Vendimi i qeverisë i datës 7 mars 2018, që përcakton metodologjinë e re të taksës së banesave në fshat dhe qytet ( Shtëpi, apartamente, garazhe, bodrume, stalla bagëtish, depo e tjerë) dhe i hap rrugën aplikimit të kësaj takse nga njësitë e qeverisjes vendore, ka qenë sërish mbrëmjen e kaluar një nga temat e debatit në emisionin “Java” në RTSH.
Drejtori i Përgjithshëm i Drejtorisë së Taksës së Pasurisë, Enton Duro e vlerësoi vendimin e qeverisë për këtë taksë një reformë të thellë që duhej të ishte ndërmarrë me parë. Në përgjigje të emisionit “Java” dhe të teleshikuesve të interesuar, Duro paraqiti disa tabela që tregojnë sa do të jetë kjo taksë në disa zona të vendit, në bazë të metodologjisë se re.
I ftuar në emision, Petrit Ago, ish drejtues në doganë dhe tatime gjatë qeverive të mëparshme socialiste dhe sot investitor në sektorin e agroindustrisë e blegtorisë, pohoi se taksa e re është 50 përqind më e lartë se sa ishte. Taksa e mëparshme llogaritej në bazë të sipërfaqes së ndërtesës, tha Ago. Taksa e re llogaritet në bazë të çmimit mesatar të metrit katror në qytete.
Ky çmim mesatar merret si referencë për të llogaritur taksën e ndërtesave në fshat, tha Ago, duke e konsideruar të menduar keq këtë lloj metodologjie për vetë specifikat që kanë banesat dhe ndërtesat në fshat që janë ndërtuar nga vetë fshatarët për nevojat e tyre.
Sipas tij, është më e drejtë të merret si referencë kostoja e ndërtimit të këtyre banesave dhe jo çmimi mesatar për metër katror në qytet që nuk ka lidhje fare me fshatin. Ago paralajmëroi dështimin e kësaj takse në fshat. Drejtori i Taksës së Pasurisë, zoti Duro, e pranoi se taksa e re është më e lartë se taksa e mëparshme, por shtoi se kjo reformë është një sfidë që e kërkon koha dhe mbështetet nga partnerët e Shqipërisë.
Analisti i këtij emisioni, Preç Zogaj, pohoi se taksat dhe vota janë binomi që lidhin qytetarin me shtetin, por fshatari apo qytetari nuk duhet ta marrë vesh sa do të paguajë kur t’i shkojë fatura. Ata duhet të jenë pjesë e konsultimit të gjerë para se të vendosen taksat e reja. Ata duhet të informohen gjerësisht, ashtu siç edhe vendimi i qeverisë e kërkon në një prej pikave, tha Zogaj, duke shtuar se nuk duhet të përsëritet ajo që ndodhi me taksën e rrugës së kombit në Kukës.
Analisti tjetër i emisionit, Lorenc Vangjeli e konsideroi praninë e drejtorit Duro dhe vetë trajtimin e temë në fjalë në emisionin “Java” si një kontribut për transparencën e kërkuar. Vangjeli foli për nevojën e një përmbysjeje në mentalitetin populist për taksat që ushqen një pjesë e politikës. “Unë të jap votën, ti çfarë me jep”, është shprehja që dëgjojmë prej vitesh. Dakord. Po kjo duhet të pasohet më një tjetër që i jep me shumë dinjitet qytetarit. Unë të jap taksën, ti me jep shërbimet”, tha Vangjeli. Ai e vlerësoi si një ngjarje këtë reformë të Ministrisë së Financave dhe kërkoi më shumë përkushtim për t’ja bërë të ditur publikut.
Debati për taksën e re të ndërtesës në qytet dhe fshat pritet të ndezë më shumë debate në vend në ditët në vazhdim.