Ambasadori i BE në Shqipëri Luigi Soreca, në një intervistë për gazetën gjermane “Die Welt” është shprehur se Shqipëria ka bërë progres përsa i përketë procesit së zhvillimit të reformave.
Soreca thakson gjithashtu se hapja e negociatave nuk do përkthehet në anëtarësim në BE, por progres të vendit.
Në qershor, BE do të marrë një vendim nëse do të fillojë apo jo bisedimet e pranimit për Shqipërinë. Si do ta përshkruanit këtë moment?
Ne jemi në udhëkryq sepse në fund të muajit Maj, Komisioni Europian do të bëjë rekomandimin e tij, në bazë të kontributeve të dorëzuara në zyrën time nga qeveria, shoqëria civile si dhe shtetet anëtare. Dhe mbi këtë bazë, Këshilli i Bashkimit Europian do të marrë një vendim.
Shqipëria ka bërë progres të konsiderueshëm në dy vitet e fundit, kryesisht në fushën e reformës gjyqësore, e cila është shumë e rëndësishme për të ardhmen e vendit dhe për rivendosjen e besimit në sistemin gjyqësor. Shqiptarët e mbështetën shumë reformën kur u miratua në vitin 2016 dhe ka pasur shumë progres. Procesi i verifikimit është në proces, deri më tani janë marrë rreth 130 vendime dhe kemi një mesatare prej 45 % të magjistratëve që janë shkarkuar. Ka pasur gjithashtu përparim të rëndësishëm në luftën kundër krimit të organizuar.
Ne po flasim për progresin, jo për zgjidhjen e të gjitha problemeve në këtë fazë. Hapja e negociatave nuk do të thotë anëtarësim në BE. Kjo do të thotë se vendi ka arritur një nivel të mjaftueshëm progresesh në kërkesat e Komisionit Europian dhe Këshillit të Bashkimit Europian dhe ka tendenca pozitive në vend. Është shumë e rëndësishme që vendi duhet të jetë në nivelin e pranimit të Bashkimit Europian. Pra, tani duhet të vlerësojmë nëse ka përparime të mjaftueshme për të treguar një angazhim të vërtetë dhe për ta bërë progresin të qëndrueshëm.
Tani është koha që Bashkimi Europian të marrë një vendim në rrugën e Shqipërisë drejt BE-së. Ne jemi shumë të vetëdijshëm se vendimi në qershor është i një rëndësie kritike për të ardhmen e vendit. Është një vendim i rëndësishëm që është shumë domethënës për popullin shqiptar, të cilët kanë nivelin më të lartë të interesit në BE në të gjithë Evropën Juglindore.
Ne kemi folur pak për progresin që po bëjmë në lidhje me anti-korrupsionin dhe krimin e organizuar. Cilat fusha të tjera të reformës do të theksonit?
Sigurisht, fusha e administratës publike. Vendi vjen nga një e kaluar e vështirë dhe administrata publike është shtylla kurrizore e shtetit. Është motor për çdo plan të qeverisë. Pak vite më parë u lançua një mbështetje shumë e hollësishme e buxhetit për reformën e administratës publike, duke përfshirë reformën e shërbimit civil, në mënyrë që të depolitizohet rekrutimi i nëpunësve civilë të sapoemëruar.
Dy vjet më parë, pati një reformë të rëndësishme territoriale që reduktoi bashkite e vendit në 61. Ka ende punë për t’u bërë për të siguruar që bashkite e reja, të cilat kanë territore më të mëdha për të mbuluar, kanë burimet e nevojshme njerëzore dhe financiare. Kjo do të marrë disa kohë, por ne shohim një trend të përparimit.
Një tjetër ndryshim shumë i rëndësishëm, që unë mendoj se është ndoshta reforma më e rëndësishme për të ardhmen e Shqipërisë është reforma e të drejtave pronësore. Çfarë do të thotë? Të drejtat pronësore nënkuptojnë një copë toke, një pronë dhe një regjistrim. Disa punë tashmë kanë filluar, por është e qartë se kjo është një reformë masive, e cila do të fillojë tani me mbështetjen e Bashkimit Europian. Nëse flisni me investitorët e biznesit, ata janë ende mjaft të shqetësuar për investimin e parave në Shqipëri për shkak të kësaj reforme të shumëpritur. Reforma mund të zgjasë një kohë, por në afat të mesëm kjo do të bëhet reforma më e rëndësishme që ne të gjithë mund të dëshirojmë për vendin.
Cili mesazh do t’i dërgoni investitorëve të huaj në Shqipëri?
E di që investitorët e huaj janë të shqetësuar për momentin. Kishte një sondazh shumë të fundit që u publikua disa ditë më parë nga një shoqatë gjermane, e cila deklaroi se investitorët gjermanë ishin të shqetësuar rreth trendit në politikë dhe kohës që po merr për të ndërmarrë reformën e të drejtave pronësore. Kuptoj, sigurisht, se për një investitor të huaj, siguria ligjore rreth investimit tuaj është shumë e rëndësishme. Por unë shoh vullnetin e rëndësishëm politik nga shumica aktuale për të trajtuar problemin.
Mendoj se është e rëndësishme të shikoni potencialin e vendit. Dhe madje edhe në këtë situatë politike të vështirë, ritmi i rritjes është mjaft i fortë, rreth katër për qind, ende i lartë krahasuar me disa vende të tjera në Evropë. Ka qenë e tillë në vitet e fundit dhe parashikimi është pak a shumë i njëjtë. Ka investime interesante në infrastrukturë, të cilat janë të rëndësishme për investitorët e huaj. Pra, do të thosha se kuadri legjislativ po formohet në këtë moment, por mendoj se investitorët duhet të shohin Shqipërinë me interes si një treg potencial.
Çfarë investimesh të BE do të donit të theksonit në Shqipëri?
Ka dy fusha që unë do të evidentoja kryesisht – bujqësia dhe turizmi. Bujqësia në këtë moment përbën 25 për qind të ekonomisë shqiptare. Së fundi, vitin e kaluar, pas disa viteve të përgatitjes, Shqipëria hyri në programin IPARD të BE, i cili u lejon vendeve kandidate të BE të marrin fonde për zhvillimin e projekteve bujqësore. Tetorin e kaluar, së bashku me Kryeministrin Edi Rama, filluam programin bujqësor IPARD prej 92 milionë eurosh. BE do të kontribuojë me 74 milionë euro dhe pjesa tjetër do të vijë nga qeveria shqiptare. Pas thirrjes së parë për propozime për programin, 300 fermerë kanë aplikuar për të investuar në zhvillimin e bizneseve të tyre bujqësore. Ky është një zhvillim shumë i rëndësishëm. Qëllimi është modernizimi i sistemit aktual.
Zona e dytë është turizmi. Turizmi është, sipas mendimit tim, potenciali më i madh që vendi ka. Nëse keni vizituar Shqipërinë, ju mund të shihni se deti dhe malet kanë potencial të madh turistik.
A keni ndonjë mesazh përfundimtar për audiencën tonë gjermane rreth Shqipërisë?
Gjermania ka qenë shumë mbështetëse për Shqipërinë.. Gjermania është një partner i madh dhe i rëndësishëm për Shqipërinë brenda familjes së BE. Investitorët gjermanë duhet të vazhdojnë të shohin me interes Shqipërine. Prania e Gjermanisë është thelbësore për të ndihmuar Shqipërinë të përqëndrojë përpjekjet e saj në rrugën e saj drejt integrimit në BE, ku ajo i përket një këndvështrimi historik dhe gjeografik./ Opinion.al E.Xh.
