Prezantuesja e CNBC duket dukshëm e emocionuar: sipas saj, ky është lajmi më i rëndësishëm dhe më i habitshëm i ditës: “Presidenti amerikan ka njoftuar se është arritur një marrëveshje me Vietnamin: do të aplikohen tarifa prej 20% për importet vietnameze në SHBA.”
Vendi i Azisë Juglindore është kështu një nga të parët që arrin një marrëveshje në mosmarrëveshjen tarifore me SHBA. Presidenti Donald Trumpfillimisht kishte kërcënuar me tarifa shumë më të larta, konkretisht 46%. Në këmbim, Vietnami ka rënë dakord të eliminojë të gjitha tarifat për importet amerikane në vend, sipas Zëvendësministrit të Financave të SHBA-së, Michael Faulkender: “Ky është një sukses i madh për amerikanët, për fermerët. Ne e kemi hapur tregun vietnamez si kurrë më parë.”
Në Vietnam nuk ka eufori
Rreth 14.000 kilometra larg Uashingtonit, Peter Kompalla ndodhet në zyrën e tij në qytetin Ho Chi Minh, Vietnam. Ai është i ashtuquajturi “delegati i ekonomisë gjermane në Vietnam” për Dhomën Gjermane të Tregtisë së Jashtme (AHK). Sipas tij, nuk ka eufori të madhe në Vietnam pas shpalljes së marrëveshjes.
“Dhe kjo më habiti; nuk është as tema kryesore në media” Qeveria nxorri një deklaratë mjaft objektive. “Pozitive dhe objektive,” sipas Kompallës. Pala vietmaneze është e kënaqur me rezultatin sepse ka qartësi. “Por këtu nuk po festohet këtu.”
Varësi nga eksportet në SHBA
Kjo në një kohë kur Vietnami është shumë i varur nga SHBA: rreth 30% e produktit të tij të brendshëm bruto vitin e kaluar erdhi nga eksportet në SHBA. Tekstilet, këpucët dhe mobiljet janë produktet më të rëndësishme të eksportit dhe miliona punëtorë vietnamezë janë të punësuar në këta sektorë.
Shumë kompani ndërkombëtare si Samsung, Adidas dhe Nike, si dhe kompani kineze, zhvendosën një pjesë të madhe të prodhimit të tyre në Vietnam gjatë mandatit të parë të Trump-it për të shmangur tarifat amerikane ndaj Kinës.
Shumë detaje të marrëveshjes janë ende të paqarta
Sipas Peter Kompallas të Dhomës Gjermane të Tregtisë në Vietnam, detajet e marrëveshjes aktuale duhet të priten. Trumpu njoftoi gjithashtu se do të aplikohet një tarifë doganore prej 40% për produktet e transportit të mallrave – domethënë, produktet nga vendet e treta, si Kina, që mbërrijnë në SHBA nëpërmjet Vietnamit.
“Dhe kjo është pyetja e madhe: si përcaktohet saktësisht kjo teknikisht? Si përcaktohet? Çfarë është transporti i mallrave tani dhe cilat janë produktet që janë prodhuar në të vërtetë këtu?” Sepse Vietnami është një vend tregtar dhe mbështetet në importe, përfshirë nga Kina.
Shumë pak kompani që operojnë globalisht kanë në Vietnam 100% të prodhimit të tyre, duke përfshirë produktet paraprake, përpunimin e plotë dhe të gjitha shërbimet e tjera. Prandaj, kompanitë tani përballen me pyetjen: a do t’i nënshtrohen produktet e tyre një tarife prej 40% kur eksportohen në SHBA sepse, për shembull, disa pjesë vijnë nga Kina?
Pritet rezistencë nga Kina
Për Shawn Donnan, ekspert ekonomie në Bloomberg News, pyetja interesante është: si do të reagojë Kina? Në podcastin e agjencisë amerikane të lajmeve të biznesit, ai deklaroi: “Së shpejti mund të shohim marrëveshje me vende si Tailanda, Indonezia, Japonia ose Koreja e Jugut.” Sipas Donnanit, kontratat e tyre mund të përfshijnë dispozita të ngjashme që synojnë posaçërisht Kinën. “Kjo do ta izolonte gjithnjë e më shumë ekonominë kineze. Do t’i dëmtonte kinezët. Prandaj, Kina do të rezistojë.”
Javët e ardhshme do të dalë në pah se kush ka të drejtë. Faulkender, zëvendësministri i financave i SHBA-së, i tha CNBC se pret një sërë marrëveshjesh tarifore me vende të tjera jo më vonë se java e ardhshme./DW
