“Çdo të premte, pak kilometra nga statuja e Bill Klintonit, që ka ngritur krahët duke përshëndetur, qindra të rinj me mjekra gjunjëzohen në trotuar, për t’u falur jashtë një xhamie të improvizuar, në ndërtesën e dikurshme të një magazine mobiljesh”. Me këtë fjali nis një shkrimi i New York Times mbi radikalizimin fetar në Kosovë, nën ndikimin e financimeve që vijnë nga Arabia Saudite. Të dhënat dhe dëshmitë sjellin një shoqëri të rrezikuar nga radikalët islamikë. Gazetarja Karlota Gall kujton se pak kohë më pare, kosovarët ishin një nga popujt më pro-amerikanë në botë.
“Që nga ajo kohë – edhe nën sytë e zyrtarëve amerikanë – paratë dhe influenca e Arabisë Saudite e kanë transformuar këtë vend, dikur një shoqëri myslimane tolerante, në një burim të ekstremizmit islamik dhe një rrugëkalim për xhihadistët.
Kosova gjendet sot njësoj si pjesa tjetër e Evropës, e kërcënuar nga Islami radikal. Në dy vitet e fundit policia identifikoi 314 kosovarë – mes të cilëve dy kamikazë, 44 gra dhe 28 fëmijë – që i janë bashkuar Shtetit Islamik, numri më i lartë për frymë popullsie në Evropë”.
Sipas New York Times, ata në fillim u indoktrinuan dhe më pas u rekrutuan nga klerikët ekstremistë dhe shoqatat e financuara nga Arabia Saudite, që vepruan përmes fondacioneve bamirëse, individë privatë apo deri struktura të shtetit arab.
“Ata promovuan Islamin politik”, citohet Fatos Makolli, drejtor i Antiterrorit të Kosovës. “Ata shpenzuan shumë para me programe të ndryshme, kryesisht me të rinjtë apo njerëz vulnerabil, dhe sollën fillimisht literaturë vehabiste dhe salafiste”.
Në dy vjet hetime, 67 vetë janë vënë para drejtësisë, 14 imamë janë arrestuar dhe 19 organizata janë mbyllur, transmeton Lapsi.al. Sot në Kosovë janë 800 xhami, 240 prej tyre të ndërtuara pas luftës dhe janë pikërisht shumica prej tyre që ndihmojnë në indoktrinimin e një brezi të ri të vehabistëve.
“Disa vajza refuzojnë të shtrëngojnë duart ose të flasin me kushërinjtë e tyre meshkuj. Disa djem kanë shkuar për xhihad. Vullnetarët fetare kanë kërcënuar, ose edhe kryer akte dhune ndaj akademikëve, gazetarëve apo politikanëve.
“Në disa raste, ndërtesa qindra vjeçare janë shembur, përfshirë një bibliotekë historike në Gjakovë, apo një xhami 400-vjeçare, ashtu si tempuj, varre apo manastire të dervishëve, të gjitha të konsideruara si “idhujtari” nga mësimet vehabiste.”
“Erdhën në emër të ndihmës”, thotë Enver Rexhepi, një imam i moderuar për New York Times.
Rexhepi nga Gjilani tregon një ngjarje të vitit 2004 kur u kërcënua nga një i ri vehabist, Zekeria Qazimi, një ish-student i Medresesë. Brenda në xhami, Rexhepi kishte shpalosur prej kohësh një flamur shqiptar. Shqiponja me dy koka në flamurin kuqezi ishte edhe simboli i luftës çlirimtare të Kosovës.
Por, fundamentalistët e konsiderojnë “idhujtari” vizatimin e çdo qenieje të gjallë. Zekeria Qazimi e kishte shkulur flamurin dhe e kishte hedhur poshtë. Enver Rexhepi e kishte varur përsëri në mur.
“Nuk do të zgjasë shumë kjo”, kishte thënë Qazimi.
Disa ditë më pas, Enver Rexhepi ishte rrahur nga persona të maskuar në pyjet mbi Gjilan. Në të njëjtat pyje, Qazimi ishte kapur nga Policia disa vite më vonë. Ai u arrestua pas hetimeve të policisë kosovare për dy sulmet kamikaze në Irak dhe Turqi. Këtë të premte ai u dënua me 10 vite burg për nxitje të urrejtjes dhe për rekrutimin në organizata terroriste.
Për shumë familje të ndara në Kosovë mund të jetë shumë vonë shkruan NY Times.
Albert Berisha, një nga studentët më të mirë të shkencave politikë, thotë se u largua nga Kosova për të ndihmuar sirianët, për vetëm tre javë. Kur u kthye u dënua me tre vite e gjysmë burg, por thotë se nuk mori pjesë në luftime.
Ismet Sakiqi, një zyrtar i kryeministrisë dhe ish-luftëtar i UÇK-së, u trondit kur mori vesh se djali i tij 22 vjeç, Visari, një student i jurisprudencës, u arrestua ndërsa udhëtonte drejt Sirisë, bashkë me të fejuarën. Ai tani shkon ta vizitojë djalin në të njëjtin burg, ku dikur atë e mbanin të burgosur serbët.
Në Busavatë, në një fshat në lindje të Kosovës, Shemsi Maliqi, një burrë i moshuar, ende nuk e ka kuptuar çfarë ndodhi me familjen e tij. Një nga djemtë e tij, Alejhimi 27 vjeç, iku bashkë me familjen në ISIS. Asnjëherë nuk u kuptua se si u radikalizua. Dy vite më parë i kërkoi ndihmë të atit për të studiuar në Egjipt. Maliqi ende shpreson se i biri studion në Egjipt, por antiterrori i Kosovës e ka shpallur në kërkim.
“Më mirë të më vijë i vdekur, sesa i gjallë”, thotë ai. “Unë e dërgova në shkollë, jo në luftë. Shita lopën time për të”.
Alejhimi ishte martuar me një grua nga një fshat aty pranë. Ajo ishte aq konservative saqë mbulohej e gjitha, deri tek sytë. Ajo refuzonte të shtrëngonte duart edhe me kunatin e saj. Nëna e saj refuzoi të intervistohej.
“Ajo bëri atë që duhej dhe ndoqi burrin e saj në Siri”, tha ajo.
Fshehtas, Alejhimi tërhoqi edhe tre të tjerë – motrën e tij, shokun e tij të ngushtë i martuar me motrën e tij dhe motrën e gruas së tij – që e ndoqën në Siri. Ata janë kthyer tashmë, por mbeten të ndarë nga pjesa tjetër e familjes. Xhaxhai i Alejhimit, Fehmi Maliqi, njësoj si pjesa tjetër e familjes është i tronditur.
“Kjo është një katastrofë”, tha ai për gazetaren e NY Times. /Lapsi
