Vendimi i presidentit amerikan, Donald Trump, për të vendosur tarifa reciproke ndaj të gjitha vendeve, ka nxitur reagime në mbarë botën, teksa shtetet kanë shprehur frikën për rritjen e çmimeve, teksa disa vende kanë paralajmëruar për kundërmasa.
SHBA-ja vendosi një tarifë bazë prej 10 për qind për importet ndaj të gjitha vendeve të botës, përfshirë nga Kosova, si dhe tarifa më të larta për dhjetëra vende që kanë suficit tregtar me SHBA-në.
Bashkimi Evropian reagoi ndaj vendimit të Trumpit, duke thënë se është i gatshëm të përgjigjet ndaj tarifave të reja amerikane.
Por, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen i bëri thirrje presidentit amerikan që t’i adresojë shqetësimet e tij përmes dialogut.
“Më vjen keq për këtë zgjedhje”, tha von der Leyen. “Duket se nuk ka asnjë rregull në këtë kaos. Asnjë rrugë e qartë përmes kompleksitetit dhe kaosit që po krijohet, teksa të gjithë partnerët tregtarë të SHBA-së po goditen”.
Ajo shtoi se BE-ja është “e gatshme të përgjigjet”.
“Ne tani po përgatitemi për kundërmasa të mëtejme për të mbrojtur interesat tona dhe bizneset tona nëse negociatat dështojnë”, tha ajo.
BE-ja u godit me 20 për qind tarifa nga SHBA-ja. Paraprakisht, Trump kishte vendosur tarifa ndaj importeve të çelikut dhe aluminit të BE-së, por edhe automjeteve dhe pjesëve për automjete.
Blloku, megjithatë, ka kërkuar që të zgjidhë shqetësimet tregtare të Trumpit përmes dialogut dhe von der Leyen sërish më 3 prill e la të hapur derën e dialogut.
“Ka një rrugë alternative. Nuk është vonë për të adresuar këto shqetësime përmes negociatave”, tha ajo.
Sipas zyrtares së lartë evropiane, tarifat e reja do të prekin konsumatorët në mbarë botën.
“Do të ndihet menjëherë. Miliona qytetarë do të përballen me çmime më të larta të produkteve ushqimore. Ilaçet do të kushtojnë më shumë, sikurse edhe transporti. Inflacioni do të rritet”, paralajmëroi ajo.
Për shkak të vendimit të Trumpit, presidenti i Francës, Emmanuel Macron, do të takohet të enjten me përfaqësuesit e sektorëve francezë “të prekur nga tarifat” amerikane, bëri të ditur Pallati Elize.
Tarifat kanë prekur edhe Mbretërinë e Bashkuar, aleatin e Uashingtonit. Londra tha se shpreson që të arrijë një marrëveshje tregtare me Uashingtonin. Por, sekretari për biznes i Mbretërisë së Bashkuar, Jonathan Reynolds, paralajmëroi shteti i tij ka “një sërë mjetesh në dispozicion dhe ne nuk do të hezitojmë të veprojmë”.
Italia, ndërkaq, kritikoi vendimin amerikan për tarifa, duke i kërkuar BE-së që të arrijnë një marrëveshje, pasi tha se një luftë tregtare “do ta dobësonte Perëndimin”.
“Vendosja e tarifave nga SHBA-ja ndaj BE-së është një masë që unë e vlerësoj të gabuar dhe nuk është në interesin e asnjërës palë”, tha kryeministrja italiane, Giorgia Meloni.
Shoqata gjermane e Industrisë së Automobilave, po ashtu ka kritikuar tarifat duke thënë se do të krijojnë “vetëm humbje”. Ndërkaq, industria gjermane e kimikateve, që e ka SHBA-në tregun më të madh të eksporteve, kërkoi qetësi, duke theksuar se “një përshkallëzim vetëm se do të përkeqësonte dëmin”.
Kina po ashtu u zotua për “kundërshtim të fuqishëm” të tarifave amerikane ndaj eksporteve të saj dhe tha se do të ndërmarrë “kundërmasa për të ruajtur të drejtat dhe interesat tona”.
Ministria kineze e Tregtisë tha se tarifat e reja amerikane “nuk janë në përputhje me rregullat ndërkombëtare të tregtisë dhe seriozisht dëmtojnë të drejtat legjitime dhe interesat e palëve të rëndësishme”.
Pekini, që u godit me një tarifë prej 34 për qind, i bëri thirrje Uashingtonit “të shfuqizojë menjëherë” vendimin për tarifat, duke paralajmëruar se ato “vënë në rrezik zhvillimin ekonomik global” dhe dëmtojnë interesat amerikane dhe zinxhirët ndërkombëtar të furnizimeve.
Kanadaja, shtet fqinj i SHBA-së, tha se tarifat amerikane do të “ndryshojnë krejtësisht sistemin tregtar botëror”.
“Ne do t’iu kundërvihemi këtyre tarifave me kundërmasa. Ne do të mbrojmë punëtorët tanë”, tha kryeministri Mark Carney, i cili edhe më herët është zotuar se do t’i përgjigjet SHBA-së ndaj tarifave të mëhershme nga Uashingtoni.
Japonia, ndërkaq, tha se vendimi i Trumpit “është për keqardhje”, duke shtuar se tarifat e reja mund të zhbëjnë marrëveshjen tregtare që kanë dy shtetet.
Firmat japoneze janë investitorët më të mëdhenj në SHBA, por Tokio ka dështuar që të përjashtohet nga vendimi i Trumpit për tarifa, teksa Japonia u godit me 24 për qind tarifë.
“E kam përcjell mesazhin se tarifat e vendosura nga SHBA-ja janë për keqardhje, dhe sërish i bëj thirrje Uashingtonit që të mos i aplikojë këto masa ndaj Japonisë”, tha ministri për Tregti dhe Industri i Japonisë, Yoji Muto.
Ai shtoi se ka folur me sekretarin amerikan të Tregtisë, Howard Lutnick, para se Trump të vendoste tarifa ndaj shteteve, përfshirë edhe ndaj shtetit aleat, Japonisë.
Ministri japonez tha se i ka shpjeguar Lutnickut se si tarifat amerikane do të ndikojnë në ekonominë e SHBA-së “duke minuar kapacitetin e kompanive japoneze për të investuar”. Ndërkaq, një zëdhënës i Qeverisë japoneze tha se masat e SHBA-së mund të mos jenë në përputhje me rregullat e Organizatës Botërore të Tregtisë.
Tajvani, ndërkaq, i ka cilësuar si “të paarsyeshme” tarifat e SHBA-së, duke thënë se Qeveria në Taipei synon që të zhvillojë negociata me Uashingtonin.
Ishulli vetëqeverisës i Tajvanit, përveç me tarifën bazë, është goditur me 32 për qind tarifë.
Çipat gjysmëpërçues, sektor ku Tajvani donimon dhe që kanë qenë burim tensionesh mes Uashingtonit dhe Taipeit, janë përjashtuar nga tarifat. Megjithatë, analistët kanë paralajmëruar se tarifat ndaj komponentëve të tjerë do të kenë ndikim edhe në industrinë e çipave.
Tajvani më 2024 kishte suficit tregtar me SHBA-në në vlerë prej 73.9 miliardë dollarësh, duke e bërë atë vendin e shtatë me suficitin më të lartë tregtar.
Për t’u mbrojtur nga ndikimi i tarifave amerikane, Tajlanda, ndërkaq tha se ka “një plan të fuqishëm”, por nga Qeveria tajlandeze thanë se shpresojnë që të negociojnë me Uashingtonin për uljen e tarifave.
Shtetet në Azinë Juglindore kanë nivel të lartë të suficitit tregtar me SHBA-në dhe janë goditur me tarifa të larta nga Uashingtoni.
Më 2 prill, presidenti amerikan, Donald Trump, shpalli emergjencë ekonomike kombëtare për t’i zbatuar tarifat, të cilat pritet të prodhojnë qindra miliarda dollarë të ardhura vjetore.
Ai ka premtuar se vendet e punës në fabrika do të kthehen në SHBA si rrjedhojë e këtyre tarifave, por politikat e tij rrezikojnë ngadalësim të papritur ekonomik pasi konsumatorët dhe bizneset mund të përballen me rritje të mëdha të çmimeve për automjetet, rrobat dhe mallra të tjera./REL
