Historia si ishte/ Juventus-Milan, kur kupën e vendoste një shqiptar

Kupa e Italisë, akti i katërt, në Romë, më 21 maj.

Juventus-Milan do të jetë një ndeshje fantastike dhe emocionuese, e cila do të mbyllë këtë sezon të Serisë A.

Nëse për bardhezinjtë ky kompeticion është një “ves” i vjetër, duke qenë se ata janë edhe rekordmenët e triumfeve, me 10 suksese, si dhe kampionët në fuqi (fituan 21 kundër Lacios pas kohës shtesë), për Milanin, ky është një rikthim pas 13 vitesh mungesë (hera e fundit ishte finalja e fituar kundër Romës në sezonin 20022003, sukses 41 në “Olimpiko” për kuqezinjtë dhe barazim 22 në “San Siro”).

Gjithsesi, JuventusMilan, në finalet e Kupës, është një duel që brenda tij ka parë si protagonist edhe një legjendë shqiptare si Riza Lushta, i vetmi me kombësi të huaj në fushën e lojës, ndonëse i natyralizuar italian, i cili në përballjen e parë të këtyre dy skuadrave në finale, në sezonin 19411942, la gjurmë të forta, duke shënuar një tripletë, e cila do ta kurorëzonte atë dhe Juventusin kampion të Kupës së Italisë, për të dytën herë në histori.

Lushta merr për dore Juventusin

Akti i parë i JuventusMilan në një Kupë Italie do të luhej në sezonin 19411942, një finale ku protagonisti do të ishte vetëm një, Riza Lushta.

Ndeshja e parë u luajt në “San Siro”, më 21 qershor 1942, me takimin që përfundoi në barazim 11 me juventinin Belini që shënonte në minutën e 63të dhe festonte me Riza Lushtën (titullar dhe pjesë e bardhezinjve gjatë gjithë lojës) dhe shokët e tij bardhezi, por Kapelo, vetëm shtatë minuta nga fundi vendoste baraspeshën, rezultat ky që detyronte ndeshjen e kthimit, por me ndërrimin e fushave.

Kjo finale e 21 qershorit shoqërohej edhe me lajmin e nisjes së Benito Musolinit në drejtim të pushtimit të Afrikës veriore, me vetë diktatorin italian, i cili do të drejtonte një nga avionët bombardues, i mbështetur edhe nga flota gjermane.

Ndërkohë, një javë më pas, ndërsa e gjithë Italia festonte arritjen e saj në luftë, në Torino luhej akti i kthimit, një JuventusMilan i cili do të shihte bardhezinjtë triumfues, 41 përballë kuqezinjve që dorëzohen përpara klasit të Riza Lushtës.

Shqiptari, i dalë nga radhët e klubit të Tiranës, shënoi tri herë, duke hapur dhe mbyllur suksesin, si dhe fitoren e trofeut, ndërkohë që Sentimenti III shënonte të katërtin gol për bardhezinjtë, ndërsa Bofi atë të nderit për Milanin.

Suksesi ishte i plotë, me një jehonë të fortë, duke aq sa komentuesit e ndeshjeve në radio, për të ngritur në qiell figurën e diktatorit të tyre komentonin: “Pas bombave të Benito Musolinit në Afrikë, është Riza Lushta që bombardoi Milanin me golat e tij”.

Fundja, sulmuesi i Juventusit, shënonte në atë stadium që mbante pikërisht emrin “Benito Musolini”.

Bomberi i formacionit bardhezi, me atë sezon fantastik, jo vetëm që shkroi emrin e tij në historinë e klubit të Juventusit, por në fund u shpall edhe “Këpuca e Artë” e Kupës së Italisë, me 8 gola të shënuar, duke lënë pas milanistin Aldo Bofi, me 6 realizime.

Hakmarrja e Milanit

Kalojnë 30 vite që Milani të vendosë të hakmerret në finalen e dytë kundër Juventusit, ndeshje e zhvilluar në Romë, më 1 korrik 1973.

Edhe pse bardhezinjtë kalojnë të parët në avantazh me Betegan në minutën e 16të, ku deciziv do të ishte devijimi i Ankuiletit, për “Djallin” barazoi Beneti me penallti në minutën e 40të.

Gjithsesi, pjesa tjetër e lojës, përfshirë edhe kohët shtesë nuk do të ofrojë gola, prandaj të dyja skuadrat i drejtohen lotarisë së penalltive, me portierin Veki, i cili do të bëjë të lumtur trajnerin e Milanit, Nereo Roko, pasi ndalon gjuajtjet e Anastazit dhe Betegas.

Edhe Spinozi gaboi për kuqezinjtë, por Shnelinger me shokë janë perfektë dhe kaq mjafton për të ngritur në qiell Kupën e Italisë. Për kuqezinjtë kjo ishte një fitore e madhe, pas humbjes fatale me Veronën, e cila shkatërroi ëndrrat e Milanit për titullin kampion, duke ia dhuruar kampionatin pikërisht Juventusit.

Galia ngrin “San Siro”n

Gjithsesi, bardhezinjtë vendosin të rimarrin avantazhin në duelet direkte, në duelin vajtjeardhje të sezonit 19891990. Kjo ishte një finale atipike, sepse ndeshja e parë u zhvillua në Torino, më 28 shkurt 1990, duke u mbyllur në barazim 00. Prandaj, gjithçka do të vendosej në “San Siro”, me Milanin e plotfuqishëm dhe fitues të Arrigo Sakit që ngec në pjesën më të bukur.

Më 25 prill 1990, është Galia ai që surprizon të gjithë mbrojtjen kuqezi, në minutën e 17të. Anësori i ri i bardhezinjve gjendet në vendin dhe në kohën e duhur, duke mposhtur Franko Barezin që kërkonte më kot një pozicion jashtë loje me krahun e ngritur lart, por edhe portierin Xhovani Gali që tentoi më kot me një dalje të dëshpëruar që të shmangte golin, sepse topi shkund rrjetën dhe ky gol mjafton dhe i lejon Juventusit të trajnuar nga legjenda e portës,

Dino Xof, që të festojë kupën, në strofkën e armikut.

Por duhet të kalonin 26 vite që historia e finaleve të Kupës së Italisë mes Juventusit dhe Milanit të përsëritej. Kohët, klima dhe futbolli ka ndryshuar shumë, por rivaliteti ka mbetur po aq i fortë, prandaj ndeshja e 21 majit 2016 në Romë do të jetë një duel i gjithi për t’u shijuar…/ Panoramasport.al

Kupa e Italisë 19411942

Finalja e vajtjes

Milano, e diel, 21 qershor 1942

MilanJuventus 11

GOLAT: Belini 67′, Kapelo 83′

MILAN: Rozeti, Boniforti, Guanjeti, Antonini, Remondini,

Topan, Trapaneli, Meaca, Kapelo, Granata, Roselini.

Trajner: Manjozi

JUVENTUS: Peruketi, Foni, Rava, Depetrini, Parola, Lokateli,

Kolaneri, Varxhlien II, Lushta, Sentimenti III, Belini.

Trajner: Monti

ARBITËR: Datilo