Kleina Kasanai-Deri në vërtetësinë e Ajnshtajn, koha perceptohej si një vlerë absolute, e cila rrjedh njëtrajtësisht. Por teoria e tij e relativitetit deklaroi se koha dhe hapësira nuk janë aq konstante sa do të sugjeronte jeta e përditshme. E pikërisht, refleksionet e mia të këtyre ditëve nuk lidhen as me metafizikë dhe as me teori të vërtetuara ose jo, por me përjetime të gjithësecilit për relativitetin e kohës dhe efektin e saj në jetët tona.
Ditë të kobshme si ajo e 26 nëntorit, na bëjnë të mendojmë se jemi të pazotë në parashikimin se cilat momente do të kenë vertët vlerë e rëndësi në një kohë më të vonë. Vetëm pasi ndodh dicka e keqe, ne jemi në gjendje të shohim rëndësinë e ngjarjeve të caktuara, njërëzve që kemi zgjedhur ose jo t’i kemi pjesë të jetëve tona dhe të gjesteve e veprimeve që kemi përcjellë. Për mendjen tonë të ngathët e për shpirtin tonë shpesh herë egoist, reflektimi vjen tepër vonë. Vjen atëherë, kur kohën e shkuar nuk kemi mudësi ta kthejmë pas e ta bëjmë edhe njëhërë të tashmen ose ndoshta të ardhmen ë afërt. E pikërisht në momente të vështira si këto të këtyre ditëve, vërtëtojmë se koha është relative, ndoshta e shpejtë për mua, ndoshta tepër e gjatë për dikë tjetër. Për dikë ajo nxiton, për të tjerë ajo ka ndalur.
Kam dashur që këto ditë të kalojnë shpejt, të harrohen e të mos kishin ekzistuar për askënd e në të njëjtin moment, për dikë tjetër në Durrës, Thumanë, Lezhë apo gjetkë do duhej që koha të kish ndalur ne frymëmarrjet e të afërmvë të humbur, në buzëqeshjet e femijëve të tyre ose të kish ndalur pikërisht në 26 nëntor, në 03:50. Për disa të tjerë, koha është tepër e gjatë kur nuk merr asnjë lajm, e rëndë kur nuk ke pranë të dashurit e zemrës dhe për një pjesë tjetër koha kthehet në të parceptueshme me mungesën e njerëzve të dashur. Ja pra, sa relative dhe e ndryshme paraqitet koha për shumë prej nesh.
Por ky relativitet, i përjetuar në mënyra të ndryshme, na bashkon vetëm në disa dhurata të shenjta të vetë jetës si shëndëti i plotë dhe të jetuarit. Na bashkon edhe nëpërmjet vlerave të ҫmuara si ajo e familjes së shtrenjtë, miqve të dashur dhe momenteve me vlerë, që ndoshta dikur mund të jenë dukur pa shumë kuptim por që rrjedha jo e njëtrajtshme e kohës bën që të na mungojnë.
E meqënëse dua të citoj Ajnshtajn dhe thënien e tij “Koha është relative; vlera e saj e vetme varet nga ajo që ne bëjmë ndërsa ajo po kalon”, i them vetes por jo vetëm : “Jepeni vetveten dhe gjithë besimin tuaj ndaj vetë jetës, shëndetit, dashurisë pa kushte, njerëzve të mirë dhe me zemër të artë, momenteve domethënëse, mbështetjes dhe vëmendjes së pakursyer”, pasi koha do të vijojë të mbetet relative.
