Ishte shumë e bukur për të qenë e vërtetë. Sipas studimeve të hershme, lumturia thuhej se ndikon në zgjatjen e jetës së njerëzve. Mirëpo, sado e çuditshme, një studim me bazë të gjerë, bërë së fundmi, na tregon se nuk është domosdoshmërish kështu lumturia-palumturia. Ka rezultate studimore që çojnë drejt një relacioni më të shtensionuar, shoqëruar nga mendimi: A e kam ditur unë me kohë këtë punë ose të paktën a e kem ndier?
Në kategorinë në fjalë zë vend edhe teza e përhapur gjerësisht, se njerëzit jetojnë më gjatë kur ata janë të lumtur. Të qenët jo të lumtur, stresi dhe ndjenja se nuk mund ta formësosh dot vetë jetën tënde, sipas tyre, shiheshin si faktorë për shkurtimin e jetës.
Mirëpo një ekip kërkuesish në revistën e specializuar “The Lancet”, duket se e kanë hedhur poshtë këtë tezë, të kthyer pa dyshim në një aksiomë të vërtetë, shkak-pasojë: ajo të paktën, sipas tyre, nuk qëndron për gratë. Shkencëtarët thonë se në kërkimet e mëparshme, shkaku dhe pasojat nuk ishin trajtuar në mënyrë shumë logjike.
Sipas atyre studimeve, thuhej se lidhja mes tyre mund të shpjegohej tërësisht me faktin se njerëzit e sëmurë dhe ata me zakone të pashëndetshme, ishin shpesh më të palumtur dhe se vdisnin edhe më herët.
“Sëmundja e bën njeriun të palumtur. Por palumturia vetëm nuk e sëmur njeriun”, thotë autorja kryesore e studimit, Bette Liu, nga Universiteti i Uellsit të Ri të Jugut, në Australi.
Ato nuk kishin mundur të dëshmonin dot ndonjë ndikim direkt të palumturisë apo stresit në studimin e tyre dhjetëvjeçar, në vdekshmërinë e më shumë se 700 000 grave. 30 000 e pjesëmarrësve në test kishin vdekur ndërkaq gjatë kësaj kohe.
Palumturia apo stili i pashëndetshëm i jetesës?
Në studim, sidoqoftë, tregohet se gratë e palumtura pinin më shpesh duhan dhe alkool. Por se cila del më shumë në pah – palumturia apo hedhja drejt gotës së alkoolit e paketës së cigareve – kësaj, studimi në fjalë nuk mundi dot t’i përgjigjej.
Veç kësaj, gratë e palumtura ushtronin më pak sport, flinin më keq dhe jetonin më rrallë me një partner të vetëm. Por para së gjithash, ata dilnin keq me shëndetin.
Liu dhe kolegët e saj, për këtë arsye po shihnin ndër të tjera vetëm grupin e atyre grave që e vlerësonin shëndetin e tyre në fillim të studimit, si të mirë: në këtë rast, pritshmëria për jetën nuk bënte ndonjë diferencë, nëse ata kategorizoheshin si “të lumtur” apo “të palumtur”.
Ndër gratë që e vlerësonin shëndetin e tyre si të keq, lidhja mes tyre ishte madje e anasjelltë: të palumturit kishin një pritshmëri më të mirë për jetën.
Dhe si ka mundësi të jetë kështu? Kërkuesit pohojnë se kjo lidhet me një deformacion. Kush dilte se ishte i palumtur, kishte si tendencë më shumë të mos ndihej i shëndetshëm. Ndër të sëmurët e palumtur, ata tentojnë më shumë drejt të shëndetshmëve – që pastaj sigurisht se kishin një pritshmëri më të lartë për jetën.
Ndryshim mes sekseve
Në një koment shoqërues mbi studimin, botuar në “Lancet”, Philipe de Souto Barreto dhe Yves Rolland, nga Universiteti i Tuluzës, dëshmojnë se lidhja mes lumturisë dhe vdekshmërisë, ndoshta është e ndryshme në sekse të ndryshme dhe se efekti te burrat kësisoj duhet të jetë dukshëm më i madh.
Këtë, sipas pikëpamjes së tyre, e dëshmon ndër të tjera edhe një studim me bazë shumë të gjerë nga Japonia.
Lumturia, të paktën te gratë britanike, nuk ta zgjat jetën. Sidoqoftë, sugjeron studimi, askënd s’duhet ta mbërthejë dëshpërimi prej këtyre pohimeve, pasi gjithkush mund ta besojë si të dojë atë që deri më tani ka qarkulluar jo thjesht si një mit. /gazetashqip/
