment për gjendjen aktuale të Kim apo ndonjë përfshirje kineze.
Një zyrtar i njohur me inteligjencën amerikane tha se Kim dihej që kishte probleme shëndetësore, por ata nuk kishin arsye për të konkluduar se ai ishte i sëmurë rëndë ose i paaftë përfundimisht të rishfaqet në publik.
Ndonjë koment nga Koreja e Jugut?
Zyrtarë të qeverisë së Koresë së Jugut, si dhe një zyrtar kinez me Departamentin e Ndërlidhjes, kundërshtuan raportet që sugjeronin që Kim ishte në rrezik të madh pas operacionit.
“Ne nuk kemi asnjë informacion për të konfirmuar në lidhje me zërat për gjendjen shëndetësore të Kim Jong-un që janë raportuar nga disa media,” tha zëdhënësi i presidentit të Koresë së Jugut, Kang Min-seok. “Gjithashtu, asnjë zhvillim i pazakontë nuk është zbuluar brenda Koresë së Veriut.”
Zyra presidenciale e Koresë së Jugut më vonë tha që Kim besohet të qëndrojë në një vend të papërcaktuar jashtë Pyongyang, kryeqyteti i Koresë së Veriut, me disa të besuar të tij. Ajo tha që Kim dukej se ishte si normalisht i angazhuar me punët e shtetit dhe nuk kishte ndonjë lëvizje të pazakontë ose reagime emergjente nga partia qeveritare e Koresë së Veriut, ushtria apo kabineti.
Kina dërgon ekspertë mjekësorë
Kina ka dërguar një ekip në Korenë e Veriut përfshirë ekspertë mjekësorë për të këshilluar Kim, sipas tre personave të njohur me situatën. Reuters nuk ishte në gjendje të përcaktojë menjëherë se çfarë sinjalizoi udhëtimi nga skuadra kineze për sa i përket shëndetit të Kim.
Një delegacion i udhëhequr nga një anëtar i vjetër i Departamentit të Ndërlidhjes Ndërkombëtare të Partisë Komuniste Kineze u largua nga Pekini për në Korenë e Veriut të enjten, thanë dy prej njerëzve. Departamenti është organi kryesor kinez që merret me Korenë e Veriut fqinj.
Burimet nuk pranuan të identifikohen duke pasur parasysh ndjeshmërinë e çështjes.
Vitin e kaluar, Presidenti Kinez Xi Jinping bëri vizitën e parë shtetërore në 14 vjet nga një udhëheqës kinez në Korenë e Veriut, një shtet i varfër që varet nga Pekini për mbështetje ekonomike dhe diplomatike. Kina është aleati kryesor i Koresë së Veriut dhe shpëtimi ekonomik për një vend të goditur nga sanksionet e OKB dhe ka një interes të fortë për stabilitetin e vendit me të cilin ndan një kufi të gjatë dhe poroz.
Kush do të merrte pushtetin nëse diçka do t’i ndodhte Kim?
Kim është gjenerata e tretë e familjes së tij që sundon Korenë e Veriut, dhe rreth tij është ndërtuar një kult i fortë personaliteti, babai dhe gjyshi i tij. Linja mitike e gjakut “Paektu” e familjes, e quajtur sipas majës më të lartë në Gadishullin Kore, thuhet se u jep vetëm anëtarëve të drejtpërdrejtë të familjes të drejtën për të sunduar kombin.
Kjo e bën motrën më të vogël të Kim, zyrtarin e lartë të partisë qeverisëse Kim Yo-jong, kandidaten më të mundshme për t’u marrë pushtetin në qoftë se vëllai i saj është i sëmurë rëndë, i paaftë ose vdes.
“Midis elitës së pushtetit të Veriut, Kim Yo-jong ka shansin më të lartë për të trashëguar fuqinë, dhe unë mendoj se mundësia është më shumë se 90 përqind,” tha analisti Cheong Seong-Chang në Institutin privat Sejong në Korenë e Jugut. “Koreja e Veriut është si një dinasti dhe ne mund ta shohim prejardhjen Paektu si gjak mbretëror, kështu që nuk ka të ngjarë që dikush të ngrejë ndonjë çështje mbi marrjen e pushtetit të Kim Yo-jong.”
Por disa ekspertë thonë se një udhëheqje kolektive, e cila mund t’i jepte fund sundimit dinastik të familjes, gjithashtu mund të ishte e mundur. “Politika e Koresë së Veriut dhe tre transferimet e pushtetit trashëgues kanë qenë të përqëndruar tek meshkujt. Unë pyes veten nëse ajo mund të kapërcejë me të vërtetë luftërat e pushtetit socialist të përgjakshëm dhe të ushtrojë fuqinë e saj,” tha Nam Sung-wook, një profesor në Universitetin e Koresë në Korenë e Jugut.
Një udhëheqje kolektive ka të ngjarë të drejtohet nga Choe Ryong-hae, kreu ceremonial i shtetit të Koresë së Veriut i cili zyrtarisht renditet në vendin 2 në hierarkinë aktuale të vendit, tha Nam. Por Choe nuk është ende një anëtar i familjes Kim, dhe kjo mund të shtrojë pyetje në lidhje me legjitimitetin e tij dhe ta vendos Korenë e Veriut në një kaos më të thellë politik, sipas vëzhguesve të tjerë.
Anëtarët e tjerë të familjes Kim që mund të marrin përsipër përfshijnë Kim Pyong-il, gjysmë vëllai 65-vjeçar i Kim Jong-il i cili thuhet se u kthye në shtëpi në nëntor pas dekadash në Evropë si diplomat. /Opinion.al
