Izraeli po shqyrton seriozisht ndërprerjen e bashkëpunimit në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë me Mbretërinë e Bashkuar nëse kryeministri britanik Keir Starmer përmbush premtimin për të njohur shtetin e Palestinës muajin e ardhshëm – një veprim që sipas disa zyrtarëve izraelitë mund të rrezikojë sigurinë kombëtare të të dy vendeve.
Sipas burimeve diplomatike për The Times, qeveria e Benjamin Netanyahut po shqyrton një sërë opsionesh si kundërpërgjigje ndaj vendimit të mundshëm të Londrës për njohjen diplomatike të Palestinës.
Një zyrtar izraelit paralajmëroi se “Britania dhe çdo shtet tjetër që shqyrton një veprim të tillë duhet të mendojnë me kujdes për pasojat”.
Një tjetër burim diplomatik shtoi: “Londra duhet të tregojë kujdes. Bibi [Netanyahu] dhe ministrat e tij kanë letra që mund t’i luajnë. Izraeli vlerëson partneritetin me Britaninë, por vendimet e fundit po e vendosin atë nën presion, dhe Britania mund të humbasë shumë nëse Izraeli vendos të kundërpërgjigjet.”
Izraeli ka reaguar ashpër ndaj nismës së Starmer, duke e akuzuar atë se po i jep Hamasit një “shpërblim për terrorizëm” duke e njohur Palestinën jashtë një procesi paqeje dhe para lirimit të pengjeve të mbetura. Starmer ka deklaruar se Britania do ta njohë shtetin palestinez muajin tjetër nëse Izraeli nuk lejon më shumë ndihmë humanitare në Gaza, nuk ndalon aneksimin e tokave në Bregun Perëndimor, nuk pranon një armëpushim dhe nuk angazhohet për një proces paqeje afatgjatë.
Të enjten, Netanyahu deklaroi se kishte në plan të merrte kontrollin e plotë të Gazës, por “nuk dëshiron ta mbajë atë”, ndërsa mbajti një takim me kabinetin e sigurisë për të diskutuar një ofensivë të mundshme të përgjithshme ushtarake.
Ekspertët paralajmërojnë se një ndërprerje e bashkëpunimit ushtarak dhe të inteligjencës mes dy vendeve do të kishte pasoja të rënda si në aspektin ekonomik, ashtu edhe në atë të sigurisë. Inteligjenca izraelite ka ndihmuar në mënyrë vendimtare shërbimet britanike në vitet e fundit, veçanërisht përballë kërcënimeve të mbështetura nga Irani.
Mossad besohet se ka ndihmuar në parandalimin e një komploti të dyshuar terrorist të lidhur me Iranin kundër ambasadës izraelite në Londër, që çoi në arrestimin e pesë personave dhe në dy nga operacionet më të mëdha kundër terrorizmit në Britani në vitet e fundit.
Britania ka përdorur gjithashtu dronë të prodhuar nga Izraeli në misione në Irak dhe Afganistan, ndërsa pajisjet ushtarake izraelite janë konsideruar shpëtimtare për jetën e ushtarëve britanikë gjatë luftërave. Bashkëpunimi mes dy vendeve është thellësisht i integruar, me kompani izraelite që furnizojnë sisteme armësh, pjesë këmbimi dhe softuer për gjigandë britanikë si BAE Systems.
Kompani izraelite janë pjesë kyçe në zinxhirin e furnizimit të industrisë së mbrojtjes në Mbretërinë e Bashkuar dhe përbëjnë një pjesë të madhe të tregtisë mes dy vendeve, e cila arrin në 6 miliardë paund dhe mbështet rreth 38,000 vende pune.
Në vetë qeverinë izraelite ka ndasi mbi idenë e ndërprerjes së marrëdhënieve. Disa ministra paralajmërojnë se kjo do të dëmtonte ekonominë izraelite dhe do të ndikonte negativisht në ndihmën që aktualisht po ofrohet nga forcat ajrore britanike (RAF) në përpjekjet për të lokalizuar pengjet në Gaza.
Britania vazhdon të furnizojë pjesë për avionët luftarakë F-35, edhe pse ka pezulluar licenca të tjera të eksportit për pajisje ushtarake që mund të jenë përdorur për shkelje të ligjit ndërkombëtar në Gaza.
Ambasada izraelite në Londër e kritikoi ashpër njohjen e Palestinës, duke e quajtur atë një “shpërblim për Hamasin”, por nuk pranoi të komentonte mbi marrëdhëniet e inteligjencës deri në muajin shtator.
Një zyrtar i ambasadës deklaroi për The Times: “Ky veprim kundërproduktiv nuk do të ndihmojë në thellimin e marrëdhënieve të dobishme mes Izraelit dhe atyre që ndjekin këtë axhendë në keqbesim.”
Njohja e Palestinës nga Britania do të shënonte një moment historik të ulët në marrëdhëniet britaniko-izraelite, që tashmë janë nën tension të lartë pas pezullimit të disa licencave të eksportit dhe sanksioneve ndaj dy ministrave të ekstremit të djathtë izraelit në qershor.
Ekspertët besojnë se ka gjasa që kërcënimi për të ndërprerë bashkëpunimin ushtarak të jetë më shumë një mjet presioni ndaj qeverisë britanike sesa një plan real për t’u zbatuar, për shkak të varësisë reciproke në fushën e inteligjencës dhe ndikimit të ndërsjellë ekonomik.
Një zëdhënës i qeverisë britanike u përgjigj: “Ne nuk komentojmë mbi spekulime anonime për çështje të inteligjencës.”
