Shtetet e Bashkuara kanë vendosur sanksione ndaj dhjetëra zyrtarëve dhe subjekteve iraniane të akuzuar për përfshirje në “shtypjen e dhunshme” të protestave antiqeveritare që pasuan vdekjen e Mahsa Amini në paraburgimin policor në Teheran vitin e kaluar.
Sanksionet, të cilat synonin zyrtarët e lartë të sigurisë dhe mediat e lidhura me shtetin, erdhën pasi SHBA dhe Irani pritet të shkëmbejnë të burgosur që në fillim të javës së ardhshme, si pjesë e një marrëveshjeje të sapo shpallur.
Dënimet e SHBA përkojnë gjithashtu me përvjetorin e parë të vdekjes së Amini, një gruaje kurde 22-vjeçare e cila u arrestua nga policia iraniane për shkelje të kodit konservator të veshjes së vendit. Incidenti shkaktoi demonstrata disajavore në të gjithë Iranin që u ndeshën me një goditje e ashpër nga forcat e sigurisë. Irani ka mohuar se Amini është rrahur ose keqtrajtuar në paraburgim.
“Ndërsa po i afrohemi një viti nga vdekja tragjike dhe e pakuptimtë e Mahsa Amini në paraburgimin e të ashtuquajturës “Policia e Moralit” të Iranit, ne kujtojmë se lëvizja e burrave dhe grave në të gjithë Iranin … u përball me dhunë të tmerrshme,” tha zyrtari i Thesarit të SHBA-së, Brian Nelson.
Ai shtoi se sanksionet u vendosën në koordinim me aleatët perëndimorë të Uashingtonit, duke përfshirë Kanadanë dhe Mbretërinë e Bashkuar.
Presidenti i SHBA Joe Biden gjithashtu i bëri homazhe Amini të premten, duke thënë se ajo frymëzoi një “lëvizje historike” të njerëzve që kërkonin barazi gjinore dhe respekt për të drejtat e njeriut në Iran dhe në mbarë botën.
“Përballë shtypjes dhe dhunës së vazhdueshme, qytetarët e Iranit mbeten të përkushtuar ndaj kësaj lëvizjeje dhe luftës së tyre për një të ardhme të lirë dhe demokratike”, tha Biden në një deklaratë.
Sanksionet ngrijnë asetet e firmave dhe individëve në SHBA dhe kufizojnë institucionet financiare në mbarë botën që të bëjnë biznes me ta.
Lëvizja e administratës Biden sinjalizon gjithashtu se SHBA do të vazhdojë me politikën e saj të sanksioneve kundër Iranit, pavarësisht nga marrëveshja e afërt e shkëmbimit të të burgosurve.
Marrëveshja do të bëjë që Irani të lirojë pesë shtetas të burgosur amerikanë në këmbim që Uashingtoni t’i lejojë Teheranit të aksesojë 6 miliardë dollarë në fondet iraniane të ngrira në Korenë e Jugut nën sanksionet e SHBA-së për qëllime humanitare. SHBA do të lirojë gjithashtu pesë iranianë nga burgjet amerikane.
Marrëveshja është përballur me kritika në rritje nga ligjvënësit republikanë, të cilët kanë akuzuar administratën Biden se i ka dhënë Iranit 6 miliardë dollarë.
Megjithatë, zyrtarët amerikanë kanë theksuar se fondet janë të vetë Iranit, duke thënë se politikat e Uashingtonit ndaj Teheranit nuk do të ndryshojnë.