Prej më shumë se 1 shekulli, gratë në mbarë botën festojnë Ditën Ndërkombëtare të Gruas më 8 Mars.
Si nisi Dita Ndërkombëtare e Gruas?
Dita Ndërkombëtare e Gruas u rrit nga lëvizja e punës. Kjo ditë i ka fillesat në vitin 1908, kur 15 000 gra marshuan nëpër qytetin e Nju Jorkut duke kërkuar orë më të shkurtra pune, paga më të mira dhe të drejtën e votës.
Një vit më vonë, Partia Socialiste e Amerikës shpalli Ditën e parë Kombëtare të Gruas. Ideja për ta bërë atë një ngjarje ndërkombëtare erdhi nga Clara Zetkin, një aktiviste komuniste dhe avokate për të drejtat e grave. Në vitin 1910, ajo e ngriti atë në një Konferencë Ndërkombëtare të Grave Punëtore në Kopenhagë. Sugjerimi i aktivistes u mbështet nga 100 gra nga 17 vende që ishin në konfederatë.
Dita e parë Ndërkombëtare e Gruas u festua në vitin 1911, në Austri, Danimarkë, Gjermani dhe Zvicër. Kombet e Bashkuara filluan shënimin e ngjarjes në vitin 1975. Tema e parë e miratuar nga OKB-ja (në vitin 1996) ishte “Festimi i së kaluarës, planifikimi për të ardhmen”.
FOTO: Clara Zetkin themeloi Ditën Ndërkombëtare të Gruas në vitin 1910
Pse festohet Dita Ndërkombëtare e Gruas më 8 Mars?
Ideja origjinale e aktivistes Zetkin për një festë ndërkombëtare nuk ishte e lidhur me një ditë të caktuar. Data e 8 Marsit u zgjodh pasi gratë ruse kërkuan bukë dhe paqe gjatë një greve të kohës së luftës në 1917. 4 ditë pas grevës, cari u detyrua të abdikonte dhe qeveria e përkohshme u dha grave të drejtën e votës. Sipas kalendarit Julian, i cili atëherë përdorej në Rusi, greva e grave filloi më 23 Shkurt. Në kalendarin Gregorian të përdorur në pjesën më të madhe të botës, kjo datë është 8 Marsi.
Si festohet Dita Ndërkombëtare e Gruas në mbarë botën?
Dita Ndërkombëtare e Gruas është një festë kombëtare në shumë vende. Në Kinë, shumë grave u jepet një gjysmë dite pushimi nga puna, siç këshillohet nga Këshilli i Shtetit. Mijëra ngjarje zhvillohen në mbarë botën, duke përfshirë marshime, biseda, koncerte, ekspozita dhe debate.
Në Itali, quhet “Festa della Donna”, dhe lulet e mimozës janë një dhuratë popullore. Shitjet e luleve në Rusi zakonisht dyfishohen rreth Ditës Ndërkombëtare të Gruas. Në SHBA, marsi është muaji i historisë së grave. Një shpallje presidenciale e lëshuar çdo vit nderon arritjet e grave amerikane. Gjithashtu edhe në Shqipëri, 8 Marsi festohet në të gjithë vendin, ku simboli mbeten padyshim lulet dhe në këtë ditë zhvillohen mjaft evente në nder të grave.
A ka një ditë ndërkombëtare të burrave?
Dita Ndërkombëtare e Burrave mbahet më 19 Nëntor që nga vitet 1990. Ngjarja nuk njihet nga OKB-ja, por është shënuar në më shumë se 80 vende në mbarë botën, duke përfshirë edhe Mbretërinë e Bashkuar. Sipas organizatorëve, dita fokusohet në vlerën pozitive që burrat i sjellin botës, familjeve dhe komuniteteve të tyre. Ai synon të nxjerrë në pah modelet pozitive, të rrisë ndërgjegjësimin për mirëqenien e burrave dhe të përmirësojë marrëdhëniet gjinore.
