Shprehja e famshme e nxjerrë nga drama e Vilhelm Tel e shkrimtarit të madh gjerman Shiler, përkthyer me mjeshtëri nga Skënder Luarasi : “E vjetra shembet, kohët po ndryshojnë, nji jetë e re po lind gërmadhash” ka futur në qorrsokak jo vetëm kandidatin për deputet të PD në Shkodër Romeo Gurakuqi por edhe një pjesë të mirë të medias online në vend.
Romeo Gurakuqi e citoi këtë shprehje të famshme në një miting në Shkodër por pa dashje bëri gafën e duke u shprehur se po citon Migjenin. Media e kapi këtë gafë por ra në një grackë tjetër në tentativë për të gjetur autorin e shprehjes së famshme. Në pjesën më të madhe të portale në Shqipëri gjen titullin “Gafa e Romeo Gurakuqit, ngatërron Migjenin me Qemal Stafën” marrë shkas nga një hartim i të riut komunist në vitin 1935. Qemal Stafa asokohe 15 vjeç kishte bërë një hartim pikërisht mbi vargjet e Shilerit. Kaq ka mjaftuar që një gazetar të ngatërrohet keqas dhe 100 të tjerë ta kopjojnë keq e më keq duke bërë gafën e radhës.
Vargjet e famshme që citoi Gurakuqi dhe që shkroi në hartim Qemal Stafa janë të shkrimtarit të madh Shiler që çdo shqiptar që ka mbaruar shkollën e mesme i ka pasur në tekstin e letërsisë.
Gafa e Romeo Gurakuqit by shkodranews
Pjesë e shkëputur nga analiza e Petro Luarasit:
Skënder Luarasi e përktheu veprën “Vilhelm Teli” të Shilerit në kohën kur në Shqipëri sundonte mjerimi, malarja e analfabetizmi, terrori e përgjimi (‘’kishte gardhi veshë e muri sy”) që të ndizte pakëz dritë lirie e drejtësie.
Prej dramave të Shilerit, ”Vilhelm Teli” është i pari përkthim i plotë në gjuhën shqipe. U botua nga Shtypshkronja ”Gutemberg” në Tiranë më 1934 dhe u vlerësua shumë. Edhe tirazhi prej pesëmijë kopjesh i botimit të dytë ( ”Vilhelm Teli” , Stamles, Durrës,1936) u shit në një kohë të shkurtër. Në revistën ”Flaga” të Korçës (qershor 1935) shkruhej: ”Letërsia jonë e varfër u pasurua tani me shqipërimin e denjë të një vepre klasike nga më të mirat e literaturës gjermane…Ajo është një kryevepër ku mbrohet liria dhe të drejtat e njeriut, të cilat janë të vjetra sa edhe ekzistenca e njeriut vetë. Vilhelm Teli ka dalë kaq mirë në shqip, sa duhet të ndjejmë një farë mburrje që gjuha jonë qënka e zonja t’i japë bukur në kuptimin e tyre të plotë e të gjallë ndjenjat më të larta e më të thella të zëmrës njerëzore.”
”Vilhelm Teli” u bë libër i kërkuar për shkollën shqipe dhe inteligjencën e re progresive. Pjesë të dramës u shfaqën në teatrot e konvikteve ndërsa botimi i dytë, u pranua edhe si tekst shkollor prej Ministrisë së Arsimit me titullar Mirash Ivanajn.
Mësuesi Izet Bebeziqi, në gazetën”Kombi”, Vlorë, mars 1938, analizon brendinë e dramës ”Vilhelm Teli’’duke theksuar: ”Shigjetën e Telit e presin tani plot fise e popuj, që mjerisht vuajnë nën thundrën e tiranëve”. 4 (Skënder Luarasi, Shileri në Shqipëri, Nëntori, maj, f.170-174)
Subjektin e dramës mësuesi i letërsisë Skënder Luarasi e përdori për komente dhe tema hartimi (‘’E vjetra shembet, kohët po ndryshojnë…’’, etj. Pjesë të dramës u luajtën nga trupa amatore e Institutit Tregëtar të Vlorës dhe e Gjimnazit të Shkodrës. Për vlerat e kësaj vepre janë shprehur poeti Migjeni, pedagogu Aleks Buda, regjizori Xhemal Broja dhe aktorët e ardhshëm Sandër Prosi e Naim Frashëri.
/Opinion.al
