Midis maleve të Dajtit dhe ndërtesave të Tiranës së vjetër komuniste, një kupolë e madhe, ajo e tempullit Bektashi, qëndron si simbol i një harmonie të re mes fesë dhe demokracisë. Baba Mondi, udhëheqësi shpirtëror i komunitetit Bektashi, ofron çaj, kafe dhe raki për vizitorët e tij në atë që mund të bëhet një shtet i vogël brenda Shqipërisë, një “Vatikan mysliman”.
“Kurani thotë: hani dhe pini çfarë të doni, por pa e tepruar. Feja jonë është paqësore dhe progresive,” shprehet Baba Mondi, emri i lindjes Edmond Brahimaj, një ish-ushtarak që nga viti 2011 udhëheq këtë komunitet sufi, i cili kombinon Islamin me misticizmin. Bektashinjtë ofrojnë një interpretim liberal të Islamit: pa ndalime për alkoolin, pa detyrime për veshjen, barazi gjinore, leje për divorc, por kundër abortit pa imponim.
Kryeministri Edi Rama ka propozuar që Bektashinjtë të fitojnë statusin e një entiteti të pavarur ligjor, një “mini-shtet” në tokën ku ndodhet selia e tyre. “Nuk do të jemi si Vatikani,” thekson Baba Mondi. “Nuk duam mure, por një njohje juridike për të mbijetuar dhe për të ndërtuar marrëdhënie diplomatike me botën.”
Historia e Bektashinjve është e lashtë. Themeluar në shekullin XIII, ky urdhër ishte feja e elitës ushtarake osmane. Pas persekutimeve nga Ataturku dhe Hoxha, Shqipëria u bë strehë e tyre. Në diktaturën komuniste, Bektashinjtë u shpallën ilegalë dhe praktikat e tyre shpirtërore mbijetuan vetëm në fshehtësi.
Sot, midis 5-10% e shqiptarëve janë Bektashinj. Rama e sheh këtë projekt si një mesazh kundër ekstremizmit global. Por propozimi i tij ka ngjallur debate, veçanërisht nga komuniteti mysliman sunit. “Feja e përzier me politikën nuk është fe, është pushtet,” përfundon Baba Mondi, duke theksuar rëndësinë e ndarjes mes fesë dhe shtetit. / Burimi: La Repubblica
