Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result
KONTAKT
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë
Opinion.al
Nuk ka rezultat
View All Result

Tërmeti më i fortë në histori

2022/08/31 at 8:34 PM
në Life Style, Te Fundit
Kohë leximi: 3 min
A A
Tërmeti më i fortë në histori

Arkeologët kanë gjetur prova të tërmetit më të madh të njohur në historinë e njerëzimit – një tërmet i fuqishëm me magnitudë 9.5 që shkaktoi një cunami 5000 milje (8000 kilometra) dhe detyroi njerëzit të braktisnin brigjet e afërta për 1000 vite, sipas një studimi të ri.


Tërmeti goditi vendin rreth 3,800 vite më parë në atë që tani është Kili verior. Cunami i mëvonshëm ishte aq i fuqishëm sa krijoi valë deri në 20 m. Deri më tani, tërmeti më i madh i regjistruar ndonjëherë ishte tërmeti Valdivia i vitit 1960, i cili goditi Kilin jugor me një magnitudë midis 9.4 dhe 9.6, duke vrarë deri në 6,000 njerëz dhe duke shkaktuar cunami në Oqeanin Paqësor.

“Shkencëtarët kishin menduar se nuk mund të kishte një ngjarje të atyre përmasave në veri të vendit,” tha bashkëautori i studimit James Goff, një gjeolog në Universitetin e Southampton në Angli.

Ashtu si tërmeti i Valdivisë, tërmeti i lashtë ishte një tërmet megatrosti, lloji më i fuqishëm i tërmetit në botë. Këta tërmete ndodhin kur një nga pllakat tektonike të Tokës zhytet nën një tjetër. Dy pllakat përfundimisht nuk lëvizin, por forcat që shkaktuan përplasjen e pllakave vazhdojnë të rriten.

Në këtë mënyrë krijohet aq shumë tendosje saqë pika e kontaktit midis pllakave shkëputet, duke krijuar një shkëputje gjigante dhe duke çliruar energji në formën e valëve sizmike shkatërruese, raporton abcneës.al.

Dëshmitë për tërmetin gjigant u gjetën në det- të tilla si gurë, guralecë dhe rërë vendase në rajonet bregdetare dhe shkëmbinj detarë, predha. Për të kuptuar më mirë se çfarë i dërgoi këto depozita kaq larg nga deti, studiuesit përdorën datimin me radiokarbon. Kjo metodë përfshin matjen e sasive të karbonit 14, një izotop karboni radioaktiv  i gjetur brenda një materiali për të përcaktuar moshën e tij.

Meqenëse karboni 14 është kudo në Tokë, depozitat e thithin lehtësisht atë ndërsa formohen. Gjysma e jetës së karbonit 14, ose koha që i duhet gjysmës së tij për t’u zbërthyer në mënyrë radioaktive, është 5730 vite, duke e bërë atë ideale për shkencëtarët që duan të dinë se çfarë ka ndodhur në 50,000 vitet e fundit të historisë.

Arkeologët kanë gjetur gjithashtu dëshmi të reja nga gërmimet.

“Popullsia lokale atje mbeti pa asgjë,” tha Goff. “Puna jonë arkeologjike zbuloi se një trazirë e madhe shoqërore u pasoi pasi komunitetet u zhvendosën në brendësi përtej kufijve të cunamit. Kaluan mbi 1000 vjet përpara se njerëzit të ktheheshin përsëri për të jetuar në bregdet, që është një kohë e gjatë duke pasur parasysh se ata mbështeteshin tek deti për tu ushqyer.”

Meqenëse ky është zbulimi më i vjetër i njohur në hemisferën jugore të një tërmeti dhe cunami që ka shkatërruar jetë njerëzish, studiuesit janë të ngazëllyer për të hetuar më tej rajonin.

Ata mendojnë se kërkimi i tyre mund të na informojë më mirë për rreziqet e mundshme të tërmeteve të ardhshme.

“Ndërsa kjo pati një ndikim të madh te njerëzit në Kili, ishujt e Paqësorit Jugor ishin të pabanuar kur u goditën nga cunami 3,800 vite më parë,” tha Goff. “Por ata janë të gjithë të populluar tani dhe shumë prej tyre janë destinacione turistike të njohura.

Pra, kur një ngjarje e tillë të ndodhë herën tjetër, pasojat mund të jenë katastrofike nëse nuk ne marrim mësimet e duhura nga ajo çfarë ndodhi.”



Ju sugjerojmë

Ndërron jetë analisti i njohur i çështjeve të Ballkanit, Janusz Bugajski
Aktualitet

Ndërron jetë analisti i njohur i çështjeve të Ballkanit, Janusz Bugajski

18 Tetor, 2025 10:32 pm
Izraeli bllokon pikën kufitare në Rafah: Hamasi të dorëzojë trupat e pengjeve
Bota

Izraeli bllokon pikën kufitare në Rafah: Hamasi të dorëzojë trupat e pengjeve

18 Tetor, 2025 9:41 pm
“Jo mbretër”/ Miliona amerikanë protestojnë kundër Trump, akuzohet për autoritarizëm
Te Fundit

“Jo mbretër”/ Miliona amerikanë protestojnë kundër Trump, akuzohet për autoritarizëm

18 Tetor, 2025 8:49 pm
SPAK mbyll hetimet për klanin “Çopja”,çon në gjyq 33 të pandehur, mes tyre Talo Çela
Kronikë

SPAK mbyll hetimet për klanin “Çopja”,çon në gjyq 33 të pandehur, mes tyre Talo Çela

18 Tetor, 2025 7:48 pm
Portugali/ Nuk do të ketë mbulime të fytyrës në ambiente publike për arsye fetare
Bota

Portugali/ Nuk do të ketë mbulime të fytyrës në ambiente publike për arsye fetare

18 Tetor, 2025 6:21 pm
Policë robotë në rrugë? Propozimi për qytetin e “pushtuar” nga krimi ngjall reagime
Life Style

Policë robotë në rrugë? Propozimi për qytetin e “pushtuar” nga krimi ngjall reagime

18 Tetor, 2025 5:00 pm
Takimi i Trump me Putin në Budapest? Leavitt-gazetarit: Mamaja jote e zgjodhi vendin
Bota

Takimi i Trump me Putin në Budapest? Leavitt-gazetarit: Mamaja jote e zgjodhi vendin

18 Tetor, 2025 4:08 pm
Hodhën sende të forta gjatë ndeshjes Partizani-Elbasani, policia procedon 3 të rinj
Kronikë

Polici bën sherr në lokal, kanos civilët me armën e shërbimit

18 Tetor, 2025 3:17 pm
I dënuar me 7 vjet burg për mashtrim, Trump fal republikanin George Santos
Bota

I dënuar me 7 vjet burg për mashtrim, Trump fal republikanin George Santos

18 Tetor, 2025 3:03 pm
Itali/ 23-vjeçari shqiptar vritet me thikë në parkingun e universitetit
Kronikë

Itali/ 23-vjeçari shqiptar vritet me thikë në parkingun e universitetit

18 Tetor, 2025 2:00 pm
Para
RedBird blen Milanin

RedBird blen Milanin

Ëndërrojnë që një ditë të takohen ose t’ua dinë varrin

Ëndërrojnë që një ditë të takohen ose t’ua dinë varrin

Google Play ndalon platformën e ish-presidentit amerikan Donald Trump

Google Play ndalon platformën e ish-presidentit amerikan Donald Trump
















TE FUNDIT

Ndërron jetë analisti i njohur i çështjeve të Ballkanit, Janusz Bugajski

Ndërron jetë analisti i njohur i çështjeve të Ballkanit, Janusz Bugajski
18 Tetor, 2025

Ndahet nga jeta në moshën 71-vjeçare analisti i njohur amerikan për çështje politike dhe njohës i mirë i zhvillimeve në...

Lexo më shumë

Izraeli bllokon pikën kufitare në Rafah: Hamasi të dorëzojë trupat e pengjeve

Izraeli bllokon pikën kufitare në Rafah: Hamasi të dorëzojë trupat e pengjeve
18 Tetor, 2025

Zyra e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu njoftoi këtë të shtunë se kalimi kufitar në Rafah do të mbetet i mbyllur...

Lexo më shumë

“Jo mbretër”/ Miliona amerikanë protestojnë kundër Trump, akuzohet për autoritarizëm

“Jo mbretër”/ Miliona amerikanë protestojnë kundër Trump, akuzohet për autoritarizëm
18 Tetor, 2025

Më shumë se 2,700 tubime janë duke u zhvilluar në qytetet kryesore të SHBA-së me moton “Jo mbretër” dhe ku...

Lexo më shumë

SPAK mbyll hetimet për klanin “Çopja”,çon në gjyq 33 të pandehur, mes tyre Talo Çela

SPAK mbyll hetimet për klanin “Çopja”,çon në gjyq 33 të pandehur, mes tyre Talo Çela
18 Tetor, 2025

Prokuroria e Posaçme ka mbyllur hetimet për klanin Çopja nga Elbasani, duke çuar për gjykim një dosje me 33 të...

Lexo më shumë
Opinion.al

Kategoritë

Kryesore

Aktualitet

Unë Shkruaj

Komente

Bota 

Sport 

Instabiz

Opinion Web Tv

Lifestyle

Galeri

Rreth Nesh

ON AIR: E hene – E marte – E merkure – 22:15 E ejnte – 21:00

OPINION nga Blendi Fevziu. Emisioni politik me i ndjekur dhe me i preferuar ne ekranet shqiptare.
“Opinion” vjen ne kater takime cdo jave – e hene, e marte, e merkure dhe takimi tradicional i te ejntes mbrema.
Cdo jave ne studion e Tv Klan, komente, analiza, debate, komente, intervista, personazhe, deshmi dhe fakte konkrete. Ngjarjet me te fundit dhe me te rendesishme ne jeten politike dhe sociale te vendit, me debatet, opinionet dhe analizat e te ftuarve ne studio.
Salloni i politikes dhe aktualitetit hap dyert 4 mbremje ne jave, per te degjuar opinionet e politikaneve dhe analisteve. Padron i shtepise, gazetari dhe analisti Blendi Fevziu.

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com

Nuk ka rezultat
View All Result
  • Hyrja
  • Kryesore
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Kronikë
    • Sociale
  • Unë shkruaj
  • Komente
  • Bota
  • Sport
  • InstaBIZ
  • OPINION WEB TV
    • Emisionet
    • U tha në Opinion
    • Si u Veshën
  • Life Style
    • Shëndeti
    • Jetë dhe Stil
    • Teknologji
    • Kulturë

Të gjitha të drejtat e rezervuara Opinion ©2025
Dev By Techzero1.com