Zeri i Amerikes i ka bere nje analizë të hollësishme, politikës shqiptare në vitin 2015. Fërkimet Rama-Meta, marrëdhëniet në koalicion dhe e ardhmja e opozitës, janë në fokus në kësaj analize.
****
Zgjedhjet për pushtetin vendor u zhvilluan për herë të parë sipas ndarjes së re territoriale. Ato nuk sollën ndryshime mes kampeve. E majta rikonfirmoi diferencën e thellë me të djathtën, por mes socialistëve dhe aleatit kryesor Lsi do të shfaqen përplasjet e para. Në gjysmën e dytë të vitit tensioni politik do të rritet, dhe në sfondin e akuzave gjithnjë e më të shpeshta për korrupsion në majat e larta të pushtetit, opozita do t’i rikthehet protestave, këtë herë për të kërkuar, një qeveri teknike
Ndërsa për qeverinë zgjedhjet e 21 qershorit janë testi i parë pas ardhjes në pushtet, për kreun e opozitës Basha, ato janë një sfidë e dyfishtë, për katërvjecarin e tij si kryebashkiak i Tiranës nga njëra anë dhe si drejtues i opozitës nga ana tjetër. Ky i fundit është dhe roli i vetëm që zgjedh të luajë. “Kam zgjedhur të mos rikandidoj për Bashkinë e TIranës, por të drejtoj opozitën”, deklaroi zoti Basha më 31 Mars.
Kryeministri Rama nga ana e tij zgjeroi aleancat në prag të zgjedhjeve, duke krijuar një koalicion me 37 parti politike. Kandidatëve të aleatit të tij kryesor do t’i bësohen 15 nga 61 bashkitë e reja të vendit. Në ndryshim nga e kaluar e djathta do të paraqitet me një koalicion të tkurrur, me vetëm 15 parti.
Si gjithnjë vëmendja u përqëndrua në Tiranë. Të dy kampet i shpallën kandidaturat në të njejtën ditë e thuajse në të njejtën orë, më 16 Prill. “Shumë shkurt, kandidati ynë i Aleancës për Shqipërinë europiane për Bashkinë e Tiranës është Erion Veliaj”, njoftoi zoti Rama.
Përballë, demokratët nuk preferuan një politikan: “Ju tani e dini, kandidati ynë është dokotro Halim Kosova”, deklaroi nga ana tjetër kryetari demokrat Basha.
Gjatë gjithë fushatës opozita këmbënguli se vota e 21 qershorit do të jetë një referendum kundër qeverisë. “Përgjigja që do t’I japim më 21 Qershor nuk se sit ë jetë përvcese një përgjigje politike”, u shpreh në mënyrë të përsëritur zoti Basha.
Socialistët do t’i mëshojnë denigrimit të kundërshtarit. “Forca që paraqitet si alternativë është një forcë antiqytet, në kuptimin antiurbanizim, një vulgaritet demokratik”, tha zoti Rama në një nga takimet elektorale.
Më 21 qershor e majta siguron një fitore të thellë në 45 bashki, kundrejt vetëm 15 që i kaluan opozitës. Në Jug bashkia e Finiqit shkoi për kandidatin e partisë Mega të minoritetit grek. Në qytetet kryesore e majta fiton thellë. Në Tiranë Veliaj grumbullon 44 mijë vota më shumë dhe flet për “një rezultat I paprecedent.Zoti Halimi i uron rivalit të tij fitoren.Në nivel këshillash bashkiakë e majta grumbullon edhe më shumë vota, mbi 990 mijë përkundrejt 507 mijë të së djathtës.
Të nesërmen e zgjedhjeve vëshguesit ndërkombëtar theksuan pengesat e procesit për shkak të mungesës së vullnetit politik, ndërsa thanë se kishte patur akuza për presione dhe blerje votash. Në daljen e tij të parë, më 23 Qershor, zoti Basha deklaron se “këto zgjedhje janë një hap i madh për Partinë demokratike. Më vonë ai do t’i mëshojë akuzave për manipulim. Megjithatë zëra të rëndësishëm në parti do të pranojnë se opozita humbi.
Në kampin tjetër, rezultati i zgjedhjeve nxiti fërkimet e para publike mes socialistëve dhe Lsi-së. Të dyja palët dyshojnë në sinqeritetin e njëra tjetrës gjatë zgjedhjeve. Dyshimet do të shfaqen dhe më të forta, ndonëse jo publikisht, me shpërthimin, në fillim të shtatorit, pas një publikimi të BIRN-it, të cështjes DIA, kompanisë së përzgjedhur nga ish cekët e CEZ, për mbledhjen e borxheve. Dokumentat e avokatëve të huaj të qeverisë flasin për para që kompania DIA, dhe pronari i saj Kastriot Ismailaj, në burg për mashtrim, kishin dhënë për një ish kryeministër dhe një ish zyrtar të ERE-s, për të përfituar kontratën.
Opozita drejton gishtin nga kryetari i parlamentit Ilir Meta, ish kryeministër në fillim të viteve 2000. “Largimi i tij nga detyra është një parakusht që cështja të zbardhet e plotë”, deklaron kryetari i opozitës Basha. “Kastriot Ismailaj nuk më ka kërkuar asnjë favor dhe nuk i kam bërë asnjë favor. Kjo gjë duhet të jetë fare e qartë për ju dhe për këdo tjetër”, deklaroi zoti Meta në Parlament.
Kësaj cështje i shtohet dhe rihapja nga opozita e marrëveshjes së një viti më parë të qeverisë me CEZ-in. E djathta flet për një megaskandal dhe kërkon hetim ndërkombëtar. “Paqja dhe stabiliteti i vendit e kanë jetik këtë hetim”, shprehet nga ana e tij ish kryeministri Sali Berisha. E majta thotë se është dakort në parim, por se duhet hetuar dhe blerja nga CEZ-i i operatorit të shpërndarjes së energjisë. Propozimi i opozitës për hetimin ndërkombëtar do të hidhet poshtë më vonë.
Në LSI dyshojnë se pas publikimit të dokumentave për DIA-n qëndron kryeministri Rama, dhe se ky i fundit kishte hyrë në tratativa të fshehta me opozitën. “Eshtë i vetmi kryetar opozite që në vend që të kërkojë dorëheqjen e kryeministrit, sic ndodh në cdo vend të botës, kërkon vetëm dorëheqjen e kryetarit të parlamentit”, u shpreh zoti Meta më 26 Shtator nga Skrapari për kryetarin demokrat Basha. Nga LSI-ja nisin të intensifikohen mesazhet për ndryshime në qeveri: “Kërkojmë impulse të reja qeverisëse” thotë zoti Meta më 5 Tetor, pas mbledhjes së kryesisë së partisë së tij.
Ndërsa kryeministri hedh poshtë cdo mundësi ndryshimi, në mënyrë të papritur, më 9 Nëntor, jep dorëheqjen ministri i Drejtësisë Nasip Naco. Brenda ditës, ai do të zëvendësohet nga përfaqësuesi tjetër i LSI-së Ylli Manjani. Palët shpeshtojnë takimet publike me njëra tjetrën, por duket se mosmarrëveshjet vetëm sa mbulohen përkohësisht.
Opozita nga ana e saj ka rritur tonet. Denoncimet për korrupsion të qeveritarëve janë gjithnjë e më të shpeshta. Në qendër të sulmeve do të jenë kryesisht ministri i Brendshëm Tahiri dhe ai i Shëndetësisë Beqja. Në fund të vitit e djathta beson se ka ardhur koha për zgjedhje të parakohshme: “Rrugë të mesme nuk ka. Nuk ka më kohë dhe nuk duhet t’I japim më kohë, qeverisë së Edi Ramës me 40 hajdutë”, deklaroi zoti Bashan në protestën para qeverisë më 8 Dhjetor. Protesta mbyllet me djegien e bunkerit të ngritur pranë ministrisë së Brendshme si pjesë e një projekti kulturor. Dy protesta të tjera do të pasojnë para parlamentit me premtimin se në Janar beteja do të jetë dhe më ashpër.
