Dhimbje, ngurtësi dhe enjtje, sidomos në fillim tek nyjet e vogla të duarve dhe kyçet e dorës. Këto janë shenjat tipike paralajmëruese të artritit reumatoid.
Çfarë e shkakton artritin reumatoid?
“Artriti reumatoid është një sëmundje kronike inflamatore, e cila shkaktohet nga një çrregullim i sistemit imunitar, ku ndikojnë predispozita gjenetike dhe disa faktorë rreziku si duhani dhe obeziteti,” shpjegon profesori Roberto Caporali, reumatolog në Universitetin e Milanos.
“Sëmundja zhvillohet kur disa qeliza të sistemit imunitar sulmojnë membranën sinoviale që mbulon brendësinë e nyjeve dhe lëshojnë substanca inflamatore (citozina). Kjo çon në shtim të lëngut sinovial dhe trashje të membranës, duke shkaktuar dhimbje, ngurtësi dhe enjtje të nyjeve. Nëse nuk trajtohet si duhet, inflamacioni i vazhdueshëm mund të dëmtojë kërcin dhe kockën poshtë, si dhe të ndikojë në organe të tjera si syri dhe mushkëritë, duke rritur edhe rrezikun kardiovaskular.”
Si trajtohet?
“Diagnostikimi i hershëm është shumë i rëndësishëm për të nisur menjëherë një terapi të përshtatur”, thotë Caporali. “Pasi fillohet terapia, duhen kryer kontrolle të shpeshta; nëse nuk arrihet remisioni (zhdukja e përkohshme e simptomave) apo të paktën një aktivitet i ulët i sëmundjes, duhet ndryshuar trajtimi. Udhëzimet e reja evropiane rekomandojnë nisjen me metotreksat, dhe në rast të pamjaftueshmërisë, përdoren barnat biologjikë që godasin citozinat kyçe në zhvillimin e sëmundjes. Kohët e fundit janë shtuar edhe molekulat e vogla, si inhibitorët Jak, shumë efektivë në kontrollin e sëmundjes.”
Si bëhet diagnostikimi?
Diagnostikimi bazohet në vlerësimin e simptomave, nyjeve të prekura dhe historikut të pacientit. Ndihmojnë edhe analizat laboratorike, si treguesit e inflamacionit dhe autoantitrupat (faktori reumatoid dhe antitrupat anti-proteina citrullinuese), të cilët dalin pozitivë në rreth 70% të rasteve dhe shpesh shoqërohen me formë më agresive të sëmundjes.
“Ekografia e nyjeve të prekura mund të ndihmojë për të vlerësuar inflamacionin e membranës sinoviale, e cila ka rol thelbësor në artritin reumatoid. Aktualisht po zhvillohen studime që, përmes biopsive të kësaj membrane, synojnë të kuptojnë më mirë mekanizmat e sëmundjes dhe të identifikojnë biomarkatorë për të personalizuar trajtimet,” përfundon profesori Caporali.
