Pak histori dhe shumë kuriozitete, çfarë duhet të dini për Eurovision 2023

Edicioni i 67-të i Eurovision Song Contest do të mbahet në Liverpool nga 9 deri më 13 maj. Dhe do të jetë një edicion special. Edicioni i vitit 2023 duhej të ishte mbajtur në Ukrainë, por për shkak të luftës së vazhdueshme, komiteti organizativ i festivalit të muzikës vendosi, pas vlerësimit të kujdesshëm, të caktojë Mbretërinë e Bashkuar, e cila përfundoi në vendin e dytë në edicionin e mëparshëm.

Ukraina do të jetë një pjesë integrale e festivalit si në garë ashtu edhe në skenë, ku do të jetë një prezantuese me kombësi ukrainase përkrah dy drejtuesve anglezë.

Por çfarë është Eurovision Song Contest dhe kur lindi? Si funksionon mekanizmi i përzgjedhjes së konkurrentëve? Cilat grupe dhe solistë do të konkurrojnë këtë vit?

Eurovizioni është një festival ndërkombëtar muzikor i organizuar çdo vit nga anëtarët e Unionit Evropian të Transmetuesve. Është një nga programet televizive muzikore më të gjata ndonjëherë në nivel ndërkombëtar. Dhe një nga ngjarjet josportive më të ndjekura në botë.

Fillimet i ka në 1956 në Lugano. Emri i plotë është Eurovision Song Contest.

Disa nocione të historisë

Edicioni i 67-të i konkursit do të mbahet në Liverpool Arena në Liverpool, MB. Dhe jo në Ukrainë për shkak të pushtimit rus. Zgjedhja e Mbretërisë së Bashkuar ishte për faktin se këngëtari dhe kitaristi britanik, Sam Ryder, zuri vendin e dytë në 2022 (me këngën Space Man).

Nuk ka ndodhur që nga viti 1980 që vendi fitues të mos jetë ai pritës në vitin e ardhshëm. Në të kaluarën, Ukraina priti edicionet e 2005-s dhe 2017-s. Ndërsa është hera e nëntë që Eurovision zhvillohet në tokën britanike, pas edicioneve 1960, 1963, 1968, 1972, 1974, 1977, 1982 dhe 1998.

Njoftimi zyrtar i vendit pritës u dha më 25 korrik 2022 nga EBU, e cila gjithashtu njoftoi organizimin e përbashkët midis BBC dhe UA:PBC.

Në fillim ishin rreth njëzet qytete britanike që konkurruan për ngjarjen, por lista u ngushtua më pas në qytetet e Birmingham, Glasgow, Leeds, Liverpool, Manchester, Newcastle dhe Sheffield. BBC pasi analizoi dosjet dhe vizitoi qytetet kandidate, e ngushtoi më tej në qytetet e Glasgow dhe Liverpool, dhe më pas më 7 tetor, gjatë programit të BBC One The One Show, u konfirmua se vendi i Eurovision Song Contest 2023 do të ishte Liverpool Arena në qytetin me të njëjtin emër.

Si funksionon përzgjedhja e këngëtarëve në konkurs?

Gara është e ndarë në dy gjysmëfinale dhe një finale. Gjatë gjysmëfinaleve, zgjidhen dhjetë solistë dhe grupe për të kaluar në finale. 20 finalistëve të votuar gjatë dy mbrëmjeve u bashkohen edhe 5 konkurrentët e paraqitur nga të ashtuquajturat Big Five – Franca , Gjermania, Italia , Mbretëria e Bashkuar dhe Spanja. Për të fituar vendin e 26-të është konkurrenti ose grupi fitues i edicionit të kaluar.

Drejt finales së Eurovizionit 2023

Janë 37 shtete që konkurrojnë për të marrë pjesë në edicionin e 67-të të Eurovision 2023. Por vetëm 26 konkurrentë gjithsej do të hyjnë në finale, më 13 maj 2023. Nga këto, 10 janë kualifikueset e para në gjysmëfinalen e 9 majit 2023, 10 janë kualifikueset e gjysmëfinales së dytë të 11 majit, përveç 5 finalistëve me të drejtë të zgjedhur nga Big Five dhe si e njëzet e gjashta Ukraina, fituese e edicionit 2022.

26 vendet finaliste do të performojnë në skenë në Liverpool Arena me një renditje që ende nuk është përcaktuar. Siç përcaktohet nga shorti, shtetet organizatore Ukraina dhe Mbretëria e Bashkuar do të luajnë respektivisht në vendin e 19-të dhe të 26-të.

Për herë të parë që nga edicioni 2016, në vitin 2023 sistemi i votimit të konkursit do të kthehet në atë të përdorur në 2009: gjatë gjysmëfinaleve, vendet finaliste do të votohen nga publiku nëpërmjet televotimit (duke përjashtuar kështu votën e juritë kombëtare).

Rezultatet e finales, sipas traditës, do të përcaktohen nga shuma e votave të jurisë kombëtare dhe publikut.

Një tjetër risi në sistemin e votimit të këtij viti

Risia tjetër e edicionit 2023 është se shikuesit nga vendet jopjesëmarrëse do të mund të votojnë gjatë eventit përmes platformës online të konkursit.

Votat e tyre do t’i shtohen atyre të televotimit dhe do të paraqiten si një grup i vetëm prej 58 pikësh (e njëjta sasi e disponueshme për çdo vend individual) të quajtur “Pjesa tjetër e botës”.

Skenografia, logoja dhe slogani i edicionit 2023

Më 2 shkurt 2023 u prezantua skenografia e edicionit 2023 të Eurovizionit. Projektuar mbi “parimet e bashkimit, festimit dhe komunitetit” , frymëzohet nga aspektet kulturore dhe ngjashmëritë midis Ukrainës dhe Mbretërisë së Bashkuar. Kuratori, amerikani Julio Himede, është edhe krijuesi i skenografisë së Konkursit të Këngës Amerikane dhe Çmimeve Grammy 2022.

Slogani i edicionit 2023 është gjithashtu në përputhje me parimet që frymëzuan hartimin e skenografisë: United by Music.

Ndërsa logoja paraqet një elektrokardiogram të realizuar me ngjyrat e flamujve të vendeve organizatore: Ukrainës dhe Mbretërisë së Bashkuar. Pulsimet prodhojnë një sërë zemrash, secila e ndjeshme ndaj ritmit të muzikës.

BBC tha se logoja “pasqyron vetë origjinën e konkursit”, e krijuar fillimisht si një eksperiment transmetimi për të bashkuar Evropën.

Kush do të jenë prezantuesit?

Pritëse të gjitha netët e eventit të Eurovision 2023 do të jenë këngëtarja Alesha Dixon, aktorja Hannah Waddingham dhe këngëtarja ukrainase Julija Sanina.

Komentatori dhe transmetuesi i vjetër irlandez, Graham Norton, do t’i bashkohet ekipit si bashkëprezantues për finalen.

Eurovision Song Contest 2023, garuesit

Pjesëmarrës në edicionin e Liverpool-it do të jenë 23 solistë (përfshirë 10 këngëtare meshkuj dhe 13 femra), 4 duete (dy meshkuj, një femër, një miks) dhe 10 grupe (8 meshkuj, një femër dhe një i përzier).

Artisti më i ri në garë është greku Victor Vernicos, vetëm 16 vjeç. Ndërsa më i moshuari, i lindur në vitin 1961, është Damir “Mrle” Martinovic, lideri i grupit kroat Let 3.

Nëse përfaqësuesit e Italisë, Spanjës, Francës, Portugalisë, Finlandës, Sllovenisë, Shqipërisë, Kroacisë dhe Moldavisë do të këndojnë këngë në gjuhët e tyre, konkurrentja moldave, do të këndojë për herë të parë në rumanisht. Ndër të tjera, 21 garues plus tre nga Mbretëria e Bashkuar, Irlanda dhe Malta do të këndojnë në anglisht. Çekët Vesna paraqesin vargje në katër gjuhë: çekisht, bullgarisht, ukrainisht dhe anglisht.

Ashtu si Marco Mengoni, përfaqësuesit e Suedisë (Loreen, fituese e 2012), Moldavisë (PashaParfeny, e 11-ta në 2012) dhe Lituanisë (Monika Linkyte, e 15-ta në 2015) po konkurrojnë për herë të dytë në Eurovision Song Contest.

Në përfaqësimin e tij, San Marino ka zgjedhur Jacks Piqued Toscan. Kuarteti indie-rock, me “Like an animal”, fitoi edicionin e dytë të Una voce per San Marino, mini-festivali që i lejon fituesit të hyjë në skenën evropiane.

Biletat e Eurovizionit 2023

Biletat për Eurovision 2023 janë në shitje vetëm zyrtarisht. Dhe janë të tre llojeve të ndryshme: për shfaqjen e pasdites (kushtuar për familjet), provat ose për garën e mbrëmjes.

Çmimi ende nuk dihet. Biletat e Eurovision 2022 varionin nga minimumi 80 euro dhe maksimumi 250 për gjysmëfinalet, ndërsa nga 150 deri në 300 euro për finalen e madhe. Për provat më të vogla 30 euro.

Pjesëmarrësit dhe titujt e këngëve në konkurs

Shqipëri: Albina & Familja Kelmendi (Duje)

Armenia: Brunette (Future lover)

Austria: Teya & Salena (Who the hell is Edgar?)

Australia: Voyager (Promise)

Azerbaixhan: TuralTuranX (Tell me more)

Belgjika: Gustaph (Because of you)

Cipro: Andreë Lambrou (Break a broken heart)

Kroacia: Let 3 (Mama sc!)

Danimarka: Reiley (Breaking my heart)

Estonia: Alika (Bridges)

Finlanda: Käärijä (Cha cha cha)