Presidenti Erdogan meriton të humbasë më 24 qershor. Në mungesë të kësaj, votuesit duhet të zgjedhin së paku një parlament që mund ta kontrollojë atë.
Çfarë duhet të bëjë një President për të shkatërruar besimin e turqve?
Duke helmuar marrëdhëniet me Evropën dhe Amerikën, duke burgosur me dhjetëra mijëra njerëz të pafajshëm, duke zhuritur shtypin, duke rindezur një luftë civile dhe duke u sfiduar kushtetutën për të fituar kompetencat e një sulltani, me siguri të gjitha këto duhet të jenë të mjaftueshme pwr tw shkatërruar besimin e njw populli. E pra Rexhep Tajip Erdogan i ka bërë të gjitha këto dhe më shumë në vitet e fundit. Kur votuesit të hedhin votat e tyre në zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare më 24 qershor, ata duhet t’i tregojnë Erdogan derën e pallatit të tij të madh në Ankara.
Ka pasur shumë për të admiruar tek Erdogan, kur Partia e tij për Drejtësi dhe Zhvillim (AK) mori pushtetin më parë në vitin 2002. Ai tregoi se një parti islamike mund të qeverisë me moderim; gratë në Turqi janë të lira të veshin atë që u pëlqen. Ekonomia ka lulëzuar. PBB-ja është më shumë se e dyfishuar, dhe rezultatet e investimeve, përsa i përket rrugëve, urave dhe mbi të gjitha banesave të shumta dhe të lira, janë të dukeshme dhe pozitive. Po ashtu ushtria u vu në patronazh të shtetit dhe pati një lloj zbutje, të drejtat e gjuhës kurde u pranuan dhe bisedimet e pranimit për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian filluan në 2005.
Por së fundmi, duke dashur të shtrijë pushtetin e tij në të gjitha anët, Erdogan, po ndryshon arritjet e tij. Normat e ulëta të interesit kanë shkaktuar një rënie në liri (poshtë 55% në katër vitet e fundit), kanë rritur inflacionin dyfish dhe firmat janë futur në borxhe. Po ashtu lufta kundër militantëve kurdë ka rifilluar, si në jug-lindje të vendit dhe në të gjithë kufirin në Siri. Ndërsa marrëdhëniet me NATO dhe BE po përkeqësohen,por kjo nuk e shqetëson fare Erdogan pasi atij i mjafton aleanca me Rusinë.
Rreth 110,000 njerëz kanë humbur punën e tyre në ushtri, dhe burokracia është bërë më e dukshme; më shumë se 50,000 njerëz u arrestuan, prej të cilëve 35,000 u dënuan me burg.
Duke përfituar nga klima e frikës dhe e gjendjes së jashtëzakonshme, Erdogan shtyu një reformë kushtetuese që e kthen Turqinë nga një parlamentar në një sistem presidencial, duke reduktuar në masë të madhe fuqinë e legjislaturës. Këto ndryshime për rritjen e kompetencave të Presidentit u miratuan me një referendum në vitin 2017.
Për të gjitha këto arsye, Erdogan duhet të shkojë, ai duhet të largohet nga karrigia e Presidentit.
Kush duhet ta zëvendësojë atë?
Nga alternativat, Selahattin Demirtas, kreu i HDP, partia kryesore kurde, është mbresëlënëse, por nuk ka shanse për të fituar – jo vetëm për shkak se ai është një kurd në një vend që nuk i beson, por edhe për shkak se po bën fushatë nga prapa hekurave , duke qenë i burgosur në akuzat për terrorizëm të tronditur.
Muharrem Inca, një ish-mësues i cili tani përfaqëson partinë e vjetër të Kemal Ataturkut, CHP, është opsioni më i mirë. Pavarësisht nga instinktet statistikore të CHP, Z. Ince është një kandidat i fortë dhe i ndershëm. Ai ka bërë një pikë për të vizituar Demirtasin në burg; si fëmija i muslimanëve vigjilentë, ai mund të fitonte disa AK votues.
Sondazhet sugjerojnë se Z. Inç do ta ketë të vështirë të fitojë edhe nëse ai mund ta detyrojë Erdoganin në një balotazh më 8 korrik. Kjo e bën votimin parlamentar veçanërisht të rëndësishëm. Ekziston një shans i mirë që AK (dhe një aleat më i vogël) të humbasë shumicën. Edhe nëse Erdogan fiton rizgjidhet, një dhomë e kontrolluar nga opozita do të jetë në gjendje të flasë kundër abuzimeve të tij, të bllokojë dekretet e tij dhe ndoshta të ndryshojë ndryshimet e tij kushtetuese. Çdo kontroll dhe balancim është më i mirë se asnjë. Për të ndaluar sulltanin, Turqia ka nevojë për një kundërshtim efektiv./Përshtatur për Opinion.al
