Në Janar 2023 emisioni “Stop” në Tv Klan ka ngritur alarmin për restaurimin e Kishës së Shën Mëhillit në Voskopojë.
Veçantia e Voskopojës janë kishat, por nga 22 të dikurshme, sot vetëm 8 janë funksionale. Për këtë problematikë, “Stop” shkoi në Drejtorinë e Kulturës Kombtare Korçë dhe komunikoi me drejtorin Edvis Koki i cili tha se projekti është miratuar, por është në fazë prokurimi nga Fondi Shqiptar i Zhvillimit.
Drejtori tha në Janar se brenda muajit Mars do të niste procesi i restaurimit të këtyre objekteve.
Edvis Koki: Është referuar dhe nga ana jonë përsa i përket problematikës. Është listuar tek objektet e listës së riskut, të cilat janë objekte, që kanë nevoja prioritare për të ndërhyrë dhe së bashku me tre objekte të tjera në Voskopojë dhe në Vithkuq. Në dijeninë time, është në fazë prokurimi, sepse prokurimi është bërë nga një ent tjetër, është bërë nga Fondi Shqiptar i Zhvillimit nëpërmjet BEZH-it dhe shumë shpejt, besoj është ende në fazën e prokurimit sipas legjislacionit shqiptar. Besoj, që brenda muajit mars mund të nisi procesi i restaurimit të këtyre objekteve, të cilat i përkasin dhe rrugëve të besimit.
Sipas informacioneve të “Stop” rindërtimi i kishës do të kërkonte një fond prej 3 milionë Lekësh të reja. Në fakt ekzistojnë programet e rijetëzimit për banesat monument kulture, por sipas drejtoreshës së komanduar është hapur tani thirrja e dytë është për persona dhe individë që janë për pjesë banesash private.
Drejtoresha e komanduar: Nëse punëtorët mund të hipin, tani në këtë kohë nuk mund të ndërhyhet dhe të hapet çatia në një periudhë që është duke rënë borë dhe shi. Sjell probleme më të mëdha hapja e çatisë në këtë periudhë. Në periudhën e Prillit është parashikuar.
Bonusi i rijetëzimit, nëse e keni fjalën për projektet e bonusit të rijetëzimit që është hapur tani thirrja e dytë është për persona dhe individë që janë për pjesë banesash, që do të thotë se janë banesa private. Ne kemi një fond mirëmbajtjeje që është 8 milionë Lekë të vjetra dhe parashikojmë që të kemi dy qarqe, Korçën dhe Elbasanin dhe për të gjitha këto objekte. Janë rreth 170 në Korçë dhe 160 në Elbasan e për të gjitha këto objekte, supozohet që ët ketë fond mirëmbajtjeje.
Për restaurimin e kësaj kishe 300 vjeçare nuk ka fond dhe institucionet detyrohen të kërkojnë fond nga donatorë të huaj. Përpara 5 vitesh, në 2017-ën, ish-Ministrja e Kulturës, Mirela Kumbaro, tha se kishat e Voskopojës do të shpëtonin nga degradimi pasi do të përfshiheshin në projektin e rindërtimit me vlerë 12 milionë Lekë të reja. Por as në këtë projekt nuk u përfshi kisha e Shën Mëhillit.
Mirela Kumbaro në 2017-ën: Me një ndërhyrje me 12 milionë Lekë të reja, mund të themi pa frikë që i kemi nxjerrë të dyja këto kisha nga rreziku, nga çarja, nga lagështia shumë e rënduar, dhe e akumuluar ndër dekada. Ne e kemi nisur strategji që përkon me Rilindjen Urbane, por tashmë në këtë mandat të dytë do të shkojë drejt asaj që ne e kemi quajtur Rilindja Rurale. Na duhet të pranojmë që mosndërhyrja për periudha shumë të gjata, dekada të tëra në strukturat e kishave, ka sjellë lagështi dhe amortizim të pikturave murale, të cilat do të jenë pjesë e fazës së dytë të ndërhyrjes.
Nga Drejtoria e Kulturës Kombëtare thonë se në këtë fond kanë qenë të përfshira vetëm 4 kisha.
“Stop” komunikoi sërish me drejtoreshën e komanduar dhe ajo tha se ishte vazhdimisht në monitorim, por problematika është ende ekzistente.
Drejtoresha e komanduar: Ne kemi nisur në fakt 3 shkresa Fondit Shqiptar të Zhvillimit për këtë pjesë, por nuk kemi një përgjigje zyrtare.
Gazetarja: Ju më keni thënë që nga fundi i Marsit fillojnë punimet për shkak të kohës. Nga e keni marrë këtë informacion?
Drejtoresha e komanduar: Sepse ka qenë pjesa e procedurës që kishte nisur dhe ishte një parashikim. Drejtoria jonë kishte si detyrë hartimin e projektit dhe inspektimin e vazhdueshëm të objektit. Gjendja vazhdon akoma e njëjtë. Ne kemi mbajtur pocesverbalet për objektin. Kemi vënë në diejni dhe insitutin gjatë gjithë kësaj kohe. Është një shqetësim shumë i madh dhe për ne./ Tv Klan
