Pas protestave disaditore në vendin tonë për vrasjen e 25-vjeçarit Klodian Rasha nga një efektiv policie, ka reaguar Këshilli i Evropës.
Komisionerja e Këshillit të Evropës për të Drejtat e Njeriut, Dunja Mijatović shprehet se duhet parandaluar dhuna policore dhe të mbështetet e drejta për lirinë e tubimit paqësor.
“Autoritetet shqiptare duhet të tregojnë përmbajtje në demonstratat e policisë dhe të sigurojnë hetime të hollësishme, të pavarura dhe efektive për të gjitha pretendimet e përdorimit të tepruar të forcës. Përdorimi joproporcional i forcës është raportuar gjithashtu në lidhje me demonstratat e tjera që u zhvilluan në Shqipëri në fillim të këtij viti”, tha ajo.
“Përgjigja ndaj pandemisë COVID-19 nuk u jep autoriteteve të drejtën për të përdorur forcën”, thotë Komisionerja. Në këtë kontekst, ajo vë në dukje përdorimin e gazit lotsjellës dhe mjete të tjera të fuqishme që kanë çuar në plagosjen e disa protestuesve dhe ndalime në shkallë të gjerë, përfshirë fëmijët.
“Ndërsa e drejta për mbledhje paqësore mund të kufizohet për të mbrojtur shëndetin publik, autoritetet duhet të mbështesin parimet e domosdoshmërisë dhe proporcionalitetit në të gjitha rrethanat. Prandaj, shpërndarja e demonstratave për të vetmen arsye se ato shkelin rregullat e bllokimit, pa marrë në konsideratë masa më pak kufizuese, duhet të shmangen.
Policia duhet gjithashtu të bëjë dallimin midis individëve të përfshirë në dhunë dhe atyre që demonstrojnë në mënyrë paqësore dhe të përmbahen nga përdorimi i rëndë ose pa kriter i forcës. Për më tepër, çdo ndalim i fëmijëve duhet të kryhet vetëm si një masë e fundit dhe duhet të respektojë plotësisht të drejtat e tyre procedurale, duke përfshirë të drejtën për t’u pyetur vetëm në prani të një avokati ose njërit prej prindërve ose kujdestarëve të tyre”.
Komisionerja rithekson që qetësimi i situatës duhet të bazohet në komunikim dhe bashkëpunim me organizatorët dhe pjesëmarrësit në demonstrata dhe duhet të synojë në de-përshkallëzimin e tensioneve. “Është thelbësore të sigurohet që oficerët e policisë që veprojnë në kontekstin e demonstratave të marrin trajnim të specializuar në menaxhimin e negociuar të asambleve dhe përdorimin proporcional të forcës”.
Autoritetet duhet në çdo kohë të demonstrojnë tolerancë zero ndaj zyrtarëve të zbatimit të ligjit të përfshirë në përdorimin e tepruar të forcës, të cilët duhet të identifikohen, të sillen para drejtësisë dhe të sanksionohen në përputhje me praktikën gjyqësore përkatëse të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut dhe Udhëzimet për Çrrënjosjen e Mosndëshkimi për shkeljet serioze të të drejtave të njeriut miratuar nga Komiteti i Ministrave i Këshillit të Evropës në 2011. Për më tepër, personat që pretendojnë të jenë viktima të sjelljes së keqe të policisë duhet të jenë në gjendje të paraqesin një ankesë për të marrë dëmshpërblim.
Duke vënë në dukje se shumica e personave të ndaluar janë liruar, Komisionerja u bën thirrje autoriteteve të shpejtojnë lirimin e çdo protestuesi paqësor të mbetur që mund të jetë akoma në paraburgim.
Së fundmi, Komisionerja është e shqetësuar për ndalimin dhe sulmet e pretenduara ndaj disa gazetarëve që mbulojnë demonstratat. “Sulmet ndaj gazetarëve përbëjnë një shkelje serioze të lirisë së shtypit dhe të drejtës për t’u informuar. Autoritetet duhet të sigurojnë që gazetarët mund të vazhdojnë të informojnë qytetarët pa frikë nga kërcënimet ose aktet e dhunës ”.
