Shqipëria është kthyer në prodhuesen më të madhe të kanabisit në Evropë. Bima përshkruhet si “ari i gjelbër” për kultivuesit e varfër. Në një vend të varfër si Shqipëria, kanabisi është një industri multimiliardere.
Në një fshat të vogël në veri të Tiranës, gjendet një shtëpi e ndërtuar me tulla. Gjendet e vetme dhe duket e braktisur. Ajo nuk është në fakt. Aroma e rëndë që del nga njëra prej dhomave zbulon funksionin e saj aktual: prodhimin e kanabisit. Brenda, më shumë se gjysma e dyshemesë është e mbuluar me drogë të tharë.
“Ka rreth 20 kg këtu”, thotë burri që i ka mbledhur. Një djalosh i ri, në të 20- tat, i veshur me xhinse të ngushta, bluzë dhe atlete. Ai është një nga shumtit që fiton para nga kanabisi.
Në Shqipëri, një kilogram e kësaj droge të paligjshme shitet për 100 deri në 200 euro (85 £ deri në 170 £). Në Itali rreth 1,500 euro. Shumica e kanabisit të vendit trafikohet jashtë, në veri përmes Malit të Zi, në jug për në Greqi, ose në perëndim përtej Adriatikut në Itali. Nuk ka treg serioz në Shqipëri. Një burim e vlerëson industrinë e paligjshme me fitim rreth pesë miliardë euro (£ 4.25bn) në vit, rreth gjysma e PBB (Prodhimit të Brendshëm Bruto) të Shqipërisë.
20 kg e kanabisit me erë kundërmuese nuk tregon të gjithë sasinë e mbledhur nga 20-vjeçari.
“Kam prodhuar 350 kg. Këtë vit pothuajse çdo shtëpi në fshat rriti dhe kultivoi kanabis, janë prodhuar disa ton janë prodhuar vetëm në këtë komunitet”. thotë ai.
Ky njeri punëson 15 njerëz për të mbledhur dhe për procesin dhe ka punësuar roje të armatosura për të mbrojtur të mbjellat e tij. Ai thotë se ai është udhëheqësi, por ai me shumë mundësi është pjesë e një rrjeti më të gjerë. Pra, nëse e gjithë kjo është e vërtetë dhe të gjithë e kanë mbjellë pse nuk ka pasur kontrolle të policisë?
“I paguaj policisë 20%. Të gjithë duhet të paguajnë. Nëse nuk i paguajmë ata na fusin në burg”, thotë ai.
Më pas, ai fillon të shfaqë anën e mbyllur dhe mbrojtëse.
“Ky është mallkimi ynë, nuk ka punë dhe as para këtu. Nuk mund të bësh para me asnjë punë tjetër. E di se kjo që po bëj nuk është diçka e mirë, por nuk ka mënyrë tjetër”, shton ai.
Për dekada me radhë shqiptarët kanë jetuar nën një regjim ndëshkues e të mbyllur. Pas rënies së komunizmit, erdhi një periudhë e shënuar nga trazirat civile dhe rritja e shpejtë e krimit të organizuar. 25 vite më vonë, papunësia vazhdon të jetë ende e lartë dhe korrupsioni i përhapur. Këto janë kushtet që nisën lulëzimin e tregtisë së kanabisit.
Qeveria ka pasur disa suksese në luftën e saj kundër industrisë së paligjshme.
Thuhet se më shumë se 2 milionë bimë kanabis janë shkatërruar gjatë këtij viti dhe tani që sezoni i rritjes përfundoi, policia është përqendruar në konfiskimin e drogës që është përgatitur për trafikimin jashtë Shqipërisë.
Disa nga konfiskimet e kapura kanë qenë në sasi të mëdha.
Në një magazinë të madhe në qytetin e Rrëshenit, të futur në ultësirën e maleve në veri të Tiranës, pas procesit të tharjes, kanabisi është lënë në dyshemenë e betonit. Përqark mund të shihen thasë plot dhe derdhet jashtë dyerve të hapura të pasme të një furgoni tranzit.
Në mes të këtij deti bimësh narkotike, Agron Cullhaj, një oficer policie, i cili e mban kapelën e ulur shumë, syzet në fund të hundës dhe armën në brez, e përshkruan si sasinë më të madhe të gjendur ndonjëherë në këtë zonë.
Nëse krahasoni shifrat për vitin 2015 dhe 2016, zbulohet një rritje 5-fish në zonën e kultivuar me kanabis.
Në këtë vend ka më shumë se 4 ton kanabis, me një vlerë rruge në Itali, 6 milionë euro (5 milion £).
“Kur u zotova me këtë detyrë vitin 2013, fillova të planifikoja aksione kundër kultivimit të paligjshëm të kanabisit”, thotë Saimir Tahiri, ministri i punëve të brendshme në Shqipëri.
Në misionin e tyre për të shpëtuar Shqipërinë nga kanabisi, qeveria ka patur mbështetjen e italianëve. Gjendet në statistikat e politikanëve shqiptarë që Guardia di Finanza ka paguar për mbikëqyrjen ajrore për të identifikuar plantacionet.
“Nga 2013 në 2016, shifrat tregojnë një rënie prej më shumë se 30% në zonat e Shqipërisë të kultivuara me kanabis. Kjo do të thotë që ne jemi në rrugë të drejtë”, thotë Tahiri.
Ulja me 30% ndodhi kryesisht për shkak të një operacioni të policisë në vitin 2014 ku u shkatërrua industria e kanabisit e ngulitur mirë në Lazarat, një fshat jugor famëkeq si kryeqyteti i drogës në Evropë. Forcat speciale dhe automjetet e blinduara shkatërruan mijëra bimë dhe kapën shumë ton kanabis.
Reporter për BBC: Linda Pressly. Përktheu dhe përshtati: tvklan.al