Qeveria gjermane mund të miratojë një ashpërsim të mëtejshëm të ligjit të migrimit këtë javë, kur të bëhet gati për miratim projektligji i Ministrisë Federale të Brendshme. Ky është një projekt i synuar prej kohësh: zgjerimi i listës së vendeve të sigurta të origjinës.
Ajo që po planifikon Ministri i ri i Brendshëm, Alexander Dobrindt, nuk është surprizë. Për vite me radhë, disa qeveri kanë kërkuar të përshpejtojnë procedurat e azilit duke përcaktuar më shumë vende të sigurta origjine.
Kur një vend konsiderohet i sigurt, “supozohet se një i huaj nga ai shtet nuk persekutohet”, sipas Nenit 16a (3) të Ligjit Bazë. Kjo u kursen autoriteteve një analizim të plotë dhe u lejon atyre të refuzojnë më lehtë dhe shpejt kërkesat për azil, me arsyetimin se i konsiderojnë ato qartësisht të pabazuara.
Kjo ndikon gjithashtu në rastet e mundshme para gjykatave. Paditë për aplikimet qartësisht të pabazuara zgjasin mesatarisht vetëm 30 deri në 40 ditë, në vend të pothuajse 21 muajve. Propozimi do të plotësohet nga masa që refugjatët në paraburgim dhe në paraburgim për dëbim nuk duhet të kenë më detyrimisht një avokat. Kjo do të përshpejtonte dëbimet, të paktën sipas planit.
Ndryshimet pa Bundestagun dhe Këshillin Federal
Në marrëveshjen e koalicionit, CDU, CSU dhe SPD premtojnë të zgjerojnë listën e vendeve të sigurta të origjinës. Ata përmendin, për shembull, Algjerinë, Indinë, Marokun dhe Tunizinë. Qëllimi është që kjo të arrihet “përmes një rregulloreje të qeverisë federale”. Ndryshe nga një ligj formal, këto rregullore nuk duhet të debatohen domosdoshmërisht dhe të miratohen në Bundestag ose Bundesrat.
Kjo është një e drejtë e ekzekutivit e parashikuar shprehimisht në nenin 80 të Kushtetutës. Megjithatë, kjo kërkon një ligj formal që autorizon qeverinë federale të nxjerrë rregulloren. Dobrindt tani planifikon të krijojë një ligj të tillë.
Në këtë mënyrë, Ministri i Brendshëm mund të parandalonte që Këshilli Federal të pengonte planet, siç ndodhi më parë me kolegun e tij të partisë. Në vitin 2018, politikani i CSU-së, Horst Seehofer, kërkoi të zgjeronte listën e vendeve të sigurta të origjinës për të përfshirë Tunizinë, Algjerinë, Marokun dhe Gjeorgjinë, por dështoi në Këshillin Federal.
Edhe tani ka sinjale, veçanërisht nga të Gjelbrit dhe Partia E Majta në landet federale, se i kundërshtojnë planet. Rruga e dekretit e anashkalon këtë.
Rregullim i qartë në Kushtetutë
Neni 16a i Kushtetutës mbi azilin përcakton se vendet e sigurta të origjinës mund të përcaktohen vetëm “me një ligj që kërkon miratimin e Këshillit Federal”. Megjithatë, Kushtetuta nuk është faktori përcaktues në planet e Dobrindt. Sipas burimeve ministrore, ai dëshiron të ndjekë rrugën e BE-së.
“Ligji evropian është, në çdo rast, kriteri përcaktues në çështjet e azilit”, shpjegon eksperti i migracionit Daniel Thym për tagesschau.de. “Në realitet, Kushtetuta luan vetëm një rol dytësor.”
Në fakt, në vitin 2024, vetëm 0.7% e azilkërkuesve morën mbrojtje sipas Nenit 16a të Kushtetutës Gjermane. Shumica marrin mbrojtje si refugjatë përmes ligjit të BE. Procedura sipas Kushtetutës Gjermane zbatohet vetëm nëse refugjati nuk hyn përmes një vendi të tretë të sigurt, siç përcaktohet në Nenin 16a të Kushtetutës Gjermane. Meqenëse Gjermania ndodhet në qendër të BE, kjo ndodh rrallë.
Mundësitë e së drejtës evropiane
Sidoqoftë, Rregullorja e Përbashkët e Procedurës së Azilit të BE (GEAS) do të hyjë në fuqi në mesin e vitit 2026, duke futur ndryshime të rëndësishme në legjislacionin e migrimit. Por Dobrindt nuk duket i gatshëm të presë deri atëherë. Sipas Direktivës së BE-së të vitit 2013 “Mbi Procedurat e Përbashkëta për Dhënien dhe Tërheqjen e Mbrojtjes Ndërkombëtare”, shtetet anëtare kanë të drejtë të përcaktojnë vetë, përmes dispozitave ligjore ose rregullatore, se cilat vende konsiderohen të sigurta.
Kriteret e përcaktuara në direktivë janë vendimtare. Sipas këtyre, një shtet konsiderohet i sigurt nëse, për shembull, situata atje nuk përbën trajtim çnjerëzor të refugjatëve.
Shumica e azilkërkuesve në Gjermani në muajt e parë të vitit 2025 erdhën kryesisht nga Siria dhe Afganistani – nga vende që, edhe sipas kësaj direktive, vështirë se mund të konsiderohen “të sigurta”. Mbetet të shihet për kë do të zbatohet ky plan në të vërtetë. DW
