Në Shqipëri është pak i njohur për opinionin publik, por në Kosovë ka dhënë disa intervista. Bëhet fjalë për ministrin e propozuar nga Rama për Diplomacinë, Gent Cakaj. Duke folur për “Klan Kosova” përballë analistit Baton Haxhiu në muajin nëntor Cakaj është shprehur pro ndryshimit të kufijve.
Në intervistën e tij, Cakaj thekson se korrigjimi i kufijve është një terminologji e cila është në përputhje me fokusin e Bashkimit Europian dhe që ka për qëllim definimin rigoroz të linjave të kufirit.
“Shqipëria ka çështjen e hapur të detit me Greqinë, Kosova çështjen e hapur të kufirit tashme me Serbinë dhe kjo është konceptuar të jetë komplementare me politikat e Bashkimit Europian.
Deklarata e ministrit të propozuar, Gent Cakaj
Ndryshimi i kufijve, semantikisht nuk është thjeshtë një operacion linguistik për ta relativizuar çështjen e këmbimit territorial, por situata ka evoluar tutje.
Evoluimi i parë është sepse po konceptohet në suaza të korrigjimeve të përgjithshme territoriale që janë duke ndodhur në Ballkanin Perëndimor.
Shqipëria ka çështjen e hapur të detit me Greqinë, Kosova çështjen e hapur të kufirit tashme me Serbinë dhe kjo është konceptuar të jetë komplementare me politikat e Bashkimit Europian.
Ndonëse natyra e kontesteve është e ndryshme sepse janë tri lloje të kontesteve bilaterale në rajon, e para është kontestet e trashëguara që prej vitit 1940 kur Greqia miraton ligjin e luftës me Shqipërinë dhe ai formalisht është ende në fuqi.
Këto janë konteste të trashëguara prej Luftës së Dytë Botërore, janë konteste e zëmë mes Kroacisë dhe Sllovenisë që sot janë anëtare të BE-së, të cilat trashëguar prej shpërbërjes së ish-Jugosllavisë përkatësisht kontestet e tyre territoriale dhe janë konteste të tjera dhe me funksionalitetin e shtet ndërtimit, siç është rasti i fundit i funksionalitetit në Bosnje dhe shtet ndërtimit në Kosovë.
Por çështja është që duke e pasur parasysh fokusin e Bashkimit Europian në mbylljen e kontesteve bilaterale, korrigjimi i kufirit është konceptuar si një terminologji e cila mund të interpretohet kompatibile me trendin e difinimit rigoroz të linjave të kufirit.
Idene e e korrigjimit të kufijve: Ndoshta është krijuar infuzion kritik racional. Ideja e ndarjes së Kosovës ka qenë propozim i Serbisë. Konceptimi i këmbimit të terriotireve ka qenë për të dhënë komunat e veriut të Kosovës dhe me marr ato të jugut të Serbisë. Ka pasur refuzim të ndërkombëtareve. Ky proces nuk shkakton stabilitet rajonal. Është konceptuar se mund të kete perceptik negativ tek shtete e tjera.
Korrigjimi nuk është operacion linguistik. Evuolimi i parë në suaza të përgjithshme. Shqipëri ka çështje të hapura të detit me Greqinë dhe Kosova me Serbinë. Ndonëse ka kontekste të ndryshme.
Mendimi im konkret për këtë çështje është si vijon: Problemi i parë është mungesa e informacionit për procesin. Pasi në veriun e Kosovës nuk ka strukture homogjene. Në Presheve nuk ka prapë një strukture homogjene. Komunat nuk janë etnikisht shqiptare. Pra nuk mund të ketë ndarje mbi bazë etnike të kufijve. Sepse 80 mijë serbe jetojnë në jug të Kosovës.
Liqeni i Ujmarës është esencial për Kosovën. Gjithashtu edhe Trepca që nuk është as në veriun as në jugun e Kosovës. Mbetet dilemë si do procedohet më tutje me asetet në këmbim.
Nëse marrëveshja me Serbinë do ta garantojë njohjen e Kosovës. Ç’ka fiton Kosova në një marrëveshje fragmetare me BE? Kosova duhet të sqarojë fillimisht raporton me BE. Kritik me korrigjimin e kufijve sepse duhet të ketë vemendje maksimale se si do të manifestohet në shtetet e tjera. Kosova ka një mundësi finale për marrjen e ulëses në OKB. Duhet parë pragmatizmi i SHBA-ve. Pa këtë informacion që nuk qarkullon në publik është teper e vështirë për një opinion përfundimar. Procesi duhet të ketë konsensus të brendshëm pozitë- opozitë. Procesi duhet të jetë racional.
*Deklarata e GenT Cakajt për çështjen e kufijve nis në minutën 50:26 e në vazhdim.
