Presidenti Trump, njoftoi se do të vendosë tarifa prej 30 përqind për mallrat nga Bashkimi Evropian duke filluar nga 1 gushti.
Brukseli u përgjigj se BE-ja është ende e hapur për negociata, por edhe për kundërmasa.
Presidenti Donald Trump njoftoi se Shtetet e Bashkuara do të vendosin tarifa prej “vetëm 30 përqind” për produktet e BE-së më 1 gusht.
Në një letër drejtuar Presidentes së Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, të cilën e postoi në Truth Social, Trump tha se deficiti tregtar i SHBA-së me BE-në ishte një kërcënim për sigurinë kombëtare.
“Ne kemi diskutuar marrëdhënien tonë tregtare me BE-në për vite me radhë dhe kemi arritur në përfundimin se duhet të largohemi nga këto deficite tregtare afatgjata, të mëdha dhe të vazhdueshme, të cilat kanë lindur nga tarifat dhe masat jo-tarifore dhe barrierat tregtare. Fatkeqësisht, marrëdhënia jonë nuk është bazuar në reciprocitet.”
Trump shkroi gjithashtu: “Bashkimi Evropian do t’u ofrojë Shteteve të Bashkuara akses të pakufizuar në treg pa tarifa, pa na vendosur tarifa për të provuar të zvogëlojmë deficitin tonë të madh tregtar.” Çfarë nënkuptonte saktësisht Trump me këtë nuk është ende e qartë.
Trump kërcënoi me rritjen e tarifave në rast të kundërmasave
Por, nëse BE-ja hap tregjet e mbyllura më parë për SHBA-në dhe largon barrierat tregtare, Trump – në një kuptim figurativ – deklaroi se një ndryshim në vendimet e mëparshme mund të merret në konsideratë.
Tarifat mund të rriten ose të ulen, varësisht nga zhvillimi i marrëdhënieve.
Në një letër drejtuar Ursula von der Leyen, ai deklaroi se tarifat nuk do të zbatohen për BE-në ose kompanitë brenda BE-së nëse ato vendosnin të transferonin prodhimin në SHBA.
Ai premtoi të lëshonte të gjitha lejet shpejt – brenda pak javësh.
Cilat industri janë të përjashtuara nga tarifat e reja?
Sipas qeverisë amerikane, tarifat e shpallura prej 30 përqind nuk do të zbatohen për sektorë të caktuar – duke përfshirë makinat dhe çelikun.
Kur u pyet nëse tarifat shtesë do të zbatoheshin edhe për grupe të caktuara produktesh si makinat, çeliku dhe alumini, Shtëpia e Bardhë i tha dpa-së: “Kjo është e vërtetë, tarifat sektoriale trajtohen veçmas dhe nuk shtohen së bashku.”
SHBA-ja tashmë ka vendosur një tarifë prej 25 përqind për makinat dhe pjesët e automjeteve të importuara nga BE-ja, ndërsa tarifat për çelikun dhe aluminin janë 50 përqind.
Brukseli mbetet i hapur për negociata
Sipas një zëdhënësi, BE-ja ishte informuar paraprakisht për planet e SHBA-së. Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen reagoi menjëherë. Ajo paralajmëroi administratën amerikane se tarifat prej 30 përqind mbi eksportet e BE-së do të prishnin seriozisht zinxhirët e furnizimit transatlantik.
BE-ja, tha ajo, gjithmonë ka kërkuar një zgjidhje të negociuar me SHBA-në. Është gati të vazhdojë negociatat deri më 1 gusht.
Nëse nuk arrihet asnjë marrëveshje, BE-ja do të ndërmarrë të gjitha hapat e nevojshëm për të mbrojtur interesat e saj, duke përfshirë edhe kundërmasat.
Sa kanë përparuar negociatat?
Një draft deklarate e përbashkët BE-SHBA ishte në tryezë. Shumica e shteteve anëtare të BE-së ishin të gatshme në parim të pranonin nivelin e ri të tarifës bazë të SHBA-së, por me kusht që të ishte 10 përqind ose më i ulët.
BE-ja ishte gjithashtu e përgatitur të angazhohej për të zvogëluar deficitin tregtar, për shembull përmes rritjes së importeve të gazit natyror të lëngshëm (LNG) nga SHBA-ja. Por BE-ja e ka bërë të qartë se nuk do të ndryshojë rregullat e ekonomisë digjitale, të cilën Trump e ka kritikuar.
Ekonomistët gjermanë presin tërheqjen e vendimit
Ekonomistët Jens Zidekum dhe Moritz Schulerik besojnë se kërcënimi i Trump për tarifa prej 30 përqind mbi mallrat e BE-së ndoshta nuk është fjala e tij e fundit.
”Trump njihet për deklaratat e tij të forta që shpesh bëhen dhe më pas tërhiqen”, tha Zidekum për Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ).
“Nuk kam asnjë arsye të besoj se këtë herë do të jetë ndryshe”, shtoi një këshilltar i ministrit gjerman të Financave Lars Klingbeil (SPD).
Moritz Schulerik, president i Institutit Kiel për Ekonominë Botërore, i tha FAZ se beson që Trump të tërhiqet. Nëse kjo nuk ndodh, ekonomia gjermane mund të vuajë seriozisht.
“Vitin tjetër, prodhimi i brendshëm bruto do të ulte rritjen me 0.5 deri në 0.6 pikë përqindjeje”, vlerëson Schulerik. Megjithatë, falë programeve të shpenzimeve të zbatuara nga qeveria gjermane, kjo nuk do ta shtynte vendin në recesion.
Cili është vëllimi tregtar midis BE-së dhe SHBA-së?
Sipas Bashkimit Evropian: BE-ja dhe Shtetet e Bashkuara kanë marrëdhënien më të gjerë dypalëshe tregtare dhe investimesh në botë, si dhe ekonomitë më të lidhura ngushtë.
Së bashku, ato përbëjnë pothuajse 30% të tregtisë botërore të mallrave dhe shërbimeve dhe 43% të prodhimit ekonomik global.
BE-ja dhe SHBA-ja ishin partnerët më të rëndësishëm tregtarë në vitin 2024: tregtia e mallrave dhe shërbimeve arriti në rreth 1.7 trilion euro.
Eksportet kryesore të BE-së në SHBA përfshijnë produkte farmaceutike, makina, avionë, kimikate, instrumente mjekësore, si dhe verë dhe pije alkoolike.
A kanë vërtet SHBA-të një deficit me BE-në?
BE-ja kishte një suficit të konsiderueshëm prej rreth 198 miliardë eurosh në tregtinë e mallrave me SHBA-në në vitin 2024.
Janë eksportuar mallra me vlerë rreth 533 miliardë euro në SHBA, ndërsa u importuan nga SHBA mallra me vlerë prej rreth 335 miliardë euro – sipas të dhënave të fundit të Eurostat-it.
Megjithatë, në sektorin e shërbimeve, BE-ja ka një deficit tregtar me SHBA-në, kështu që suficiti i përgjithshëm tregtar i BE-së në mallra dhe shërbime ishte vetëm 50 miliardë euro.
”Kjo përfaqësonte më pak se tre përqind të tregtisë totale BE-SHBA”, thuhet në argumentin e Brukselit.
Pse kaq shumë tarifa?
Trump ka paralajmëruar tarifa edhe ndaj shumë vendeve të tjera. Me politikën e tij tarifore, Trump dëshiron të korrigjojë çekuilibrat e supozuara tregtare dhe të inkurajojë prodhim më të madh brenda Shteteve të Bashkuara.
Tarifat tashmë sjellin miliarda dollarë të ardhura për qeverinë amerikane. Sipas Departamentit të Thesarit të SHBA-së, deri në qershor të vitit aktual fiskal, të ardhurat nga tarifat kanë tejkaluar 100 miliardë dollarë.
Në qershor, të ardhurat nga tarifat arritën një rekord prej 27.2 miliardë dollarësh, njoftoi të premten Departamenti i Thesarit të SHBA-së.
Falë tarifave, të ardhurat totale të buxhetit në qershor u rritën me 13 përqind, duke arritur një rekord prej 526 miliardë dollarësh për atë muaj. Megjithatë, deficiti buxhetor për vitin aktual fiskal u rrit me pesë përqind dhe arrin në 1.337 trilion dollarë.
Ministria citon si arsye rritjen e shpenzimeve për kujdesin shëndetësor, sigurimet shoqërore, mbrojtjen dhe interesin mbi borxhin kombëtar.
Sekretari i Thesarit Scott Besant njoftoi më parë këtë javë se të ardhurat nga tarifat mund të rriten edhe më tej. Deri në fund të vitit 2025, kjo shumë mund të arrijë në 300 miliardë dollarë, tha ai. Por kjo do të kërkonte një zgjerim të konsiderueshëm dhe rritje të tarifave.
Trump më pas njoftoi se 1 gushti është afati për vendosjen e tarifave më të larta për mallrat nga pothuajse të gjithë partnerët tregtarë të Shteteve të Bashkuara. “Do të ketë shumë para”, tha presidenti./DW
