Media italiane “Vogue Italia” i ka kushtuar një artikull kryeqytetit të vendit tonë, Tiranës.
Në artikull thuhet se Tirana nuk është një kryeqytet i zakonshëm, por është një qytet me një të kaluar komplekse dhe një të tashme të gjallë. Pikërisht për këtë arsye, thuhet në artikull, Tirana është e pajisur me një bukuri misterioze dhe prekëse. I duhet një udhëtari kureshtar me pasion për të pazakonshmen për të vlerësuar të gjitha nuancat dhe kontrastet më të dukshme.
Artikulli po ashtu jep disa detaje mbi historinë e kryeqytetit tonë. “Udhëkryq popullsie dhe interesash tregtare deri në epokën e hekurit, Tirana mori rëndësi që nga shekulli i shtatëmbëdhjetë, i përshkuar gjithmonë nga synime dhe interesa konfliktuale, mbi të gjitha i ndarë midis Evropës Qendrore dhe Perandorisë Osmane, për të kaluar më pas nga dominimi i Italisë fashiste në izolimin e imponuar nga një regjim komunist. Më pas erdhën vitet 1990, me imazhet e zbarkimeve përtej Adriatikut të gdhendura ende në kujtesën e shumë italianëve”-thuhet në artikull.
Më tej shkrimi vijon: Por ndërkohë Shqipëria dhe vetë Tirana kanë vendosur rrugën dhe ëndrrat e tyre, duke kaluar pengesat, vështirësitë dhe korrupsionin, por edhe duke u mbështetur në energjitë e saj më të forta dhe më të rrënjosura. Tani kryeqyteti, i rrethuar nga mali i Dajit, ndër majat më të larta në Ballkan, mbetet një “kondensim shpirtërash” shumë të ndryshëm dhe kontradiktore, nisur nga arkitektura e tij në të cilën vilat në stilin italian të viteve 1920 dhe kalldrëmet osmane ndjekin njëra-tjetrën.
Mes tyre në Tiranë sytë të shohin dhe rrokaqiej madhështore, tregje tradicionale dhe butikë moderne, njerëz të varfër dhe projekte ndërkombëtare milionere. Në dekadën e fundit, një projekt qeveritar ka pikturuar fjalë për fjalë me ngjyra të ndezura monumentet dhe ndërtesat e epokës komuniste, një metaforë e madhe për një realitet urban i mbushur me jetë të re.
Pas tërmetit shkatërrues të 2019-ës, i cili rrezikoi të ndërpresë këtë vrull, Tirana është rikuperuar sërish, duke u nisur nga burimet e saj më energjike. Është në fakt një qytet i mbushur me të rinj, që janë kthyer nga jashtë ose që jetojnë këtu dhe pas vitesh mbylljeje ata po i hapen botës, duke rizbuluar traditat dhe duke i përmirësuar ato nga pikëpamja globale.
Nuk është rastësi që vitin e kaluar qyteti u shpall Kryeqyteti Evropian i Rinisë 2022.
Edhe sot Tirana është një katalizator i paprecedentë dhe ende në rritje për stimuj, ngjarje dhe tendenca.
Pikërisht për këtë është qyteti i parë që pret, duke nisur nga data 8 maj, Fashion Panorama- The Italian New Wave, projekti i Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe Bashkëpunimit Ndërkombëtar i kuruar nga Vogue Italia.
Për të zbuluar një qytet që duket se fsheh sekretet e tij me ”xhelozi” kërkuam disa informacione nga persona të brendshëm për vendet themelore të një Tirane të pazakontë dhe vazhdimisht në zhvillim.
Ku të qëndroni?
“Për të qëndruar në një vend sugjestionues dhe për të shijuar kuzhinën e rafinuar mesdhetare, Padam Boutique Hotel & Restaurant është vendi im i preferuar”, na thotë Sonila Alushi, një gazetare dhe aktiviste shqiptare që jeton prej 25 vitesh në Bergamo.
“Shef Fundim Gjepali, i zgjedhur në listën e Top 10 shefave të huaj të kuzhinës në Itali, gjithashtu punon në restorantin Antico Arco në Romë, ka zgjedhur me mençuri një menu për të kënaqur të gjitha shijet”.
I vendosur në një vilë klasike të stilit viktorian, afër zemrës së qytetit, restoranti elegant dhe i rafinuar ka gjithashtu një bar lounge të vendosur në një kopsht të madh dhe kështu bëhet vendi i përsosur për të kaluar një pasdite ose një mbrëmje të plotë me një kolonë muzikore.
Maritim Hotel Plaza është gjithashtu komod dhe me një stil të rafinuar dhe thelbësor, një hotel i klasit të parë pak hapa nga Parlamenti, Galeria Kombëtare e Arteve dhe Teatri i Operas, me një verandë ku mund të përfitoni pamje befasuese nga Tirana.
Të shijosh një aperitiv në Lounge Bar në katin e 23-të do të thotë të largohesh nga zhurma e metropolit dhe në vend të kësaj të shijosh pamjen e ngjyrave pasionante të perëndimit të diellit dhe dritat e vrullshme të kryeqytetit në relaksim absolut.
Areela, nga ana tjetër, është një hotel me dizajn të rinovuar së fundmi, ku bashkohen stili neoklasik dhe një qasje më industriale dhe ku komoditeti dhe shërbimet inovative premtojnë qëndrime shumë të këndshme, pikërisht në zemër të lagjes më historike të qytetit.
Për ata që kërkojnë eksperienca alternative, megjithatë, pranë tregut të madh të Pazarit të Ri, ”Hostel Milingona” është një vend vërtet ikonik dhe piktoresk.
Megjithatë, duke ecur nëpër kryeqytet, drejt zonës së verërave, Durrësit, gjysmë ore nga aeroporti i Tiranës, është e këndshme të vizitosh agroturizëm Gjepali ku shefi i saj Fundim Gjepali ka rifituar fermën familjare të konfiskuar në të kaluarën nga regjimi dhe ka krijuar një vend të zhytur në natyrën më autentike. Mund të qëndroni gjatë natës, por edhe për të shijuar produkte tipike dhe natyrale, të rritura në vend.
Ku mund të hani?
Si të mos e nisni ditën nëse jo me një mëngjes të shijshëm me ëmbëlsira franceze? Vendi i duhur është Patisserie Française, një vend emri i të cilit tashmë mban erën e Parisit, i themeluar nga Madame Marie-Thérèse Marchal, një grua kurioze franceze që ra në dashuri me Tiranën në fillim të viteve 1990 dhe hapi fillimisht një furrë buke franceze dhe më pas pastiçerinë e shijshme.
Ndër vendet e tjera është restoranti Gzona, pranë Kalasë së Tiranës. Ndodhemi në një vend të inauguruar në vitin 2018, në të cilin janë grupuar restorante, galeri dhe dyqane që shesin produkte tipike gastronomike dhe zanate vendase.
Pak minuta larg sheshit Skënderbej, qendra e vërtetë e qytetit me shtatin e tij kushtuar heroit kombëtar Gjergj Kastriot Skënderbeut, i cili në shekullin e 15-të kishte refuzuar pushtimin turko-osman, ndodhet Bati, një restorant peshku i vogël por simpatik. Këtë e rekomandon Andrea Ferrari, sipërmarrës i turizmit mjeko-estetik që fluturon shpesh nga Milano në Tiranë.
Për të darkuar mund të zgjidhni zonën e gjallë të “Bllokut”, një sugjerim është sigurisht Kripa, ku kaloni nga rizoto italiane në sushi, e fiorentine.
Këtu mund të gjeni restorante me meny të larmishme, ambienti është eklektik dhe i rafinuar, por edhe shërbimi i vëmendshëm tërheq rininë vendase: “Por atyre që u mungon vërtet Italia, mund të shkojnë , te Artigiano”.
Gjithashtu në Bllok mund të takoni njerëz të ndryshëm dhe të shijoni eksperienca gastronomike me shije ndërkombëtare.
Çfarë të vizitoni?
Pikërisht në sheshin qendror Skënderbej, dikur i rrethuar nga makinat dhe tani zemra shumë e gjallë e qytetit, vërehen dy nga vendet më të vizituara në Tiranë: nga njëra anë Muzeu Historik Kombëtar me fasadën e tij madhështore dhe mozaikun shumëngjyrësh që përfaqëson fitoret e populli shqiptar, brenda të cilit mund të rikthehen mijëvjeçarët duke filluar nga periudha paleolitike deri në atë komuniste; dhe nga ana tjetër Xhamia Et’Hem Beut, simbol i shumëllojshmërisë fetare të vendit dhe mahnitëse për dekorimet e mrekullueshme me lule brenda.
Por destinacionet më të veçanta, në qytet, janë praktikisht nëntokë. Bunk’Art 1 dhe Bunk’Art 2, për shembull, janë bunkerë të mbajtur top sekret në qendër të qytetit për një kohë të gjatë, të përdorur në të kaluarën nga policia sekrete shtetërore. Sot ato strehojnë një ekspozitë historike që përfshin imazhe, aksesorë dhe objekte nga periudha komuniste duke zbuluar sekretet e policisë politike.
Nga e kaluara më e errët tek e ardhmja më e ndritur ju mund të vizitoni “Rejën”, një nga monumentet e reja të qytetit, skena e selfieve të qytetarëve. Instalacioni, i vendosur në kopshtin e Galerisë Kombëtare të Arteve, është projektuar nga arkitekti japonez Sou Fujimoto dhe përbëhet nga një strukturë kubesh çeliku të bardhë të ajrosur dhe të lehtë, të cilët krijojnë një hapësirë të brendshme të gjallëruar.
Për të gjithë vizitorët që duan një eksperiencë blerjeje një udhëtim në ”Pazarin e Ri”, i konsideruar nga shumë njerëz si zemra e vetë qytetit, është i domosdoshëm dhe ideale. Krijimi i tij daton në vitet tridhjetë në kohën e Mbretit Zog, i cili e bëri atë tregun e parë, i cili megjithatë u riorganizua me kalimin e viteve për t’u bërë tregu më atraktiv dhe i sigurt.
Këtu ka më shumë se 150 tregtarë me tezgat e tyre: çdo gjë shitet, nga mishi dhe peshku te perimet, nga mjalti te djathi, te erëzat, vaji, duhani dhe suvenire. “Këshilla është blerja e çajit të malit, që sipas nesh shqiptarëve shëron të gjitha sëmundjet”, rrëfen Sonila, duke iu referuar këtij çaji bimor të bërë nga një shkurre e egër.
Ku të argëtoheni?
Për të përjetuar plotësisht jetën më të gjallë të natës në Tiranë, ka vetëm një vend: Blloku. Ky është rrethi më i ri dhe më vital, emri i të cilit fjalë për fjalë do të thotë “bllok”, sepse ishte rrethi ekskluziv i drejtuesve të Komitetit Qendror të Partisë së Punës, jashtë kufijve për njerëzit e zakonshëm.
I projektuar si një “distrikt kopshtesh” nga Gherardo Bosio, arkitekti italian që udhëhoqi rinovimin e ndërtesave shqiptare në epokën fashiste, sot është qendra nervore e vrullshme e të rinjve, të cilët e përjetojnë atë në të gjitha kontrastet e tij: duke filluar nga kokteji më magjepsës, baret klasikë, klubet ekskluzive deri tek vendet më intime ku mund të ndiqni muzikë live.
Këtu ka një prezencë të madhe të restoranteve italiane. Vendi ku duhet të jeni padyshim është Radio Bar Tirana: dizajni i rikuperuar nga periudha komuniste, mobilje ekscentrike, postera dhe foto vintage në mure, atmosferë miqësore (në çdo kuptim) dhe mbi të gjitha kokteje të shkëlqyera. (“Provojeni absolutisht Rakberry, një koktej mbarëshqiptar me bazë raki me manaferra”, këshillon Sonila).
Në zonë ndodhet edhe Charl’s Bistro, një lounge bar me muzikë nga vitet gjashtëdhjetë deri në vitet tetëdhjetë, ku organizohen rregullisht shfaqje muzikore live.
Nga ana tjetër, duke u rikthyer drejt Sheshit Skënderbej, Bari Hemingway nuk duhet humbur padyshim: “Është një vend thelbësor”, thotë me entuziazëm Mauro: “Menaxhuar nga tre vëllezër, këtu organizohen ngjarje të ndryshme kulturore, koncerte xhaz dhe mbrëmje verore. Dhe ju pini rumin më të mirë në Shqipëri”.
Pas një dite të ngarkuar dhe të lodhshme, takohem shpesh me kolegë dhe miq për të pirë një gotë verë në Vena, një verë shumë e pajisur pranë stadiumit Dinamo”, sugjeron Ema: “Ambjenti është i mobiluar në mënyrë të pazakontë, por është shumë mikpritës”.
Përtej shumë lokaleve dhe klubeve të natës, një tjetër argëtim shumë i dashur nga shqiptarët është ai i kafesë. Këtu jetohet si në një ritual relaksi, të jesh në shoqëri dhe të bisedosh, prandaj do të jetë e vështirë për ta pirë kafen në lëvizje ose mbi banak. Si rezultat, qyteti është i mbushur me kafene pak a shumë moderne, por një që duhet vizituar pa asnjë dyshim është Komineti, një kafene dhe bar që është gjithashtu një lloj muzeu i librave memoriale të epokës komuniste./Opinion.al
